تحلیل مقدماتی از ردپای بومی بودن صنعت سفال های نخودی شهر سوخته با استفاده از روش آنالیز نیمه کمی عنصری XRF - پژوهه باستان سنجی
سال 1، شماره 1 - ( 1394 )                   سال 1 شماره 1 صفحات 54-47 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Sarhadi Dadiyan H, Pourzarghan V, Moradi H, Razani M. (2015). Traces of Indigenous Buff Pottery Industry of Shahr-I Sokhta; Using Semi-Quantitative Analysis of Elements XRF. JRA. 1(1), 47-54. doi:10.29252/jra.1.1.47
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-30-fa.html
سرحدی دادیان حسین، پورزرقان وحید، مرادی حسین، رازانی مهدی. تحلیل مقدماتی از ردپای بومی بودن صنعت سفال های نخودی شهر سوخته با استفاده از روش آنالیز نیمه کمی عنصری XRF پژوهه باستان سنجی 1394; 1 (1) :54-47 10.29252/jra.1.1.47

URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-30-fa.html

تحلیل مقدماتی از ردپای بومی بودن صنعت سفال های نخودی شهر سوخته با استفاده از روش آنالیز نیمه کمی عنصری XRF
حسین سرحدی دادیان*1 ، وحید پورزرقان2 ، حسین مرادی3 ، مهدی رازانی4
1- دانشگاه زابل ، hossein.sarhaddi@gmail.com
2- دانشگاه زابل
3- دانشگاه تهران
4- دانشگاه هنر اصفهان
چکیده:   (8409 مشاهده)

شهر سوخته محوطه ای آغاز تاریخی است که در جنوب شرق ایران در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است و تاریخ آغاز استقرار در آن به 3200 ق.م بازمی‌گردد. نتایج حاصل از کاوش های مختلف نشان‌دهنده چهار دوره فرهنگی- استقراری (I-IV) در این شهر است که به یازده فاز تقسیم شده است. دوره II در شهر سوخته به 2800 تا 2500 ق.م بر می گردد. دوره III با تاریخی برابر با 2500 تا 2300 ق.م و دوره IV نیز تاریخی بین 1800 تا 1750 ق.م پیشنهاد شده است. این محوطه باستانی در 57 کیلومتری  جاده زابل زاهدان واقع شده است که در سال 1393 هفدهمین اثر ثبتی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو انتخاب گردید. کاوش های باستان شناختی انجام گرفته در این تپه هزاران قطعه سفال را از دل خاک بیرون کشیده است که غالباً با خمیرهای به رنگ نخودی هستند. همچنین سفال با خمیره خاکستری و قرمز نیز در میان بقایای سفالی این محوطه 150 هکتاری دیده می شود. باستان شناسان بر این باورند که بیشتر سفا ل های به‌دست‌آمده در خود شهر سوخته در محوطه-های اقماری اطراف ساخته شده اند که برای سنجش این فرضیه، پژوهش حاضر بر اساس تجزیه های عنصری نمونه سفال های شهر سوخته انجام گرفته است. در همین راستا 15 قطعه سفال که همگی این سفال ها مربوط به دوره II-III استقرار و مربوط به بازه زمانی 2800 تا 2200 ق.م است انتخاب شده است. قطعات سفال فوق با روش آنالیز دستگاهی فلورسانس پرتو ایکس (XRF) مورد آزمایش قرار گرفت تا میزان عناصر اصلی و فرعی قطعات شناخته شوند. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد اغلب سفال ها در یک دسته مشخص با نام گروه تولید محلی قرار می-گیرند. بر همین اساس تعداد 4 قطعه سفال تولید محلی نبوده و در گروه دیگری قرار گرفتند. با توجه به داده های تحقیق مشخص شد که سفال های قرمز و خاکستری مربوط به شهر سوخته نبوده و احتمالاً این سفا ل ها وارداتی اند.

واژه‌های کلیدی: شهر سوخته، سفال نخودی، XRF، تولید محلی، وارداتی
متن کامل [PDF 464 kb]   (3465 دریافت)    
یاداداشت علمی: پژوهشي | موضوع مقاله: باستان سنجی
دریافت: 1394/2/1 | پذیرش: 1394/5/25 | انتشار: 1394/7/1 | انتشار الکترونیک: 1394/7/1
چکیده ترکی استانبولی  (52 دریافت)
فایل تصاویر با کیفیت بالا  (91 دریافت)
فهرست منابع
1. Piperno, M., & Tosi, M. (1975). The Graveyard of Shahr-i Sokhta Iran.Archaeology, 186-197. Ramli, Z., Nik Abdul Rahman, N., & Samian, A. (2010-a). X-ray fluorescent analysis on Indo-Pa-cific glass beads from Sungai Mas archaeological sites, Kedah, Malaysia. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 287(3), 741-747.
2. Ramli, Z., Rahman, N. A., Shuhaimi, N. H., Jusoh, A., & Hussein, M. (2012). Compositional analysis on ancient bricks from Candi Sungai Mas (Site 32/34), Bujang Valley, Kedah. American Journal of Applied Sciences, 9 (2), 196-201. [DOI:10.3844/ajassp.2012.196.201]
3. Ramli, Z., Rahman, N. H. A., Jusoh, A., & Sauman, Y. (2011-b). X-Ray Diffraction and X-Ray Fluorescent Analyses of Prehistoric Pottery Shards from Ulu Kelantan. American Journal of Applied Sciences, 8(12), 1337. [DOI:10.3844/ajassp.2011.1337.1342]
4. Ramli, Z., Rahman, N. H. S. N. A., Samian, A. L., & Yanno, M. A. (2011). Scientific analysis of ancient bricks at Bukit Pendiat temple (Site 17) and Pengkalan Bujang temple (Site 23). Research Journal of Applied Sciences,6(7), 473-478. [DOI:10.3923/rjasci.2011.473.478]
5. Sajjadi, S. M. S., Foruzanfar, F., Shirazi, R., & Baghestani, S. (2003). Excavations at Shahr-i Sokhta. First Preliminary Report on the Excavations of the Graveyard, 1997-2000. Iran, 21-97.
6. Sajjadi, S.M.S. and H. Moradi. (2014). Excavation at Buildings Nos.1 and 20 at Shahr-i-Sokhta, International Journal of the Society of Iranian Archaeologists, Vol. 1, No.1, pp. 77-90.
7. Salvatori, S & M. Tosi. (2005). Shahr-i Sokhta Revised Sequence. In C. Jarrige and V. Lefèvre, (eds.) South Asian Archaeology 2001: 281–292, Editions Recherches sur les Civilisations, Paris.
8. Salvatori, S. and M. Vidale,. (1997). Sokhta 1975-1978: Central Quarters Excavations, preliminary report. Roma: Instituto italiano per l\'Africa e l\'Ori-ente, IsIAO.
9. Salvatori, S., & Tosi, M. (2001). Shahr-i Sokhta revised sequence. South Asian Archaeology, 1, 281-292.
10. Sarhadi-Dadian, H. Ramli, Z. Nik Abdul Rahman, N & Mehrafarin, R. (2015), X-Ray Differaction and X-Ray Flurescence Analysis of Pottery Shards from New Archaeological Survey in South Region of Sistan,Iran. Mediterranean Ar-chaeology and Archaeometry. Vol 5. NO 3.pp. 45-56.
11. Sarianidi, V. I. (1983). The Pottery of Shahr-i Sokhta I and its Southern Turkmenian Connec-tions. Prehistoric Sistan I, In: Tosi, M. (ed.), Pre-historic Sistan 1, IsMEO, Rome 183-198.
12. Stuart, B. H. (2007). Analytical techniques in materials conservation. John Wiley & Sons. [DOI:10.1002/9780470060520]
13. Tosi, M. (1984). The notion of craft specialization and its representation in the archaeological record of early states in the Turanian Basin. Marxist perspectives in archaeology, 22-52.
14. Tosi, M. (Ed.). (1983). Prehistoric Sistan. IsMEO.
15. Tosi, M., (1973),The cultural Sequence of Shahr I Sokhta. Bull. Asia Instit. Pahlavi Univ., 3: 64-80.
16. Vidale, M., & Tosi, M. (1996). The development of wheel throwing at Shahr-i Sokhta slow and fast revolutions towards statehood. East and West, 46(3-4):, 251-269.
17. Wong, E. H., Petrie, C. A., & Fazeli, H. (2010). Cheshmeh Ali Ware: A Petrographic and Geo-chemical Study of A Transitional Chalcolithic Period Ceramic Industry on The Northern Central Plateau of Iran. Iran, 47: 11-26.
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهه باستان سنجی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Research on Archaeometry

Designed & Developed by : Yektaweb