دره­ های میانکوهی زاگرس ازجمله مناطق جغرافیایی مهم در پژوهش ­های پارینه­ سنگی این منطقه­ اند. پژوهش­ های باستان­شناسی اخیر نشان داده ­اند که برخی محوطه­ های پارینه­ سنگی در زاگرس از نوع محوطه ­های باز هستند و در مجاورت برونزدهای رادیولاریتی سنگ چرت واقع شده­ اند. محوطه ­ی مله­ بوژان واقع در ناهمواری­ های مشرف‌به دشت سرفیروزآباد استان کرمانشاه به دلیل وجود دست­ افزارهای سنگی و گرهک ­های سنگ چرت رودخانه­ ای پراکنده در آن یکی ازاین‌گونه محوطه­ هاست. مطالعه­ ی فناوری ساخت و گونه­ شناسی دست ­افزارهای سنگی بدست آمده از آن که مبتنی بر تولید تراشه و فناوری لوآلوآ است، بیانگر این است که از محوطه به‌عنوان یک کارگاه روباز تولید دست ­افزار سنگی در دوره ­ی پارینه­ سنگی میانی استفاده می‌شده است. در مطالعه دست ­افزارهای سنگی یک محوطه، مطالعه ­ی بستر زمین ­شناختی و منشأیابی ماده­ خام مورد استفاده برای ساخت دست­ افزارها دارای اهمیت بسیار است، چراکه انتخاب محل زندگی و یا مهاجرت ابزارسازان پیش از تاریخ تحت تاثیر یافتن مواد خام مناسب برای ساخت دست­ افزارهای مورد نیاز بوده است؛ براین ­اساس، در این مقاله نتایج دو آزمایش پتروگرافی (تهیه­ ی مقطع نازک) و ژئوشیمیایی (طیف سنجی فلورسانس پرتو ایکس یا XRF ) بر روی تعدادی دست­ افزار سنگی انتخابی بدست آمده از اولین فصل بررسی محوطه­ ی مله­ بوژان دشت سرفیروزآباد استان کرمانشاه و تعدادی از نمونه­ های سنگی بدست آمده از سازندهای زمین­ شناسی اطراف محوطه موردنظر با هدف مشخص ساختن محلی یا وارداتی بودن گرهک­ های چرت پراکنده بر سطح محوطه و در نتیجه منشأیابی ماده­ ی خام استفاده ‌شده در ابزارسازی ارائه شده است که در نهایت بر اساس نتایج آنالیزها و نیز بررسی نقشه­ ی زمین­ شناسی منطقه، مشخص گردید منشأ سنگ­ های استفاده‌شده در ابزارسازی محلی و به احتمال زیاد سازند زمین­ شناسی کشکان (شامل لیتولوژی آهک، ماسه‌سنگ و کنگلومرای قرمزرنگ) بوده است. مقادیر تقریبا مشابه بین عناصر موجود در ذرات رسوبی آبراهه­ ها، گرهک­ های سنگ چرت پراکنده در محوطه و سازند کشکان، یعنی همخوانی عناصر کمیاب با یکدیگر، ملاک این نتیجه­ گیری بوده است.

واژه‌های کلیدی: پارینه سنگی، مله بوژان، پتروگرافی، ژئوشیمیایی، سنگ چرت، منشأیابی ماده ی خام

     

---