سال 9، شماره 1 - ( 1402 )
سال 9 شماره 1 صفحات 11-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rahimimehr V, Azimi M S. (2023). Evaluating the Dating of Kerman Green Dome Tile Samples Using the Thermoluminescence Method. JRA. 9(1), 1-11. doi:10.52547/jra.9.1.332
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-362-fa.html
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-362-fa.html
رحیمی مهر وحیده، عظیمی مولود سادات. بررسی قدمت نمونه های کاشی قبه سبز کرمان به روش ترمولومینسانس پژوهه باستان سنجی 1402; 9 (1) :11-1 10.52547/jra.9.1.332
1- گروه معماری، دانشکده هنر، معماری و شهرسازی واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران ، rahimimehr@iauk.ac.ir
2- پژوهشکده حفاظت و مرمت، پژوهشگاه میراث فرهنگی، تهران، ایران
2- پژوهشکده حفاظت و مرمت، پژوهشگاه میراث فرهنگی، تهران، ایران
چکیده: (2400 مشاهده)
شرح معماری بنایی باشکوه از دوره قراختائیان کرمان در سفرنامه¬های افرادی چون مارکوپولو، استاک، سایکس باعث شده که در دهه¬های اخیر مطالعه روی بنای قبه سبز در جهت کشف آثاری از آن دوره صورت گیرد. ازآنجاکه تنها اثر باقی‌مانده از این بنا تنها ایوانی مزین به کاشی معرق و همچنین کاشی¬های ریخته از بنا است و محققین معاصر در خصوص قدمت این تزئینات نظرات متفاوتی دارند، این پژوهش سعی دارد در جهت رفع شبهات، سالیابی نمونه کاشی¬های بنای قبه سبز کرمان را مدنظر قرار دهد؛ بنابراین در این پژوهش به روش ترمولومینسانس، سالیابی سه نمونه از کاشی¬های بنا متعلق به سه محل مختلف، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان داد که کاشی¬ها هر یک مربوط به دوره¬های مختلف است به‌گونه‌ای که کاشی نمونه A-100 از سایر نمونه¬ها قدمت کمتری دارد. این نمونه که مربوط به کاشی زغره یکی از ستون¬های پیچ دو طرف ایوان است، به دوره معاصر (قاجار) تعلق دارد و نمونه کاشی استفاده شده در قاب دو طرف سردر A-90)) از دو نمونه دیگر قدیمی¬تر است و در حدود حکومت تیموریان در بنا نصب شده است. نمونهA- 80 در زمان صفویه به بنا نصب شده است؛ بنابراین می¬توان نتیجه گرفت که این بنا طی حوادث طبیعی و غیرطبیعی که تاریخ نشان می¬دهد مورد مرمت¬های متفاوت قرار گرفته و نمی¬توان کاشی¬ها را به دوره¬ای مشخص نسبت داد.
یاداداشت علمی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
باستان سنجی
دریافت: 1401/12/28 | پذیرش: 1402/3/17 | انتشار: 1402/7/1 | انتشار الکترونیک: 1402/7/1
دریافت: 1401/12/28 | پذیرش: 1402/3/17 | انتشار: 1402/7/1 | انتشار الکترونیک: 1402/7/1
فهرست منابع
1. Roosta, J., "An analysis of the formation of the Qarakhtaei government", Journal of Isfahan Faculty of Literature and Human Sciences (studies and researches of the Faculty of Literature and Human Sciences), 2008, 2(53): 93-112. [In Persian] ]روستا جمشید. »تحلیلی بر چگونگی شکل‌گیری دولت قراختایی«، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان (مطالعات و پژوهش های دانشکده ادبیات و علوم انسانی) ، 1387؛ 2(53):93-112[.
2. Bartol'd, V. V., "The History of Central Asian Turks", Translated by Ghaffari Hosseini, Tehran: Toos. [In Persian] ]بارتولد، واسیلی ولادیمیروویچ ، »تاريخ تركان آسياي ميانه «، ترجمه غفاري حسيني، تهران: طوس، 1376[.
3. Rosta, J, "Elchian Qarakhtaei in the court of Khwarezm Shahs; Foundations of the Kerman Qarakhtaean dynasty", Scientific and Research Journal of Iranian History, 2012, 5 (2): 73-102. [In Persian] ]روستا، جمشید، »ایلچیان قراختایی در دربار خوارزمشاهیان؛ زمینه های تأسیس سلسلۀ قراختاییان کرمان«، مجله علمی و پژوهشی تاریخ ایران، 1391، 5 (2): 73-102[.
4. Emami Khoei, M T., Taghvaei, F., "Signs of the Development of Iranian Culture in the Waqf School of Turkan Khatoon (Qarakhtaeian of Kerman)", Bi-Quarterly of moskuya, 2013, 8 (24): 7-28. [In Persian] ]امامي خويي، محمدتقي، تقوايي فاطمه، »نشانه هاي توسعه فرهنگ ايراني در مدرسه وقفي ترکان خاتون (قراختاييان کرمان) «، دو فصلنامه مسكويه , 1392، 8 (24): 7-28[.
5. Munshi Kermani, N., "Simt al- ula-li-l- hadrat-i-l-ulya, (History of the Qara Khitai of Kerman)", Tehran: Dr. Mahmoud Afshar Yazdi Publications, 2015. [In Persian] ]منشی کرمانی، ناصرالدین، »سمط العلی للحضره العلیا (تاریخ قراختائیان کرمان) «، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار یزدی، 1394[.
6. Iqbal Ashtiani, A., Pirnia, H., "Full History of Iran (from the beginning to the end of the Pahlavi dynasty)", Tehran: Donyayeketaab, 2011. [In Persian] ] اقبال آشتیانی، عباس، پیرنیا، حسن،» تاریخ مفصل ایران (از آغاز تا پایان سلسله پهلوی) «، تهران: دنیای کتاب، 1390[.
7. kalantari Khandany, H., "An exploration in kerman (province) with focus on natural (earthquake), human, and historical issues", Kerman: Kermanology Center, 2008. [In Persian]. ]کلانتری خاندانی، حسین، »سیری در جغرافیای استان کرمان با تکیه بر مسائل طبیعی (زلزله (، انسانی، تاریخی، اقتصادی«، کرمان: مرکز کرمانشناسی، 1387[.
8. Mostofi, H, "Zafarnameh", Volume 6, Tehran: Research Institute of Humanities and Cultural Studies, 2008. [In Persian] ]مستوفی، حمدالله، »ظفرنامه«، جلد ششم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،1388[.
9. Sykes,S P M., "Travelogue of General Sykes, ten thousand miles in Iran", Translated by Hossein Saadat Nouri, Tehran: Donyayeketaab, 2016. [In Persian] ] سایکس، پرسی‌ملزورث، »سفرنامه ژنرال سرپرسی سایکس یا ده هزار میل در ایران«، ترجمه حسین سعادت نوری، تهران: دنیای کتاب، 1395[.
10. Stack, Edward, "Six months in Persia; Travelogue of Edward Stack", translated by Shahla Tahmasebi, Tehran: Goqnoos, 2020. [In Persian] ] استاک، ادوارد، »شش ماه در ایران؛ سفرنامه ادوارد استاک«، ترجمه شهلا طهماسبی، تهران: ققنوس، 1399[.
11. Gabriel, Alphonse, "Marcopolo in Iran", translated by Kikavos Jahandari, Tehran: Dr. Mahmoud Afshar Bet Sokhon Endowment Foundation, 2022. [In Persian] ] گابریل، آلفونس، »مارکوپولو در ایران«، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار بت همکاری سخن، 1400[.
12. Anonymous, "History of the Qarakhtaian Empire", edited by Mohammad Ebrahim Bastani Parizi, Tehran, Elm, 2011. [In Persian] ] بی نام، »تاریخ شاهی قراختائیان«، تصحیح محمد ابراهیم باستانی پاریزی، تهران، علم، 1390[.
13. Daniels F., Boyd C. A., Saunders D. F., "Thermoluminescence as a Research Tool", science, 1953, 117(3040): pp. 343 -349. [DOI:10.1126/science.117.3040.343]
14. Grogler N., Houtermans F. G. and staufer H., "Ueber die datierung von Keramik und Ziegel durch Thermolumineszenz", Helvetica PhysicaActa, 1960, 33, pp. 595 -599 .
15. Kennedy G. C ., and Knopff L ., "Dating by thermoluminescence", Archaeology, vol. 13, 1960, pp. 147 -148.
16. Chruscinska. A and others. "Luminescence dating of bricks from the Gothic Saint James Church in Torun". Geochronometria, 2014, 41(4): 352-360 [DOI:10.2478/s13386-013-0165-y]
17. Bahrololumi Shapoor Abadi, F., "Dating Methods in Archaeology", Tehran: Samit Publishing, 2018. [In Persian] ] بحر العلومی شاپور آبادی، فرانک،» روشهــاي سالیابی در باستان شناسی«، تهران: انتشارت سمت، 1388[.
18. Hadian Dehkordi, M., "Application of scientific Investigations in conservation and restoration of historical buildings (building materials)", Tehran: University of Tehran Press, 2008. [In Persian] ] هادیان دهکردی، منیژه، »کاربری پژوهش های ازمایشگاهی در حفاظت و مرمت بناهای تاریخی (مواد و مصالح) ، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1388[.
19. Zahedifar, M., "Using thermoluminescence method in dating pottery samples obtained from archeological excavations in Iran", master's thesis, Kashan University, 2013. [In Persian] ] زاهدی فر، مصطفی، »استفاده از روش ترمولومینسانس در سالیابی نمونه های سفالین بدست آمده از کاوش های باستان شناسی در ایران«، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کاشان، 1391[.
20. Waziri Kermani, A. A. Kh., "History of Kerman (Salariyya)", Edited with an introdation by Mohammad Ibrahim Bastani Parizi, Tehran: Ibn Sina, 1973.] وزیری کرمانی، احمدعلی خان، »تاریخ کرمان (سالاریه) «، به کوشش: محمدابراهیم باستانی پاریزی، ناشر: ابن سینا، 1352[.
21. Wilbur. Donald.N, "Islamic architecture of Iran during Ilkhanate period", Translated by Abdullah Faryar, Tehran: Elmifarhangi Publications, 1986. ] ویلبر، ن. دونالد، »معماری اسلامی ایران دوره ایلخانان«، ترجمه عبدالله فریار، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی ، 1365[.
22. Islam panah, M. H., "History of Kerman Green Dome Inscription", Yaghma Memorial, 1992, pp: 400-405. [In Persian] ] اسلام پناه، محمد حسین، »تاریخ کتیبه قبه سبز کرمان«، یادنامه یغما، 1370، صص400-405 [.
23. Pirnia, M. K., "Introduction to Islamic Architecture of Iran", Tehran: Iran University of Science and Technology, 2011. [In Persian] ] پیرنیا، محمد کریم، »آشنایی با معماری اسلامی ایران«، تهران: دانشگاه علم و صنعت، 1390[.
24. Javadi, Sh., "Green Dome, the oldest example of mosaic tile in Iran", Journal of Honar-Ha-Ye-Ziba, 2000, 7 (12): 12-20. [In Persian] ] جوادی، شهره، » قبه سبز، قدیمی ترین نمونه کاشیکاری معرق در ایران«، نشریه هنرهای زیبا، 1379 ،7 (12): 12-20[.
25. Aitken, M J., "Thermoluminescence Dating", London:Academic Press, 1985.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
