سال 8، شماره 1 - ( 1401 )
سال 8 شماره 1 صفحات 170-155 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mirsafdari S, Hajivaliei M. (2022). Structural study of Khosrow Parviz silver coins present in the museum of Bu Ali Sina tomb using X-ray fluorescence spectroscopy method. JRA. 8(1), 155-170. doi:10.52547/jra.8.1.155
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-295-fa.html
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-295-fa.html
میرصفدری شراره سادات، حاجی‌ولیئی مهدی. مطالعه ساختارشناسی سکه های نقره خسرو پرویز موجود در موزه آرامگاه بوعلی سینا به روش طیف سنجی فلورسانس اشعه ایکس پژوهه باستان سنجی 1401; 8 (1) :170-155 10.52547/jra.8.1.155
1- گروه باستان شناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
2- گروه فیزیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران ،mhaji@basu.ac.ir
2- گروه فیزیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران ،
چکیده: (1951 مشاهده)
فلورسانس اشعه ایکس (XRF) یک تکنیک تحلیلی است که از برهم کنش پرتوهای ایکس با یک ماده برای تعیین نوع عنصر موجود در آن ترکیب استفاده می شود. میراث فرهنگی یکی از شاخه هایی است که در تایید اطلاعات روایی دوران تاریخی و اصالت سنجی و مرمت از این روش استفاده می کند. در واکاوی حاضر 20 سکه موجود در موزه آرامگاه بوعلی سینا همدان با استفاده از دستگاه XRF پرتابل ساخت بروکر مورد آزمایش قرار گرفت. این پژوهش با هدف آشنایی با فنون ضرب سکه و تایید اطلاعات تاریخی دوران خسرو پرویز اجرا گردید. مطالعه عناصر شاخص و ردیاب آشکار سازی شده درنتایج آزمایش سکه های نقره موزه آرامگاه بوعلی همدان ، نشان می دهد 1: سکه ها با شیوه ذوب و قال گذاری بر اساس الگو حکومت مرکزی درضرابخانه ها ضرب گردیده است. در سالهای شروع جنگ و اوج حکومت خسروپرویز حدود سالهای 620 میلادی درصد نقره به بالاترین سطح خود می رسد و پس از آن با ادامه جنگ و آغاز بحران اقتصادی درصد نقره و مس به ترتیب پایین و بالا می رود. همچنین با توجه به درصد پایین تر از یک برای طلا درآنالیز این سکه ها ، استخراج آنها از معادن سروسایت (PbCO3) محرز می باشد.
یاداداشت علمی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
باستان سنجی
دریافت: 1400/9/9 | پذیرش: 1401/1/16 | انتشار: 1401/5/30 | انتشار الکترونیک: 1401/5/30
دریافت: 1400/9/9 | پذیرش: 1401/1/16 | انتشار: 1401/5/30 | انتشار الکترونیک: 1401/5/30
فهرست منابع
1. Hojabri Nobari A, Salehi Gruss M. Analysis of Parthian economic-political situation in the last Baromian battle based on the study of silver coins of Khosrow II Parthian using XRF method. Historical sociology. 2017 Jun 10; 9 (2): 1-27 . [in Persian]. [هژبری نوبری علیرضا، صالحی گروس مهناز. تحلیل اوضاع اقتصادی-سیاسی اشکانیان در آخرین نبرد خسرو دوم اشکانی با استفاده از روش بارومیان براساس مطالعۀ مسکوکات نقره. جامعه‌شناسی تاریخی. 1396؛ 9(2)1-27[
2. Ghiyasi Kiarash, A review of photoelectric methods and the interaction of charged particles in order to analyze the ancient coins of the Sassanid period using XRF and. PIXE methods. Master Thesis in Physics, Bu Ali Sina University, 2006 .[in Persian] [قیاسی کی‌آرش، مروری بر روش‌های فتوالکتریک و برهمکنش ذرات باردار به‌منظور آنالیز سکه‌های باستانی دورۀ ساسانی به روش‌های PIXEو XRF، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ فیزیک، دانشگاه بوعلی سینا ۱۳۸۶. [
3. Fierascu RC, Fierascu I. Ortan A. Constantin F. Mirea DA. Statescu M. Complex archaeometallurgical investigation of silver coins from the XVIth-XVIIIth century. Nuclear Instruments and Methods in Physics Research Section B: Beam Interactions with Materials and Atoms؛ 2017. 15;401:18-24. [DOI:10.1016/j.nimb.2017.04.030]
4. Eslami Moein. The Application of Portable XRF in Archaeometry and cultural -historical Materials. JRA. 2015; 1 (1) :87-101.[in Persian]. [اسلامی معین، کاربرد دستگاه XRF پرتابل در مطالعات باستان‌سنجی مواد فرهنگی تاريخي. پژوهۀ باستان‌سنجي. 1394؛ شمارۀ 1، 87-101[ [DOI:10.29252/jra.1.1.87]
5. Rautray TR., Nayak SS, Tripathy BB. Das S. Das MR. Das SR. Chattopadhyay PK. Analysis of ancient Indian silver punch-marked coins by external PIXE. Applied Radiation and Isotopes. 2011؛ 69(10):2011-9. [DOI:10.1016/j.apradiso.2011.06.008]
6. Göbl R، Aufbau der Münzprägung. F. Altheim and R. Stiehl, Ein Asiatischer Staat. Feudalismus Unter den Sasaniden Und Ihren Nachbarn, Wiesbaden. 1954.
7. Hughes LR. Coin Identification Training for the Mentally Retarded: A Programmed Instructional Approach to Teach Coin Name Recognition and Recall Skills (Doctoral dissertation, Southern Illinois University, Department of Rehabilitation) 1975.
8. Meyers P., 2003. Production of silver in Antiquity: ore Type identified based upon elemental compositions of ancient silver artifacts, Patterns and Process. A Festschrift in Honor of Dr. Edward V. Sayre, 271- 288.
9. Hajivaliei, M., Sodaei, B., Application of X-ray fluorescence spectroscopy (WDXRF) in the study of Sassanid silver coins. Iranian Archaeological Research. 2016 Feb 20; 5 (9): 163-174.[in Persian]. [حاجی ولیئی مهدی، سودایی بیتا. به‌کارگیری روش طیف‌سنجی فلورسانس اشعۀ ایکس (WDXRF) در مطالعۀ سکه‌های نقره‌ای ساسانیان. پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران. ۱۳۹۵؛ 5(9)، 163-174.[
10. Hajivaliei M., Mohammadifar Yaghoub. Ghiyasi Ki Arash. Lamei Rashti Mohammad. Oliaei Parvin. Study and analysis of 30 silver coins of the Sassanid period of Hamadan Museum using PIXE method. Journal of Archaeological Studies. 2019؛ 11(1):95-111.[in Persian]. [حاجی ولیئی مهدی، محمدی‌فر یعقوب، قیاسی کی آرش، لامعی رشتی محمد، مطالعه و تحلیل 30سکۀ نقره‌ای دورۀ ساسانی موزۀ همدان با استفاده از روش PIXE، مطالعات ایرانی سال هشتم، پاییز ۱۳۸۸؛ ۱۶(2)، 95-111.[
11. Khademi Nadooshan F, Khazaie M. Probable sources and refining technology of Parthian and Sasanian silver Coins. Interdisciplinaria archaeological. 2011;2(2):101-7. [DOI:10.24916/iansa.2011.2.3]
12. Sabzali M , Goodarzi A.. Khazaei M.. Khademi Nodooshan F., Study of the economic situation of the Parthians during the period of Mehrdad I and Mehrdad II based on the testing of silver coins by XRF device. Journal of Archaeological Message, 2010؛ p 91- 101. [in Persian] [سبزعلی مهدی، علیرضا گودرزی. مصطفی خزایی. فرهنگ خادمی ندوشن. مطالعۀ وضعیت اقتصادی اشکانیان در دوران مهرداد اول و مهرداد دوم براساس آزمایش سکه‌های نقره به‌وسیلۀ دستگاه XRF مجلۀ پیام باستان‌شناسی. 1389؛ (7)، 91- 101 [
13. Bakhtiari Z, Analysis and comparison of the economic situation during the reign of Ghobad I and Khosrow II Sassanid Based on laboratory analysis of coins. Bu Ali Sina University: Supervisor Yaghoub Mohammadifar, Consultant Professor Sharareh Sadat Mirsafdari, 2021.[in Persian].[زهرا بختیاری، تحلیل و مقایسۀ وضعیت اقتصادی دوران پادشاهی قباد اول و خسرو دوم ساسانی براساس آنالیز آزمایشگاهی سکه‌ها. دانشگاه بوعلی سینا: استاد راهنما: یعقوب محمدی‌فر. استاد مشاور: شراره‌سادات میرصفدری، ۱۴۰۰ [
14. Christine Sen Arthur, The Reign of Ghobad and the Rise of Mazdak. translated by Ahmad Birshak. Tahoori Librar;1995 [in Persian][کریستین سن آرتور، سلطنت قباد و ظهور مزدک. ترجمه: احمد بیرشک. کتابخانه طهوری؛ 1373[
15. Frye R.N، The Sassanians The Cambridge Ancient History XII. Cambridge University Press: Cambridge؛ 2005؛ p 461-480. [in Persian]. [فرای ف، ساسانیان. تاریخ باستان کمبریج دوازدهم. انتشارات دانشگاه کمبریج: کمبریج1944؛ 461-480.] [DOI:10.1017/CHOL9780521301992.019]
16. Arthur Emanuel Christensen,. L'Iran sous les Sassanides, Copenhagen1944 Vol.1, p.452. [in Persian][آرتور امانوئل کریستنسن، ایران در زمان ساسانیان: کپنهاگ؛ ۱۹۴۴. [
17. Beate Dignas and Engelbert Winter, 2007, Rome and Persia in late antiquity, Cambridge . [DOI:10.1017/CBO9780511619182]
18. Kianzadegan S, Rajaei S.J. Masjidi Khak P. Saadat Mehr M.A.., Elemental Analysis of Victorious Sassanid Coins by PIXE Method, Case Study: Victory Treasure Coins Discovered from the Village of Tis, Iran Iranian Arch. Research: 2019؛ Vol.9, No. 22, 181-196. [in Persian]. [کیان‌زادگان سوسن، رجایی سید جلال. مسجدی خاک پرستو. سعادت مهرمحمد امین. تجزیة عنصری سکه‌های پیروز ساسانی به‌روش پیکسی(PIXE). مطالعة موردی: سکه‌های گنجینة پیروز کشف‌شده از روستای تیسِ چابهار. پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران. 1398؛ (22) 9: 181-196.[
19. Hojabri A., Salehi Gross M.. analysis of the economic-political situation of the Parthians in the last battle with the Romans based on the study of silver coins of Khosrow II Parthian using the .XRF method of the Historical Archaeological Society. 2017؛9(2):1-27.[in Persian]. [هژبری علیرضا، صالحی گروس مهناز. تحلیل اوضاع اقتصادی- سیاسی اشکانیان در آخرین نبرد با رومیان براساس مطالعۀ مسکوکات نقرۀ خسرو دوم اشکانی با استفاده از روش XRF. جامعۀ باستان‌شناسی تاریخی، 1396؛ 9(2):1-27. ]
20. Sodaei B, Kashani P. Application of PIXE Spectrometry in determination of chemical composition in Ilkhanid silver coins. IANSA .2013؛ (1): 105- 109.[in Persian].[سودایی بیتا، کاشانی پ. کاربرد طیف‌سنجیPIXE در تعیین ترکیب شیمیایی در سکه‌های نقرۀ ایلخانی، IANSA، 1392؛ 105-109. [ [DOI:10.24916/iansa.2013.1.7]
21. Kantarelou A, X-ray Fluorescence analytical criteria to assess the fineness of ancient silver coins. Application on Ptolemaic coinageSpectrochimica Acta. Part B. 2011؛Vol. 66, 681 - 690. [DOI:10.1016/j.sab.2011.08.001]
22. Flament C، and Marchetti P. Analysis of ancient silver coins, Nucl. Inst.and Meth B؛2004 226, 179-184. [DOI:10.1016/j.nimb.2004.03.078]
23. Kallithrakas-Kontos A, Katsanos A.A. Touratsoglou J. Nucl Inst and Meth in Phys Res:2004؛ B 171, 342-349. [DOI:10.1016/S0168-583X(00)00268-8]
24. Touraj Daryaee, Sassanids and the Persian Gulf (our sea). Translation: Haidar Amiri.Quarterly Journal of Foreign Relations History: 2019)80(: 123-144. [دریایی تورج، ساسانیان و خلیج فارس (دریای ما). ترجمۀ حیدر امیری. فصلنامۀ تاریخ روابط خارجی. 1398؛ (80.) 123-144[
25. Khademi Nadooshan F, Mohaghegh M.. Hojabri A. Masjedi Khak P. A Study of the Political-Economic Situation of the Parthian Government in the years 2-57 BC. (During the reigns of Ard II and Farhad IV) Based on the study of the chemical composition of silver coins by laboratory method. PIXE Archaeological Research of Iran 2015؛ (8)5: 53-66.[in Persian]. [خادمی‌ندوشن فرهنگ، محقق مریم. هژبری علیرضا. مسجدی خاک پرستو. بررسی اوضاع سیاسی ـ اقتصادی حکومت اشکانیان در سالهای 57-2 ق.م. (دوران پادشاهی ارد دوم و فرهاد چهارم) براساس مطالعة ترکیبات شیمیایی سکه‌های نقره با روش آزمایشگاهی .PIXE پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران: 1394؛ (8 ) 5: 53- 66 [
26. Salehi Garuss Mahnaz, Archaeological analysis of Parthian historical-economic developments in the second century AD based on chemical analysis of coins minted in the Mad (Hegmataneh) mint, PhD thesis. Tarbiat Modares University, Faculty of Humanities؛2014 .[in Persian].[مهناز صالحی گروس، تحلیل باستان‌شناختی تحولات تاریخی- اقتصادی اشکانیان در قرن دوم میلادی براساس آنالیز شیمیایی مسکوکات ضرب‌شده در ضرابخانۀ ماد (هگمتانه). پایان‌نامۀ دکتری: دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدۀ علوم انسانی؛ 1393. [
27. Salehi, Amir Hossein, Elemental analysis of patriarchal coins to understand the economic and political situation of the time under study by PIXE method Ph.D. thesis in archeology. Tarbiat Modares University؛2014.[in Persian].[صالحی امیرحسین، تجزیۀ عنصری سکه‌های ایلخانی جهت پی‌بردن به وضعیت اقتصادی و سیاسی زمان مورد مطالعه با روش PIXE. دکتری رشتۀ باستان‌شناسی. دانشگاه تربیت مدرس؛ 1393.]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
