ارزیابی جایگاه بسترهای جغرافیایی بر استقرارهای دوره ساسانی در مناطق کوهستانی جنوب غرب ایران مطالعه موردی: دشت ارسنجان استان فارس - پژوهه باستان سنجی
سال 9، شماره 1 - ( 1402 )                   سال 9 شماره 1 صفحات 149-131 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Nemati Z, Niknami K A, Heydari Dastenaei M, Roustaei Farsi E. (2023). Evaluation of the location of the Geographical Bases on the Settlements of the Sassanid Period in the Highlands of Southwestern Iran, A Case Study: Plain of Arsanjān, Fārs Province. JRA. 9(1), 131-149. doi:10.52547/jra.9.1.359
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-359-fa.html
نعمتی زهرا، نیکنامی کمال الدین، حیدری دستنائی محسن، روستایی فارسی ابراهیم. ارزیابی جایگاه بسترهای جغرافیایی بر استقرارهای دوره ساسانی در مناطق کوهستانی جنوب غرب ایران، مطالعه موردی: دشت ارسنجان، استان فارس پژوهه باستان سنجی 1402; 9 (1) :149-131 10.52547/jra.9.1.359

URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-359-fa.html

ارزیابی جایگاه بسترهای جغرافیایی بر استقرارهای دوره ساسانی در مناطق کوهستانی جنوب غرب ایران، مطالعه موردی: دشت ارسنجان، استان فارس
زهرا نعمتی* 1، کمال الدین نیکنامی2 ، محسن حیدری دستنائی3 ، ابراهیم روستایی فارسی4
1- گروه باستان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، تهران، ایران ، znemati1375@gmail.com
2- گروه باستان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، تهران، ایران
3- گروه باستان‌شناسی، دانشکده باستان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
4- گروه باستان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز، تهران، ایران
چکیده:   (1516 مشاهده)
محوطه‌های باستانی نشان‌دهنده چشم‌انداز فرهنگی حاصل برهم‌کُنش انسان و محیط بوده و متأثر از مجموعه‌ای از عوامل جغرافیایی، طبیعی و اجتماعی- فرهنگی هستند. به بیان دیگر سکونتگاه‌های باستانی به‌عنوان یادگارهای فضایی فعالیت‌های اولیه انسان‌ها، حامل اطلاعات در مورد سازگاری اولیه انسان و دگرگونی محیط هستند، تفسیر و آشکارسازی اطلاعات محیطی توزیع سکونتگاه می‌تواند شرایطی را برای درک بیشتر تعامل بین انسان و محیط در این دوران فراهم کند. در این تعامل عوامل محیطی چون ارتفاع از سطح دریا، شیب، منابع آب، پوشش گیاهی، درجه شیب و کاربری اراضی هرکدام به‌نوعی خود بسترهای جغرافیایی و طبیعی هستند که در پراکنش محوطه‌های باستانی نقش مؤثری دارند. هدف از این پژوهش ارزیابی بسترهای جغرافیایی بر استقرارهای باستانی دوره ساسانی در دشت میانکوهی ارسنجان است. براین‌اساس شش عامل جغرافیایی به‌عنوان عوامل محیطی یا متغیر مستقل و مساحت محوطه‌های باستانی به‌عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شد. به‌منظور بررسی این عوامل، از نرم‌افزارهای Arc GIS و SPSS و روش‌های تحلیل کمی از نوع آمار استنباطی با روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه استفاده شد. نتایج این تحلیل‌ها مشخص کرد که محوطه‌های دوره ساسانی با تعدادی از عوامل طبیعی وابستگی‌هایی را در سطح متوسط تا ضعیف و تعدادی از عوامل محیطی نیز وابستگی زیادی را نشان می‌دهد. در تحلیل و ارزیابی الگوهای استقراری محوطه‌های ساسانی با استفاده از تحلیل خوشه‌ای، چهار الگو به‌دست آمد و علاوه‌بر یک محوطه بزرگ در منطقه به‌همراه محوطه‌های کوچک‌تر اقماری آن‌که روستاهای بزرگ و کوچک با شیوه کشاورزی و دامداری هستند، یک الگوی دیگر نیز مشخص گردید که احتمالاً با کارکرد و محل قرارگیری آن‌ها در چشم‌انداز منطقه مرتبط است. این نوع محوطه‌ها به‌دلیل قرارگیری بر روی تپه‌ماهورها، بسترهای صخره‌ای و مناطق تقریباً مرتفع، یادآور قلعه‌های نظامی و یا پاسگاه‌های بین‌راهی هستند.
 
واژه‌های کلیدی: بسترهای جغرافیایی، محوطه‌های ساسانی، الگوهای استقراری، دشت ارسنجان، فارس
متن کامل [PDF 1772 kb]   (321 دریافت)    
یاداداشت علمی: پژوهشي | موضوع مقاله: باستان سنجی
دریافت: 1401/11/22 | پذیرش: 1402/5/29 | انتشار: 1402/7/1 | انتشار الکترونیک: 1402/7/1
فهرست منابع
1. Balla A. Pavlogeorgatos G. Tsiafakis D. Pavlidis G. Recent advances in Archaeological Predictive Modeling for Archeological Research and cultural heritage management. Mediterranean Archaeology and Archaeometry. 2014; 14(4): 143-153.
2. Strano E. Simini F. De Nadai M. Esch T. & Marconcini M. the agglomeration and dispersion dichotomy of human settlements on Earth. Scientific Reports, 2021; 11(23289): 1-10. https://doi.org/10.1038/s41598-021-02743-9 [DOI:10.1038/s41598-021-02743-9.]
3. Gao W. Hu H. Hou W. Zhang P. Gong, P. Jia W. Liu X. Li K. The Spatiotemporal Patterns of Human Settlement during the Longshan and Erlitou Periods in Relation to Extreme Floods and Subsistence Strategy in the Upper and Middle Qin River Reaches, Central China. Land, 2022; 11(1088): 1-15. https://doi.org/10.3390/land11071088 [DOI:10.3390/land11071088.]
4. Tan B. Wang H. Wang X. Yi S. Zhou J. Ma C. & Dai X. The study of early human settlement preference and settlement prediction in Xinjiang, China. Scientific Reports, 2022; 12(5072): 1-18. https://doi.org/10.1038/s41598-022-09033-y [DOI:10.1038/s41598-022-09033-y.]
5. Bavusi M. Bianca M. Izzi F. Di Leo P. Parisi S. Pulice I. & Schiattarella M. Methods and technologies for the cultural heritages in Basilicata region: A case-study from the coastal belt of Metapontum. Rendiconti online societa geologica italiana, 2015; 34: 101-106. https://doi.org/10.3301/ROL.2015.46 [DOI:10.3301/ROL.2015.46.]
6. Di Leo P. Bavusi M. Corrado G. Danese M. Giammatteo T. Gioia D. & Schiattarella M. Ancient settlement dynamics and predictive archaeological models for the Metapontum coastal area in Basilicata, southern Italy: From geomorphological survey to spatial analysis. Journal of Coastal Conservation, 2018; 22(5): 865-877. https://doi.org/10.1007/s11852-017-0548-y [DOI:10.1007/s11852-017-0548-y.]
7. Gioia D. Bavusi M. Di Leo P. Giammatteo T. & Schiattarella M. Geoarchaeology and geomorphology of the metaponto area, Ionian coastal belt, Italy. Journal of Maps, 2020; 16(2): 117-125. https://doi.org/10.1080/17445647.2019.1701575 [DOI:10.1080/17445647.2019.1701575.]
8. Zhu L. Li Z. Su H. Wang X. Temporal and spatial distribution of ancient sites in Shaanxi Province using geographic information systems (GIS). Heritage Science, 2021; 9(121): 1-10. https://doi.org/10.1186/s40494-021-00598-x [DOI:10.1186/s40494-021-00598-x.]
9. Heydari Dastenaei M. The effect of environmental factors on the Prehistoric sites in the southern Zayandeh- Rud by using the Pearson correlation. Journal of Iran's Pre-Islamic Archaeological Essays, 2017; 2(1):1 -14. [in Persian] [حیدری دستنائی، محسن. تعیین تأثیر عوامل محیطی بر ایجاد محوطه‌های نوسنگی و مس و سنگی حوزه جنوبی زاینده‌رود با استفاده از روش همبستگی پیرسون، نشریه جستارهای باستان‌شناسی ایران پیش از اسلام، 1396؛ 2(1): 13-1[.
10. Shahdost Z. Ahmadvand M. Feasibility study of saffron cultivation from farmers' viewpoint in villages of Arsanjan County. Journal of Saffron Research, 2021; 9(1), 61-78. doi: 10.22077/jsr.2020.3270.1128[in Persian]. [شاهدوست زهرا، احمدوند مصطفی. امکان‌سنجی کشت زعفران از دیدگاه کشاورزان در روستاهای شهرستان ارسنجان. پژوهش‌های زعفران،1400؛ 9(1): 78-61. doi: 10.22077/jsr.2020.3270.1128..[
11. Eskandari M H. Mesbahi M. Investigating the trend of underground water level changes in Arsanjan Plain using the non-parametric Mann-Kendall test. Journal of research in civil engineering and architecture of Iran, approach: intelligent method, 2021; 13: 70-76. [in Persian] [اسکندری محمدحسین، مصباحی، مسعود. بررسی روند تغییرات تراز آب زیرزمینی دشت ارسنجان با استفاده از آزمون ناپارامتریک من - کندال، مجله پژوهش در مهندسی عمران و معماری ایران با رویکرد کاربرد روش‌های هوشمند 1398؛ 13: 76-70].
12. Amin S. Eizadi T. & Nazemosadat S M J. Physical Characteristics of the Arsenjan's Katak Qanat, and an Assessment of Damming its Base Flow ِ during the Off Season. Water Resources Engineering, 2009; 2(3): 21-30. [in Persian] [امین سیف‌الله، ایزدی تیمور، ناظم السادات سید محمدجعفر. ویژگی‌های فیزیکی آبدهی و بررسی امکان ذخیره‌سازی آب قنات کتک ارسنجان، فصلنامه علمی - پژوهشی مهندسی منابع آب،1388؛ 2(3): 30-21].
13. Zarei A. Mahmodi M. Hosinzade M H. Bandali M. & Mahmodi F. To survey factors influencing the spatial and temporal ecological niche brown bear (Ursus arctos syriacus) on the southern edge of its distribution range in Fars province. Journal of Animal Environment, 2017; 9(1): 39-48. [in Persian] [زارعی علی‌اصغر، محمودی مازیار، حسین زاده محمدحسن، بند علی محمد، محمودی فرشته. بررسی فاکتور‌های مؤثر بر آشیان بوم‌شناختی فضایی و زمانی خرس قهوه‌ای (Ursus arctos syriacus) در حاشیه جنوبی دامنه توزیع آن در استان فارس، فصلنامه محیط‌زیست جانوری، 1396؛ 9(1): 48-39] .
14. Azizi N. Ghorbani Nohooji M. Arman M. Sargazi F. Studying of the plant biodiversity in the Arsanjan's Bonab park (Fars province). Journal of Plant Ecosystem Conservation, 2015; 2 (5):1-16. [in Persian] [عزیزی نرجس، قربانی نهوجی مجید، آرمان میترا، سرگزی فاطمه. مطالعه تنوع زیستی رستنی‌های پارک جنگلی بناب شهرستان ارسنجان (استان فارس)، مجله حفاظت زیست‌بوم گیاهان،1393؛ ۲ (۵): ۱۶-۱].
15. Nemati Z. investigation of settlement patterns of the Sassanid period and spatial analysis of the burials of this period in the Arsanjan plain (unpublished), Master's thesis, archaeology, University of Tehran, Tehran. 2021. [نعمتی زهرا. بررسی الگوهای استقراری دوره ساسانی و تحلیل مکانی تدفین های این دوره در دشت ارسنجان (منتشرنشده)، پایان نامه کارشناسی ارشد، باستان شناسی، تهران: دانشگاه تهران؛ 1400].
16. Vandenberg L. Archeology of Ancient Iran, translated by: Isa Behnam, Tehran: University of Tehran. 1999]. [واندنبرگ لویی. باستان‌شناسی ایران باستان، ترجمه: عیسی بهنام، تهران: دانشگاه تهران؛1379].
17. Ikeda J. Preliminary Report of an Archaeological Survey in Arsanjan Area, Fras Province, Iran, 1977. Archaeological Mission of Kyoto University to Iran. 1979.
18. Barfi S. Moradi H. Abdullahi S. Bidari R. Abutalebian S. Mohebi K. Archeology of Fars Province, Collection of Articles of 80 Years of Iranian Archeology, Volume I, by Yusuf Hassanzadeh and Sima Amiri, Tehran: Pazineh in collaboration with the National Museum of Iran. 2013. pp: 267-245. [in Persian]. [برفی سیروس، مرادی حسن، عبداللهی صدیقه، بیداری رضا، ابوطالبیان شهره و محبی خدیجه. باستان شناسی استان فارس، مجموعه مقالات 80 سال باستان شناسی ایران، جلد اول، به کوشش یوسف حسن زاده و سیما امیری، تهران: پازینه با همکاری موزه ملی ایران؛1391، صص: 267-245].
19. Roustaei Farsi, Ebrahim (2012 A), investigation of the Achaemenid site of Gadamgah (Persia) and its comparison with contemporary sites of the same region, Master's Thesis, Archaeology, Tehran: Azad University, Tehran Branch (unpublished). [روستایی فارسی ابراهیم. بررسی محوطه هخامنشی قدمگاه (فارس) و مقایسه آن با محوطه‌های هم‌زمان همان منطقه (منتشرنشده)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، باستان‌شناسی، تهران: دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز؛ (1393آ)].
20. Rustaei Farsi E., archaeological survey of the ancient site of Gadamgah, Arsanjan, Fars, in the collection of short articles of the 12th Iranian Archaeological Conference, by of Korosh Raustai and Mehran Gholami, Tehran: Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization, Cultural Heritage and Tourism Research Institute; 2012 B: 228-225. [روستایی فارسی ابراهیم. بررسى باستان شناختى محوطه باستانى قدمگاه، ارسنجان، فارس، در مجموعه مقاله های کوتاه دوازدهمین گردهمايي باستان شناسي ایران، به کوشش کوروش روستایی و مهران غلامی، تهران: سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1393 ب: 228-225].
21. Tsuneki A. The Arsanjan Prehistoric Project and the Significance of Southern Iran in Human History. In: H. Fahimi & K. Alizadeh (eds.), Namvarnameh: Papers in Honour of Massoud Azarnoush, Tehran: IranNegar Publication; 2012: 19-30.
22. Tsuneki A. and Mirzaye A. the Arsanjan Project, 2011. Research Center of the Iranian Cultural Heritage, Tehran, University of Tsukuba: Tsukuba; 2012.
23. Tsunki A, Shinichi N, Azadi A. Archaeological Survey of Arsanjan Region, May 2012, Reports of the 13th Archaeological Conference of Iran, Tehran: Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization, Cultural Heritage and Tourism Research Institute; 2014: 55-63. [in Persian]. [تِسونکی آکیرا، شينيچي نيشياما، آزادی احمد. بررسي باستان شناختي منطقه ی اَرسنجان، ارديبهشت 1392، گزارش‌های سيزدهمين گردهمايي باستان-شناسي ایران، تهران: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛1393: 63-55] .
24. Emadi H, Khanipour M, and Paknejad M H. report of the Soundings for Delimitating Tell Timuran (Timaran), Arsanjan city, Fars province, in the collection of short articles of the 17th Iranian Archeology Conference (2018), by Ruhollah Shirazi and Shagaig Horshid, volume two, Tehran: Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization, Cultural Heritage and Tourism Research Institute; 2019: 946-957. [in Persian]. [عمادي حبیب، خانی پور مرتضی و پاک‌نژاد محمدحسن. گزارش گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تل تیموران (تیماران)، شهرستان ارسنجان، استان فارس، در مجموعه مقالات کوتاه گزارش‌های هفدهمین گردهمایی باستان‌شناسی ایران (1397 )، به کوشش روح‌الله شیرازي و شقایق هورشید، جلد دوم، تهران: سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگري، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگري؛ 1398: 964-957 ].
25. Zhu F b, Fang Y P, Yang X T, Qiu X P, & Yu H. Effects of altitude on county economic development in China. Journal of Mountain Science, 2018; 15: 406-418. https://doi.org/10.1007/s11629-017-4393-0 [DOI:10.1007/s11629-017-4393-0.]
26. Bandopadhyay S. Does elevation impact local level climate change? An analysis based on fifteen years of daily diurnal data and time series forecasts. Pacific Science Review A: Natural Science and Engineering, 2016;18(3): 241-253. [DOI:10.1016/j.psra.2016.11.002]
27. Merrey D J, Hussain A, Tamang D D, Thapa B, & Prakash A. Evolving high altitude livelihoods and climate change: a study from Rasuwa District, Nepal. Food Security, 2018; 24 (10): 1055-1071. https://doi.org/10.1007/s12571-018-0827-y [DOI:10.1007/s12571-018-0827-y.]
28. Angelakis A N, Vuorinen H S, Nikolaidis C, Juuti P S, Katko T S, Juuti R P, Zhang J, Samonis G. Water Quality and Life Expectancy: Parallel Courses in Time. Water, 2021; 13(6): 1-15. https://doi.org/10.3390/w13060752 [DOI:10.3390/w13060752.]
29. Singh P K, Dey P, Jain S K, and Mujumdar P P. Hydrology and water resources management in ancient India, Hydrology and Earth System Sciences, 2020; 24: 4691-4707. https://doi.org/10.5194/hess-24-4691-2020 [DOI:10.5194/hess-24-4691-2020.]
30. Heydari Dastenaei M, & Niknami K A. Analysis of the Relationship between the Formation and Continuity of Neolithic Period Settlements with their environment in the Sarfirouz Abad Plain of Kermanshah, West Central Zagross. Physical Geography Research Quarterly, 2020; 52(2), 313-331. doi: 10.22059/jphgr.2020.285488.1007418. [in Persian] [حیدری دستنائی محسن، نیکنامی کمال‌الدین. تحلیل رابطه میان شکل‌گیری و تداوم استقرار محوطه‌های دوره نوسنگی با بستر محیطی آن‌ها در دشت سرفیروزآباد کرمانشاه، غرب زاگرس مرکزی، پژوهش‌های جغرافياي طبيعي (پژوهش‌های جغرافيايي)، 1399؛ 52 (2): 331 -313. Doi: 10.22059/jphgr.2020.285488.1007418].
31. Heydari Dastenaei M, Dana M. Settlement Patterns and Distribution of Iron Age sites in the Middle Atrak Basin. Journal of Research on Archaeometry, 2022; 8 (1):45-65. [in Persian] [حیدری دستنائی محسن، دانا محسن. الگوهای سکنی گزینی و پراکنش محوطه‌های عصر آهن در حوضه آبریز اترک میانی، پژوهه باستان‌سنجی، 1401؛ ۸ (۱): 45-65]. [DOI:10.52547/jra.8.1.45]
32. Mtaqi A, Kerami M, Qarabeigi M. (roads as the vital artery of development in the ancient world; (Case study; Silk Road), History Studies, 2013; 60: 1-20. [in Persian] [متقی، افشین؛ کرمی، مهرداد؛ قره بیگی، مصیب. راه‌ها به‌عنوان شریان حیاتی توسعه در دنیای باستان؛ (مطالعه موردی؛ راه ابریشم)، تاریخ‌پژوهی، 1393؛ 60: 20-1].
33. Mercuri A. M, Florenzano A, Burjachs F, Giardini M, Kouli K, Masi A, Picornell-Gelabert L, Revelles J, Sadori L, Servera-Vives G, Torri P, Fyfe R. From influence to impact: The multifunctional land use in Mediterranean prehistory emerging from palynology of archaeological sites (8.0-2.8 ka BP). The Holocene Volume, 2019; 29(5): 830- 846. [DOI:10.1177/0959683619826631]
34. Morrison K D, Hammer E, Boles O, Madella M, Whitehouse N, Gaillard M J, Bates J, Linde, M V, Mer, S, Ya A, Popova L, Chad Hill A, Antolin F, Bauer A, Biagetti S, Bishop R R, Buckland P, Cruz P, Dreslerová D, Dusseldorp G, Ellis E, Filipovic D, Foster T, Hannaford M J, Harrison S P, Hazarika M, Herold H, Hilpert J, Kaplan J O. Mapping past human land use using archaeological data: A new classification for global land use synthesis and data harmonization. PLoS ONE, 2021; 16(4): 1-38. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0246662 [DOI:10.1371/journal.pone.0246662.]
35. Zamardian M J. Application of natural geography in urban and rural planning, 8th edition, Tehran: Payam Noor University. 2012. [in Persian] [زمردیان محمدجعفر. کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه‌ریزی شهری و روستایی، چاپ هشتم، تهران: دانشگاه پیام نور، 1392].
36. Anabestani A. The Role of Natural Factors in Stability of Rural Settlements (Case Study: Sabzevar Country). Geography and Environmental Planning, 2011; 40(4): 89-104.
37. Sadr Mousavi M, talebifard R, & Niazy C. Investigating the Role of Natural Factors in the Geographical Distribution of Rural Settlements (Case Study: Sahneh County). Journal of Studies of Human Settlements Planning, 2018; 12(4), 731-749. [in Persian] [صدر موسوی میر ستار، طالبی فرد رضا و نیازی چیا. بررسی نقش عوامل طبیعی در توزیع جغرافیایی سکونتگاه‌های روستایی، فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی، 1396؛ 12(41): 749-731].
38. Roustaei K. A Morphological Typology of the Ancient Sites in Kouhrang Area. Pazhoheshha-ye Bastan shenasi Iran, 2016; 5(9), 27-46. [in Persian] [روستایی کوروش. گونه شناسی محوطه‌های باستانی منطقه‌ی کوهرنگ بختیاری، پژوهش های باستان-شناسی ایران، 1394؛ 5(9): 27-46].
39. Yan X, Gang Su X. Linear Regression Analysis: Theory and Computing 1st Edition, London: World Scientific; 2009. [DOI:10.1142/6986]
40. Nasekhan S, Soltani M, Setayesh Mehr M. Analysis and Typology of Fortresses Bafran City (Nain). Parseh Journal of Archaeological Studies, 2018; 2 (3):101-112. [In Persian]. [ناسخیان شهریار، سلطانی مهدی، ستایش مهر محمود. گونه شناسی و تحلیل قلاع شهر بافران (نائین)، مطالعات باستان‌شناسی پارسه،1397؛ 2(3): 112-101]. [DOI:10.30699/PJAS.2.3.101]
41. Mahjour F, Khaledian S. Archaeological Survey of Qohestan Castles. Journal of Archaeological Studies, 2013; 4(2), 141-158. doi: 10.22059/jarcs.2013.32124. [In Persian][مهجور فیروز، خالدیان ستار. بررسی باستان‌شناختی قلاع قهستان. مطالعات باستان‌شناسی، 1391؛ 4(2): 158-141. doi: 10.22059/jarcs.2013.32124].
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهه باستان سنجی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Research on Archaeometry

Designed & Developed by : Yektaweb