سال 10، شماره 2 - ( 1403 )
سال 10 شماره 2 صفحات 186-163 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Fadaei H, Emami S M, Karimi Jashni A, Ismailzadeh A. (2025). Identification and Measurement of Air Pollutants in the Historical Site of Naqsh-e Rostam, Fars, Iran. JRA. 10(2), 163-186. doi:10.61186/jra.10.2.421
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-421-fa.html
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-421-fa.html
فدایی حمید، امامی محمدامین، کریمی جشنی ایوب، اسماعیل زاده امیر. شناسایی و اندازه‌گیری آلاینده‌های هوا در محوطه تاریخی نقش‌رستم فارس پژوهه باستان سنجی 1403; 10 (2) :186-163 10.61186/jra.10.2.421
حمید فدایی*1 
، محمدامین امامی2 ، ایوب کریمی جشنی3 ، امیر اسماعیل زاده4
، محمدامین امامی2 ، ایوب کریمی جشنی3 ، امیر اسماعیل زاده4
1- پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران ، hfadaii@yahoo.com
2- دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
3- دانشکده مهندسی مواد و عمران، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
4- گروه شیمی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
2- دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
3- دانشکده مهندسی مواد و عمران، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
4- گروه شیمی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
چکیده: (1278 مشاهده)
نقش‌رستم نام مجموعه‌ای باستانی با یادمان‌هایی از دوره ایلامیان، هخامنشیان و ساسانیان در شمال شهرستان مرودشت و در فاصله پنج کیلومتری از تخت‌جمشید قرار دارد. مجاورت منابع آلاینده به این محوطه به‌ویژه مجتمع پتروشیمی مرودشت (در 17 کیلومتری جنوب غربی نقش‌رستم)، نزدیکی محوطه با جاده‌ها و محورهای مبادلاتی پر تردد، کشاورزی گسترده در منطقه و استفاده از حجم زیادی از کودهای شیمیایی و علف‌کش‌ها و همچنین به آتش‌کشیدن بقایای گیاهی اراضی کشاورزی پس از برداشت محصول، باعث شده فرضیه فرسایش آثار در این محوطه باستانی تقویت گردد؛ بنابراین از مهم‌ترین اهداف این تحقیق شناسایی و اندازه‌گیری میزان آلاینده‌های مذکور در محوطه نقش‌رستم با انجام مطالعات آزمایشگاهی است. به همین منظور اقدام به نمونه‌گیری از هوای منطقه و استخراج فاز جامد فضای فوقانی (HS-SPME) با استفاده از فیبرهای سنتزی SPME به‌عنوان ابزار گیرانداز آلاینده‌ها گردید. همچنین از تعدادی نمونه‌گیر گازی (Gas Sampler) نیز جهت استخراج مستقیم هوای آلوده استفاده شد تا بتوان طیف گسترده‌ای از ترکیبات آلاینده را شناسایی نمود. همچنین جهت آنالیزها از کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی و کروماتوگرافی یونی استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که تنوع گونه‌های آلاینده و مقادیر آن‌ها در محوطه نقش‌رستم بسیار بالا بوده و مهم‌ترین منبع آن مربوط به مجتمع پتروشیمی مرودشت است؛ بنابراین آلاینده‌های موجود در منطقه و به‌ویژه آلاینده‌های تولیدی مجتمع پتروشیمی تهدیدی برای آثار تاریخی منطقه بشمار می‌روند. با توجه به ظرفیت‌های تاریخی و طبیعی محوطه و منطقه ضرورت دارد در درازمدت الگوی توسعه پایدار منطقه از صنایع با حجم بالای آلاینده‌های زیست‌محیطی به سمت گردشگری تغییر یابد.
واژه‌های کلیدی: آلاینده‌های هوا، محوطه تاریخی نقش‌رستم، فرسایش، کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی، کروماتوگرافی یونی، مجتمع پتروشیمی مرودشت
یاداداشت علمی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
باستان سنجی
دریافت: 1403/4/9 | پذیرش: 1403/10/9 | انتشار: 1403/12/20 | انتشار الکترونیک: 1403/12/20
دریافت: 1403/4/9 | پذیرش: 1403/10/9 | انتشار: 1403/12/20 | انتشار الکترونیک: 1403/12/20
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
