کاغذهای تاریخی علاوه بر ارزش زیباییشناسی و موزهای، دارای ارزش فرهنگی و علمی فراوانی میباشند که نشاندهنده پیشرفت فنآوریهای موجود یک جامعه در ادوار مختلف هستند. با مطالعه ساختار مصنوعات آثار کاغذی میتوان به تحولات جوامع بشری در زمینههای اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی پی برد. در میان برخی از آثار کاغذی، نسخ خطی وجود دارند که تاریخ کتابت آنها مشخص نیست. در پارهای از مواقع این آثار دارای ارزش خاص و محتوایی ویژهای هستند اما به دلیل عدم شناخت تاریخ کتابت آنها، از ارزش استنادی آنها کاسته میشود. بنابراین شناخت اصالت اینگونه نسخ نیازمند تحلیلهای فنی و ساختاری جهت تاریخگذاری آنها است. روشهای تجزیه کمی و کیفی و شناسایی مواد آلی که کاغذ هم جزء آنها محسوب میشود میتوانند به شناخت ساختار آنها و در نتیجه تعیین زمان احتمالی تهیه کاغذ و یا زمان استفاده از آن بهعنوان یک اثر فرهنگی منتهی شوند. امروزه با توجه به پیشرفت علم و فناوری، از روشهای علمی و دقیقی مانند سالیابی رادیوکربن برای تاریخگذاری مواد آلی همچون آثار کاغذی استفاده میشود. متأسفانه امروزه امکان استفاده از این روش در کشور ما به دلیل پرهزینه بودن و عدم دسترسی گسترده، برای بسیاری از کارشناسان وجود ندارد. در این کار پژوهشی سعی شده است با بررسی و شناسایی الیاف مورد استفاده در تهیه کاغذهای تاریخی، علاوه بر شناخت مواد پرکاربرد در یک دوره زمانی مشخص، امکان سالیابی غیرمستقیم مواد کاغذی بر اساس این روش نیز مورد مطالعه قرار گیرد. جهت نیل به این هدف از سه روش شناسایی با استفاده از معرفهای رنگی، مشاهدات میکروسکوپی و آنالیز طیفسنجی مادونقرمز تبدیل فوریه (FT-IR) استفاده شده است. با بررسی نتایج بهدستآمده مشخص شد الیاف کتان به همراه کنف بالاترین میزان کاربرد را در نمونههای مورد مطالعه با تاریخ کتابت مشخص داشتند که با مقایسه این نتایج با نتایج بررسی نمونههای بی تاریخ، همخوانی خوبی مشاهده شد.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |