Sodaei B, Agha Ali Gol D, Khosravi L. Typology, Morphology, and elemental analysis of Early Islamic period glass bracelets from Jahangir dome and Goriye tape in Ilam province.. JRA 2023; 9 (2) :1-20
URL:
http://jra-tabriziau.ir/article-1-376-fa.html
سودایی بیتا، آقا علی گل داود، خسروی لیلا. گونه شناسی، سبک شناسی و آنالیز عنصری النگوهای شیشه ای اوائل اسلامی گنبد جهانگیر و تپه گوریه در استان ایلام. پژوهه باستان سنجی. 1402; 9 (2) :1-20
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-376-fa.html
1- گروه باستانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین پیشوا، ورامین، ایران ، bsodaei@gmail.com
2- پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، پژوهشکده فیزیک و شتابگرها، آزمایشگاه واندوگراف، تهران، ایران
3- پژوهشکده باستانشناسی میراث فرهنگی، تهران، ایران
چکیده: (487 مشاهده)
محوطههای باستانی گنبد جهانگیر و تپه گوریه در استان ایلام بخشی از شبکه راههای ارتباطی با بینالنهرین محسوب میشوند. از این رو در مطالعات باستانشناسی دوران ساسانی و اوایل اسلامی از اهمیت بسیاری برخوردارند. در این پژوهش، 20 النگوی شیشهای به دست آمده از این محوطهها با قدمت اوایل دوره اسلامی برای مطالعه و اندازهگیری ترکیبات عنصری انتخاب شدند. هدف از این پژوهش گونهشناسی و سبکشناسی النگوهای شیشهای به دست آمده از محوطههای مورد مطالعه و مقایسه تطبیقی آنها با النگوهای شیشهای محوطه سیراف و النگوهای شیشهای موزه اورشلیم در فلسطین اشغالی به منظور بررسی احتمال تجارت این اشیاء از طریق راههای تجاری بین مناطق جنوب و غرب ایران است. این پژوهش بر اساس مطالعات میدانی، اسنادی با رویکرد توصیفی و با روش آنالیز آزمایشگاهی میکروپیکسی انجام شده است. بدین ترتیب در ابتدا النگوهای شیشهای گونهشناسی و سبکشناسی شدند و از بین آنها بر اساس نوع تزیین، رنگ و شکل، دوازده نمونه برای آنالیز عنصری انتخاب و با استفاده از روش میکروپیکسی آنالیز شدند. نتایج گونهشناسی النگوهای شیشهای نشان میدهد النگوهای شیشهای این محوطهها بر اساس شکل ظاهری به پنج گروه مختلف تقسیم میشوند که عبارت از النگوهای ساده با مقطع دایرهای، النگوهای تخت با مقطع نیمدایره، النگوهای آجدار، النگوهای تابیده با مقطع دایرهای و النگوهای دارای تزئینات هندسی تکرار شونده هستند. مطالعات تطبیقی نیز نشان میدهد که این نمونهها از نظر ظاهری شباهت بسیاری با النگوهای شیشهای به دست آمده از محوطه باستانی سیراف و فلسطین دارند. همچنین نتایج آزمایشات میکروپیکسی نشان میدهد ترکیبات عنصری النگوهای شیشهای گنبد جهانگیر و تپه گوریه از نوع شیشههای سیلیکا- سودا- آهک هستند که منبع تأمین سودا در آنها خاکستر به دست آمده از گیاهان رشد یافته در خاکهای شور بوده است.
یاداداشت علمی:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
باستان سنجی دریافت: 1402/5/30 | پذیرش: 1402/10/3 | انتشار: 1403/1/26 | انتشار الکترونیک: 1403/1/26