سال 7، شماره 1 - ( 1400 )
سال 7 شماره 1 صفحات 80-55 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ebrahimi G, Rezaloo R, Danti M D, Javanmardzadeh A, Abedi A, Helwing B. (2021). Absolute (C14 AMS) and Relative Chronologies of the Little Zab River Basin’s Bronze Age Cultures; The Genesis of Cultural Identity against the Backdrop of the Late Chalcolithic Developments Iran by Micro-PIXE. JRA. 7(1), 55-80. doi:10.52547/jra.7.1.55
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-273-fa.html
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-273-fa.html
ابراهیمی قادر، رضالو رضا، دانتی مایکل، جوانمردزاده اردشیر، عابدی اکبر، هلوینگ باربارا. تبیین گاهنگاری مطلق (14C) و نسبی فرهنگ های مفرغ قدیم حوضه رود زاب ایران با استفاده از روش طیف‌سنج جرمی شتاب دهنده (AMS)؛ شکل‌گیری هویت فرهنگی از ورای تحولات فرهنگی مس‌و‌سنگ جدید پژوهه باستان سنجی 1400; 7 (1) :80-55 10.52547/jra.7.1.55
قادر ابراهیمی* 
1، رضا رضالو2 ، مایکل دانتی3 ، اردشیر جوانمردزاده2 
، اکبر عابدی4 ، باربارا هلوینگ5
1، رضا رضالو2 ، مایکل دانتی3 ، اردشیر جوانمردزاده2 ، اکبر عابدی4 ، باربارا هلوینگ5
1- گروه باستانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران ، ebrahimiqader@gmail.com
2- گروه باستانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3- موزه دانشگاه پنسیلوانیا، فیلادلفیا، آمریکا
4- گروه مرمت و باستانسنجی، دانشکده حفاظت آثار فرهنگی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران
5- موزه های دولتی برلین و بنیاد فرهنگی پروس و موزه خاور نزدیک، آلمان
2- گروه باستانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3- موزه دانشگاه پنسیلوانیا، فیلادلفیا، آمریکا
4- گروه مرمت و باستانسنجی، دانشکده حفاظت آثار فرهنگی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران
5- موزه های دولتی برلین و بنیاد فرهنگی پروس و موزه خاور نزدیک، آلمان
چکیده: (2238 مشاهده)
حوضۀ رودخانۀ زاب در ایران باوجوداینکه در پهنۀ جغرافیای شمال غرب ایران وسعت کمی را اشغال کرده است، از دیرباز به جهت پل ارتباطی دو سرزمین بین‌النهرین و حوضۀ دریاچۀ ارومیه از یک جایگاه ویژه و استراتژیک برخوردار است. باوجود اهمیت بسیار منطقۀ زاب، در مطالعات عصر مفرغ قدیم، به‌ویژه تحولات این منطقه در گذار از مس و سنگ جدید به مفرغ قدیم، مورد غفلت واقع شده است. پروژۀ کاوش تپه سیلوه -از محوطه‌های شاخص شکل‌گرفته در سرشاخه‌های حوضۀ زاب - فرصت مطالعات این موضوع را فراهم ساخته است. در این پژوهش سعی بر آن شده است که با استفاده از 14 نمونه آزمایش کربن 14 به ترسیم توالی‌های فرهنگی تپه سیلوه و به‌تبع آن به توالی‌های فرهنگی حوضۀ رودخانه زاب در دوران پیش‌ازتاریخ دست‌یافت. بر این اساس، نتایج 14 نمونه کربن 14 در محیط آزمایشگاهی آنالیز شد و در تاریخ‌گذاری‌های به‌دست‌آمده از این نمونه‌ها پس از انجام کالیبراسیون آن در چهارچوب گاهنگاری ایران به تعریف توالی فرهنگی منطقه پرداخته شد. چهارچوب گاهنگاری به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان می‌دهد که حوضۀ رودخانۀ زاب در طول هزارۀ سوم پیش از میلاد، بیشتر از منطقۀ شمال غرب ایران به‌ویژه جنوب دریاچۀ ارومیه تحت تأثیر فرهنگ‌های شمال بین‌النهرین قرار داشته است.
واژه‌های کلیدی: عصر مفرغ، رودخانه زاب، گاهنگاری مطلق، سفال نارنجی منقوش، روش طیف‌سنج جرمی شتاب‌دهنده (AMS)
یاداداشت علمی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
باستان سنجی
دریافت: 1400/1/31 | پذیرش: 1400/5/30 | انتشار: 1400/6/30 | انتشار الکترونیک: 1400/6/30
دریافت: 1400/1/31 | پذیرش: 1400/5/30 | انتشار: 1400/6/30 | انتشار الکترونیک: 1400/6/30
فهرست منابع
1. Ebrahimi Gh. Kul Tepe Sarein (Anahita) Strategraphic Excavation and Sounding Report. In Ruhollah Shirazi (Ed). 18th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2020: 242-245. [ابراهیمی قادر. گزارش کاوش لایه‌نگاری و تعیین عرصه و پیشنهاد حریم کول تپه (آناهیتا) سرعین. در مجموعه مقالات کوتاه هجدهمین گردهم آیی سالانه باستانشناسی ایران. گردآورنده روح الله شیرازی، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1399: 43-48.]
2. Abedi A, Shahidi HK, Chataigner C, Niknami K, Eskandari N, Kazempour M, Pirmohammadi A, Hosseinzadeh J, Ebrahimi G. Excavation at Kul Tepe (Hadishahr), North-Western Iran, 2010: First Preliminary Report. Ancient Near Eastern Studies. 2014; 51:33-165.
3. Alizadeh K, Eghbal H, Samei S. Approaches to social complexity in Kura-Araxes culture: a view from Köhne Shahar (Ravaz) in Chaldran, Iranian Azerbaijan. Paléorient. 2015 Jan 1:37-54. [DOI:10.3406/paleo.2015.5654]
4. Maziar S. Excavations at Kohne Pasgah Tepesi, the Araxes Valley, Northwest Iran: First Preliminary Report. Ancient Near Eastern Studies. 2010; 47:165-93.
5. Danti MD, Voigt MM, Dyson RH, Sagona AG, Burney CA. The search for the late Chalcolithic/Early Bronze Age transition in the Ushnu-Solduz valley, Iran. A View from the Highlands. 2004:583-616.
6. Dyson RH, Pigott VC. Survey of Excavations Hasanlu. Iran. 1975;13: 182-5.
7. Alizadeh K. Kura-Araxes, Transcaucasia or Yanigh Culture. Iran Archaeology. 2010; 1: 69-85. [علیزاده کریم. فرهنگ کوراـ ارس، ماوراء قفقاز قدیم یا فرهنگ یانیق. باستانشناسی ایران. 1398؛ 1: 69-85.]
8. Valad Beigi A. The Natural Sight of Kurdistan 1: Mountains. Sanandaj, Partobayan; 2005. [ولد بیگی اکبر. جلوه های طبیعی کردستان 1: کوه ها. سنندج: انتشارات پرتو بیان؛ 1384.]
9. Rawlinson HC. Notes on a Journey from Tabríz, Through Persian Kurdistán, to the Ruins of Takhti-Soleïmán, and from Thence by Zenján and Ṭárom, to Gílán, in October and November, 1838; With a Memoir on the Site of the Atropatenian Ecbatana. Journal of the Royal Geographical Society of London. 1840 Jan 1:1-64. [DOI:10.2307/1797838]
10. De Morgan J. Mission scientifique en Perse. Leroux; 1904. [دمورگان ژاک. هيئت علمی فرانسه در ايران. ترجمة كاظم وديعی. تبريز: انتشارات چهر؛ 1338.]
11. de Morgan J, Scheil JV. La stèle de Kel-i-chin. Rec. travaux d'égyptologie, d'assyriologie et d'archéologie orientale. 1893; 14:153-60.
12. Stein A. Old routes of western Iran. Magyar Tudományos Akadémia Könyvtára: Kőrösi Csoma Társaság; 1994.
13. Kleiss WO, Kroll ST. Survey in Ost-Azarbaidjan 1991. Archaeologische Mitteilungen aus Iran. 1992; 25:1-46.
14. Kroll S. Festungen Und Siedlungen in Iranisch-Azarbaidjan. Untersuchungen Zur Siedlungs-Und Territorialgeschichte Des Urmia-See-Gebietes in Vorislamischer Zeit. Unpublished Habilitation. LMU München. 1994.
15. Kroll S. Archäologische Fundplätze in Iranisch-Ost-Azarbaidjan. Archäologische Mitteilungen aus Iran. 1984; 17:13-3.
16. Kharazi E. Report on Piranshahr Archological Sites in 2002. Urmia: Azerbaijan Gharbi Provence cultural Heritage Archive; 2006. [خرازی ابراهیم. گزارش محوطه‌های ثبتی شهرستان پیرانشهر در سال 1381. ارومیه: آرشیو میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی؛ 1385.]
17. Golizadeh KH. Report on Piranshahr Archological Sites in 2006. Urmia: Azerbaijan Gharbi Provence cultural Heritage Archive; 2007. [قلی زاده خیرالله. گزارش محوطه‌های ثبتی شهرستان پیرانشهر در سال 1385. ارومیه: آرشیو میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی؛ 1386.]
18. Khan Mohammadi B. Report on Piranshahr Archological Sites in 2006. Urmia: Azerbaijan Gharbi Provence cultural Heritage Archive; 2008. [خان محمدی بهروز. گزارش محوطه‌های ثبتی شهرستان پیرانشهر در سال 1385. ارومیه: آرشیو میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی؛ 1387.]
19. Heydari R. Second Archaeological Research on Rebat in Sardasht November and December of 2006. Arcjaeological Reports 7: 201-229. [حیدری رضا. نتایج دومین فصل پژوهش های باستان‌شناختی در محوطۀ باستانی ربط سردشت آبان و دی 1385. در گزارش های باستانشناسی 7، جلد اول. تهران: پژوهشکده باستانشناسی؛ 1386: 201-229.]
20. Binandeh A, Kargar B, Khanmohamadi B. Mannaean art: some glazed bricks from Qalaichi, Iran. Aula orientalis: revista de estudios del Próximo Oriente Antiguo. 2017;35(2):213-22.
21. Afifi R, Heidari R. Reflections on glazed bricks from Rabat Tepe II, Iran. Urartu and its Neighbours: Festschrift N. Harutyunyan. ARAMAZD: Armenian Journal of Near Eastern Studies. 2010;5(2):152-87.
22. Binandeh A, Khanmohamadi B, Hajimohamadi K. The Iron Age III of Urmia Lake Basin in the Light of New Research. The International Journal of Humanities. 2017 Sep 10;24(3):1-3.
23. Heydari R. Initial Report on Archeological Survey on Little Zab Basin in Sardasht County. Urmia: Azerbaijan Gharbi Provence cultural Heritage Archive; 2007. [حیدری رضا. نتایج مقدماتی بررسی باستان‌شناختی رودخانه زاب کوچک در شهرستان سردشت. ارومیه: آرشیو سازمان میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی؛ 1386.]
24. Binandeh A. The Study and Survey of the First Millennium BC Settlements in The Little Zab Basin. pazhoheshha-ye Bastan shenasi Iran. 2018 Feb 20;7(15): 117-30. [بیننده، علی. بررسی و مطالعۀ استقرارهای هزارۀ اول قبل از میلاد در حوضۀ زاب کوچک. پژوهش های باستانشناسی ایران. 1396؛ 15: 30-117.[
25. Binandeh A. Archaelogiecal Survey of Little Zab River basin. Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science. Tarbiat modares University: Department of Archealogy; 2008. [بیننده علی. بررسی باستانشناسی حوضه رودخانه زاب کوچک. پایان نامه دوره کارشناسی ارشد باستانشناسی. دانشگاه تربیت مدرس تهران: دانشکده ادبیات و علوم انسانی؛ 1387.]
26. Nobari AH, Binandeh A, Nestani J, Vahdati Nasab H. Excavation at Lavin Tepe in Northwest Iran. Ancient Near Eastern Studies. 2012; 49:95-117.
27. Binandeh A. A New Archaeological Research in Northwestern Iran: Prehistoric Settlements of Little Zab River Basin. The International Journal of Humanities. 2012 Apr 10;19(2):27-41.
28. Binandeh A. The Revision of Chalcolithic Period in North West of Iran, Case Study: Tepe Lavin. Ph.D. Thesis, Faculty of Humanities. Tarbiat Modares University. [بیننده علی. بازنگری دورۀ مس و سنگ شمال غرب ایران مطالعۀ موردی: تپه لاوین، رسالۀ دکترای باستانشناسی. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس؛ 1390.]
29. Binandeh A. Rescue Excavation in Molavesu in the Little Zab Basin. In Ruhollah Shirazi (Ed). 18th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2020: 62-65. [بیننده علی. کاوش نجات بخشی محوطۀ ملا وسو در حوضۀ رودخانۀ زاب کوچک. گزارش های پانزدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش حمیده چوبک. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1395: 55-62.]
30. Heydari R, Fallahiyan Y, Salimi S. Frist Season of Rescue Excavation in Tepe Balan-e Sardasht. In Hamideh Chubak (Ed). 15th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2017: 143-149. [حیدری رضا و فلاحیان یوسف و سلیمی صلاح. فصل اول کاوش نجات بخشی تپه بالان سردشت، گزارش های پانزدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش حمیده چوبک. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1395: 143-149.]
31. Shirzad Gh, Kaka Q. Rescue Excavation in Nisek Abad-e Sardasht. In Hamideh Chubak (Ed). 15th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2017: 356-365. [شیرزاده غلام و کاکا غفور. کاوش نجات بخشی محوطه و قبرستان نیسک آباد سردشت. گزارش های پانزدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش حمیده چوبک. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 195: 356-365.]
32. Sharifi M. Rescue Excavation in Tepe Barveh Sardasht in the Western Azerbaijan Provence. In Hamideh Chubak (Ed). 15th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2017: 350-355. [شریفی مهناز. کاوش نجات بخشی تپه بروه شهرستان سردشت استان آذربایجان غربی. گزارش های پانزدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش حمیده چوبک. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 350-355.]
33. Fallahiyan Y, Heydari R. Second Season of Excavation in Tepe Balan Sardasht. In Hamideh Chubak (Ed). 15th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2017: 278-282. [فلاحیان یوسف و حیدری رضا. فصل دوم کاوش در محوطه بالان سردشت. گزارش های پانزدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش حمیده چوبک. تهران:پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1397: 278-282.]
34. Fallahiyan Y, Nazhati Kh, Rescue Excavation in Tepe Baghi Sardasht. In Hamideh Chubak (Ed). 15th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2017: 492-498. [فلاحیان یوسف و نزهتی خاطره. کاوش نجات بخشی در تپه باغی سردشت. گزارش های پانزدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش حمیده چوبک. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1395: 492-498.]
35. Tayefeh Ghahramani N. Archaeological Survey between Kani-Sib and Chapar Abad Dam. In Hamideh Chubak (Ed). 15th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2017: 400-405. [طایفه قهرمانی نسرین. بررسی و شناسایی باستان‌شناختی طرح خط انتقال آب از سد کانی سیب به سد چپرآباد. گزارش های پانزدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش حمیده چوبک. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1395: 400-405.]
36. Heydari R, Sorkhabi, O, Salimi S. Archaeological Survey on the Little Zab Basin (Between Zang Adad and Kasegaran Village). In Ruhollah Shirazi (Ed). 16th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2018: 138-142. [حیدری رضا و سرخ آبی عبیدالله و سلیمی صلاح. بررسی باستان‌شناختی رودخانۀ زاب پیرانشهر (حدفاصل روستاهای زَنگ آباد و کاسه گران). گزارش های شانزدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران. به کوشش روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1397: 138-142.]
37. Fallahiyan Y. Frist Season of Excavation in Kani-Sib Piranshahr. In Ruhollah Shirazi (Ed). 16th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2018: 283-288. [فلاحیان یوسف. فصل اول کاوش در محوطه کانی سیب پیرانشهر. گزارش های شانزدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران. به کوشش روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1397: 283-288.]
38. Bodaghi E. Report of Rescue Excavation in Kase-Garan 2. In Ruhollah Shirazi & Shaghayegh Horshid (Ed). 17th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2019: 154-161. [بداقی، ابراهیم. گزارش کاوش نجات بخشی محوطه کاسه گران 2. گزارش های هفدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش روح الله شیرازی و شقایق هورشید. جلد اول. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1398: 154-161.]
39. Haj Mohammadi K, Norasi H. Rescue Excavation in Soghanlu 6 (Kani Kasil). In Ruhollah Shirazi & Shaghayegh Horshid (Ed). 17th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2019: 292-298. [حاج محمدی کیومرث و نورسی حامد. کاوش نجات بخشی محوطه سوغانلو 6 (کانی کسیل). گزارش های هفدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش روح الله شیرازی و شقایق هورشید. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1398: 292-298.]
40. Khan Mohammadi B. Preliminary Report on Frist Rescue Excavation in Soghanlu: Kani-Sib Dam Basin in the Western Azerbaijan Provence. In Ruhollah Shirazi & Shaghayegh Horshid (Ed). 17th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2019: 362-369. [خان محمدی، بهروز. گزارش مقدماتی نخستین فصل کاوش نجات بخشی محوطه سوغانلو - محدوده سد کانی سیو پیرانشهر آذربایجان غربی. گزارش های هفدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش روح الله شیرازی و شقایق هورشید. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1398: 362-369.]
41. Sharifi M. Excavation Report of Rasul in Kani-Sib Dam Basin in the Piranshahr. In Ruhollah Shirazi & Shaghayegh Horshid (Ed). 17th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2019: 742-748. [شریفی، مهناز. گزارش کاوش باستانشناسی محوطه رسول حوضه کانی سیب پیرانشهر. گزارش های هفدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش روح الله شیرازی و شقایق هورشید. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1398: 742-748.]
42. Garavand A, Malekpur F. Preliminary Report of Second Rescue Excavation in Ghad Kulan (Soghanlu 4). In Ruhollah Shirazi & Shaghayegh Horshid (Ed). 17th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2019: 713-718. [گراوند افراسیاب و ملک پور فاطمه. گزارش مقدماتی دومین فصل کاوش نجات بخشی محوطه قد کولان 0 سوغانلو 4). گزارش های هفدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش روح الله شیرازی و شقایق هورشید. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1398: 713-718.]
43. Mir Eskandari SM, Javadiniya Z, Sadegi Rad M. Frist Season of Archaeological Excavation in Tepe Ghalat Soghanlu- Kani-Sib Dam Basin (Piranshahr-Western Azerbaijan Provence). In Ruhollah Shirazi & Shaghayegh Horshid (Ed). 17th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2019: 1309-1314. [میراسکندری سید محمود و جوادی نیا زهرا و صادقی راد مسعود. نخستین فصل از کاوش باستان‌شناختی تپه قلات سوغانلو - حوضۀ سد کانی سیب (پیرانشهر - آذربایجان غربی). گزارش-های هفدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش روح الله شیرازی و شقایق هورشید. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1398: 1309-1314.]
44. Mirzayi A. Rescue Excavation in Kase-Garan 1. In Ruhollah Shirazi & Shaghayegh Horshid (Ed). 17th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2019: 1315-1320. [میرزایی آزیتا. کاوش نجات بخشی محوطه کاسه-گران 1. گزارش های هفدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش روح الله شیرازی و شقایق هورشید. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1398: 1315-1320.]
45. Fallahiyan Y, Abdollahi S. Frist Season of Excavation in Kase-Garan 4 in the Piranshahr. In Ruhollah Shirazi & Shaghayegh Horshid (Ed). 17th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2019: 1008-1015. [فلاحیان یوسف و عبدالهی سحر. فصل اول کاوش در محوطه کاسه گران 4 پیرانشهر. گزارش های هفدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش روح الله شیرازی و شقایق هورشید. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1398: 1008-1015.]
46. Bodaghi E, Satarnejad S. Straitigraphy of Barkamran: Early Bronze Age and Islamic Period Evidence in the Piranshahr. In Ruhollah Shirazi (Ed). 18th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2020: 119-124. [بداقی ابراهیم و ستارنژاد سعید. لایه‌نگاری محوطه برکمران پیرانشهر شواهدی از دوره مفرغ قدیم تا اسلامی. مجموعه مقالات کوتاه هجدهمین گردهم آیی سالانه باستانشناسی ایران. گردآورنده روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1399: 119-124.]
47. Bodaghi E, Satarnejad S. Rescue Excavation in Soghanlu 6 in the Piranshahr. In Ruhollah Shirazi (Ed). 18th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2020: 113-118. [بداقی ابراهیم و ستارنژاد سعید. کاوش نجات بخشی محوطه سوغانلوی 2 پیرانشهر. مجموعه مقالات کوتاه هجدهمین گردهم آیی سالانه باستانشناسی ایران. گردآورنده روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1399: 113-118.]
48. Binandeh A. Rescue Excavation in Rik Abad in the Little Zab Basin. In Ruhollah Shirazi (Ed). 18th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2020: 145-150. [بیننده، علی. کاوش نجات بخشی تپه ریک آباد حوضه زاب کوچک. مجموعه مقالات کوتاه هجدهمین گردهم آیی سالانه باستانشناسی ایران. گردآورنده روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1399: 145-150.]
49. Haj Mohammadi K, Norasi H. Rescue Excavation in Soghanlu 6 (Second Season). In Ruhollah Shirazi (Ed). 18th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2020: 221-228. [حاجی محمدی کیومرث و نورسی حامد. کاوش نجات بخشی محوطه سوغانلو 6 (فصل دوم). مجموعه مقالات کوتاه هجدهمین گردهم آیی سالانه باستانشناسی ایران. گردآورنده روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1399: 221-228.]
50. Khan Mohammadi B. Preliminary Report of Second Rescue Excavation in Soghanlu in Kani-Sib Dam Country in the Western Azerbaijan Provence. In Ruhollah Shirazi (Ed). 18th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2020: 283-292. [خان محمدی بهروز. گزارش مقدماتی دومین فصل کاوش نجات¬بخشی محوطه سوغانلو محدوده سد کانی سیب پیرانشهر آذربایجان غربی. مجموعه مقالات کوتاه هجدهمین گردهم آیی سالانه باستانشناسی ایران. گردآورنده روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1399: 283-292.]
51. Soraghi S, Paridar M, Mohammadi Jonaghani A. Salah/Saleh 1 a Settlement from Iron Age and Parthian Period in the Little Zad Basin. In Ruhollah Shirazi (Ed). 18th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2020: 435-438. [سراقی سیاوش و پریدار میترا و محمدی جونقانی عباس. صلاح/صالح 1 استقراری متعلق به دوره آهن و دوره اشکانی در حوضه رودخانه زاب. مجموعه مقالات کوتاه هجدهمین گردهم آیی سالانه باستانشناسی ایران. گردآورنده روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1399: 435-438.]
52. Sharifi M. Frist Season of Excavation in Gird-e Ashowan in the Little Zab Basin (Late Chalcolithic/Hasanlu VIII). In Ruhollah Shirazi (Ed). 18th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2020: 481-488. [شریفی مهناز. فصل اول کاوش باستانشناسی گردآشوان در حوزه زاب کوچک (مس و سنگ جدید/حسنلوی VIII). مجموعه مقالات کوتاه هجدهمین گردهم آیی سالانه باستانشناسی ایران. گردآورنده روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1399: 481-488.]
53. Garavand A, Malekpur F. Preliminary Report of Second Rescue Excavation in Ghad Kulan (Soghanlu 4). In Ruhollah Shirazi (Ed). 18th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2020: 713-718. [گراوند افراسیاب و ملک پور فاطمه. گزارش مقدماتی دومین فصل کاوش نجات بخشی محوطه قد کودان (سوغانلو 4). مجموعه مقالات کوتاه هجدهمین گردهم آیی سالانه باستانشناسی ایران. گردآورنده روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1399: 718-713.]
54. Fallahiyan Y. Second Season of Excavation in Kase-Garan 4 and Frist Season of Kase-Garan Ajmali. In Ruhollah Shirazi (Ed). 18th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2020: 653-660. [فلاحیان یوسف. فصل دوم کاوش در محوطه کاسه گران 4 و فصل اول کاوش در محوطه کاسه¬گران اجملی. مجموعه مقالات کوتاه هجدهمین گردهم آیی سالانه باستانشناسی ایران. گردآورنده روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1399: 653-660.]
55. Mir Eskandari SM, Javadiniya Z. Sadeghi Rad M. Second Season of Archaeological Excavation in Tepe Ghalat Soghanlu: Kani-Sib Dam Basion (Piranshahr-Western Azerbailan Provence). In Ruhollah Shirazi (Ed). 18th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2020: 801-806. [میراسکندری سید محمود و جوادی نیا زهرا و صادقی راد مسعود. دومین فصل از کاوش باستان‌شناختی تپه قلات سوغانلو - حوضه آبگیر سد کانی سیب (پیرانشهر - آذربایجان غربی). مجموعه مقالات کوتاه هجدهمین گردهم آیی سالانه باستانشناسی ایران. گردآورنده روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1399: 801-806.]
56. Mirzayi A, Ghanbari B, Gargari L. Straitigraphic Excavation in Tepe Gird-e Guran (Piranshahr). In Ruhollah Shirazi (Ed). 18th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2020: 815-822. [میرزایی آزیتا و قنبری بهنام و گرگری لیلا. کاوش لایه‌نگاری تپه گردی گوران (پیرانشهر). مجموعه مقالات کوتاه هجدهمین گردهم آیی سالانه باستانشناسی ایران. گردآورنده روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1399: 815-822.]
57. Yazdani A, Lashkari A, Molayi K H. Rescue Excavation in Soghanlu 3 from Sasanian Period in Kani-Sib Dam in the Piranshahr. In Ruhollah Shirazi (Ed). 18th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2020: 905-910. [یزدانی افشین و لشکری آرش و مولایی کردشولی حامد. کاوش نجات بخشی در محوطه ساسانی سوغانلوی 3 سد کانی سیب پیرانشهر. مجموعه مقالات کوتاه هجدهمین گردهم آیی سالانه باستانشناسی ایران. گردآورنده روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1399: 905-910.]
58. Sadrayi A. Archaeological Studies on the Water Transmission Pipeline from Kani-Sib Dam to Lake Urmia (Second Phase). In Ruhollah Shirazi & Shaghayegh Horshid (Ed). 17th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2019: 795-801. [صدرائی علی. پژوهش باستانشناسی مطالعات فرهنگی - تاریخی محور انتقال آب سد کانی سیب به دریاچه ارومیه (فاز دوم). گزارش های هفدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران. به کوشش روح الله شیرازی و شقایق هورشید. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1398: 795-801.]
59. Sadrayi A, Haj Mohammadi K, Norasi H, Hazrati E, Mostafapur S. Gargari L, Bayazidi M, Elliyoun S. Archaeological Studies on the Water Transmission Pipeline from Kani-Sib Dam to Lake Urmia (Frist Phase). In Ruhollah Shirazi (Ed). 16th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2018: 315-319. [صدرائی علی و حاج محمدی کیومرث و نورسی حامد و حضرتی اسماعیل و مصطفی پور سامان و گرگری لیلا و بایزیدی معصومه و علیون صمد. پژوهش باستانشناسی مطالعات فرهنگی - تاریخی محور انتقال آب سد کانی سیب به دریاچه ارومیه (فاز نخست). گزارش شانزدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران (مجموعه مقالات کوتاه 1396). به کوشش روح الله شیرازی: تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1397: 315-319.]
60. Mehrvarz F. Archaeological Survey in Lajan Plane in the Piranshahr County. Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science. University of Mohaghegh Ardabili: Department of Social Sciences; 2016. [مهرورز فتاح. بررسی باستانشناسی دشت لاجان شهرستان پیرانشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه محقق اردبیلی: دانشکده لوم اجتماعی؛ 1394. (منتشر نشده)]
61. Sorhkabi A. Spatial Analysis and Explanation of Iron Age Settlement Pattern in Zab River. Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science. University of Mohaghegh Ardabili: Department of Social Sciences; 2017. [سرخ آبی عبیدالله. تحلیل مکانی و تبیین الگوهای استقراری عصر آهن حوضۀ رودخانۀ زاب. پایان نامه کارشناسی ارشد باستانشناسی. دانشگاه محقق اردبیلی: دانشکده علوم اجتماعی؛ 1395. (منتشر نشده)]
62. Garavand A. Malekpur F. Preliminary Report of Archaeological Survey in Silveh Dam Basin in the Pirnashahr. In Ruhollah Shirazi (Ed). 16th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2018: 319-322. [گراوند افراسیاب و ملک پور فاطمه. گزارش مقدماتی بررسی باستان‌شناختی حوضه آبگیر سد سیلوه پیرانشهر، گزارش های شانزدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران. به کوشش روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1397: 319-322.]
63. Abedi AKbar. Silveh Dam Excavation Project Report. Tehran: Iranian Center for Archaeological Research; 2018. (In Persian) [عابدی اکبر. گزارش اولین فصل کاوش‌های باستانشناسی محوطه تپه سیلوه پیرانشهر. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1396.]
64. Haj Mohammadi K. Frist Season of Archaeological Excavation Report in Tepe Sarbaz in the Piranshahr. Tehran: Iranian Center for Archaeological Research. 2018. [حاج محمدی کیومرث. گزارش اولین فصل کاوش‌های باستان‌شناختی تپه سرباز سیلوه پیرانشهر. تهران: آرشیو پژوهشکده باستانشناسی؛ 1396.]
65. Kharazi E. Sounding in Haft Sheykhan (Piranshahr) for Field Determine and Propose the Privacy Policy. In Ruhollah Shirazi (Ed). 16th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2018: 154-156. [خرازی ابراهیم. گمانه زنی و تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه هفت شیخان (پیرانشهر). گزارش های شانزدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران. به کوشش روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1397: 154-156.]
66. Abedi, A. and Ebrahimi, Gh. 2019. Tepe Silveh Piranshahr Excavation Report in First Season: Dalma-Iron Age Evidences, In Ruhollah Shirazi (Ed.), 16th Annual Symposium on the Iranian Archaeology, 242-245. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism. (In Persian) [عابدی اکبر و ابراهیمی قادر. گزارش نخستین فصل کاوش تپه سیلوه پیرانشهر شواهدی از دوره دالما تا عصر آهن. گزارش های شانزدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران. به کوشش روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1397: 242-245.]
67. Aghalari B. Rescue Archaeological Survey in Kani Shinka Dam Country. In Ruhollah Shirazi (Ed). 16th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2018: 55-58. [آقالاری بایرام. بررسی باستان‌شناختی نجات¬بخشی محدوده سد کانی شینکا پیرانشهر. شانزدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی ایران (مجموعه مقالات کوتاه 1396). به کوشش روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1397: 55-58.[
68. Masumiyan M, Skoldbol T. Kalvari Janaki H. Short Report of Archaeological Survey in the Sardasht County to Study the Iron Age Sites. In Ruhollah Shirazi & Shaghayegh Horshid (Ed). 17th Annual Symposium on the Iranian Archaeology. Tehran: Research Institute of Cultural Heritage & Tourism; 2019: 775-778. [معصومیان محمد و اسکولدبول تیم و کلواری جانکی هدایت. گزارش کوتاه بررسی باستانشناسی شهرستان سردشت با هدف شناسایی محوطه‌های دوره آهن. مجموعه مقالات کوتاه هجدهمین گردهم آیی سالانه باستانشناسی ایران. گردآورنده روح الله شیرازی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1399: 775-778.]
69. Sharifi M. Excavations at Barveh Tepe: New Insights into the Early Bronze Age in Northwest Iran. Journal of Near Eastern Studies. 2020 Oct 1;79(2):287-303. [DOI:10.1086/710363]
70. Ebrahimi Gh. The Development of Social Complexities Through Transition from the Late Chalcolithic to Early Bronze Age in the South of Urmia Lake Basin, Northwest Iran. Dissertation submitted in partial fulfillment for the degree of Doctor of Philosophy in Archaeology. University of Mohaghegh Ardabili. 2021. [ابراهیمی قادر. پیچیدگی های اجتماعی در گذار از مس و سنگ جدید به مفرغ قدیم در جنوب دریاچه ارومیه. رساله دکتری. دانشکده علوم اجتماعی: دانشگاه محقق اردبیلی؛ 1400]
71. Abedi A, Heidari R, Salimi S. New Uruk Findings in NW Iran; Hasanlu VIII-VII and the Lack of Kura-Araxes Evidence in Southern Parts of the Lake Urmia Region. Journal of Archaeological Studies. 2019 May 22;11(1):167-83. [عابدی ا، حیدری ر، سلیمی ص، صلاح. شواهدی جدید از دوره اوروک در شمال غرب ایران؛ حسنلوی VIII و VII و عدم حضور فرهنگ کورا-ارس در جنوب دریاچه ارومیه. مطالعات باستانشناسی. 1398؛11(1):167-183.[
72. Smith ME. V. Gordon Childe and the Urban Revolution: a historical perspective on a revolution in urban studies. The town planning review. 2009 Jan 1:3-29. [DOI:10.3828/tpr.80.1.2a]
73. Algaze G. The Uruk world system: The dynamics of expansion of early Mesopotamian civilization. Chicago: University of Chicago Press; 1993 Jan.
74. Wright HT. Uruk states in southwestern Iran. Archaic states. 1998:173-97.
75. Young TC. Excavations at Godin Tepe: first progress report. Occasional paper. 1969.
76. Gopnik H, Rothman MS. On the high road: the history of Godin Tepe, Iran. Mazda Publ.; 2011.
77. Ghasemi S, Hessari M, Akbari H. Zavarehvar, the Central Site from of the Urbanization Period (Protoliterate) of Varamin Plain: Studying Pottery Features. Parseh Journal of Archaeological Studies. 2018 Sep 10;2(4):51-68. [قاسمی، سبحان، حصاری، اکبری. زَواره‌وَر، مرکزی از دورۀ شهرنشینی (آغازنگارش) دشت ورامین: بررسی شاخصه‌های سفالی. مطالعات باستانشناسی پارسه. 1397؛4: 51-68.] [DOI:10.30699/PJAS.2.4.51]
78. Hessari M. New evidence of the emergence of complex societies discovered on the Central Iranian Plateau. Iranian Journal of Archaeological Studies. 2011 Apr 1;1(2):35-48.
79. Summers GD, Sagona AG, Burney CA. Yanik Tepe and the early trans-caucasian culture: Problems and perspectives. A view from the highlands. 2004:617-43.
80. Burney C. Excavations at Haftavan Tepe 1973: fourth preliminary report. Iran. 1975 Jan 1;13(1):149-64. [DOI:10.2307/4300531]
81. Burney C. Excavations at Haftavān Tepe 1969: second preliminary report. Iran. 1972 Jan 1;10(1):127-42. [DOI:10.2307/4300469]
82. Burton-Brown T. Excavations in Azarbaijan, 1948.
83. Belgiorno MR, Biscione R, Pecorella PE. Il Saggio ei Materiali di Tappeh Gijlar. Tra lo Zagros el'Urmia: Ricerche storiche ed archeologiche nell'Azerbaigian Iraniano. Rome. 1984; 240:299.
84. Kleiss W, Kroll S. Ravaz und Yakhvali, zwei befestigte Plätze des 3. Jahrtausends.(R. et Y., deux sites fortifiés du III millénaire). Archäologische Mitteilungen aus Iran Berlin. 1979; 12:27-47.
85. Omrani B, Khatib Shahidi H, Abedi A. Early Bronze Age, new migrants and the beginning of township in Azerbaijan, NW Iran. Iranica Antiqua. 2012 Jan 1; 47:1-27.
86. Aghalari, B. and Abdollahzadeh, A. 2015. Circular Architectural New Finds from Northwest of Iran According Finding from Kohne Pasgah Tepesi, Proceedings of the International Congress of Young Archaeologists, By Mohammad Hossein Azizi Kharanaghi & Morteza Khanipour & Reza Naseri, University of Tehran Press: 187-196. [آقالاری بایرام. نو یافته های معماری مدور از شمال غرب (براساس یافته های کهنه پاسگاه تپه سی). مجموعه مقالات همایش بین المللی باستانشناسان جوان. به کوشش محمد حسین عزیزی خرانقی و مرتضی خانی پور و رضا ناصری. تهران: دانشگاه تهران؛ 1392.]
87. Alizadeh K, Maziar S, Mohammadi MR. The End of the Kura-Araxes Culture as Seen from Nadir Tepesi in Iranian Azerbaijan. American Journal of Archaeology. 2018 Jul 1;122(3):463-77. [DOI:10.3764/aja.122.3.0463]
88. Alizade M, Rezalo R, Hajizade K, Afkhmi B. Archaeological Surveys in the East Azerbaijan: North of Namin, Ardebil Province. Journal of Archaeological Studies. 2018 Dec 22;10(2):221-38.
89. Alizadeh K, Ur JA. Formation and destruction of pastoral and irrigation landscapes on the Mughan Steppe, north-western Iran. Antiquity. 2007 Mar;81(311):148-60. [DOI:10.1017/S0003598X00094904]
90. Mason RB, Cooper L. Grog, petrology, and early transcaucasians at Godin Tepe. Iran. 1999 Jan 1;37(1):25-31. [DOI:10.2307/4299991]
91. Sagona AG, Burney CA. A view from the highlands: archaeological studies in honour of Charles Burney. Peeters; 2004.
92. Fazeli H, Ajerloo B. Introduction to the development of Kura-Araxes Culture at the end of fourth millennium BC. InProceedings of the International Symposium on Iranian Archaeology: Northwestern Region 2004 (pp. 181-19). [فاضلی حسن و آجورلو بهرام. درآمدی بر بسط فرهنگ کورا-ارس در اواخر هزاره چهارم قبل از میلاد. مجموعه مقالات همایش بین المللی باستانشناسی ایران: حوزه شمال غرب. به کوشش مسعود آذرنوش. تهران: پژوهشکده باستانشناسی؛ 1383: 181-191.]
93. Alibaigi S. & Khosravi, Sh. 2009. Kura-Araxes pottery in Qazvin plain. Antiquity 320.
94. Kroll, S. 2017. Early to Middle Bronze Age Transition in the Urmia Basin. Subartu XXXVIII: 203-211.
95. Ahearne-Kroll SP, Sagona AG, Burney CA. Aurel Stein in Hasan Ali. Bemalte frühbronzezeitliche Keramik im Gebiet des Urmia-Sees:'Hasan Ali Ware'. A View from the Highlands. 2004:677-92.
96. Kroll S. Early Bronze Age settlement patterns in the Orumiye Basin. Archäologische Mitteilungen aus Iran und Turan. 2005; 37:115-21.
97. Sharifi, M. 2019, Excavation of Barde Zard Piranshahr Northwest Iran, Tehran: Iranian Center for Archaeological Research (in Persian). [شریفی مهناز. گزارش کاوش محوطه برده زرد پیرانشهر. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1397.]
98. Sharifi, M. 2016, Excavation of Barveh Sardasht Northwest of Iran, Tehran: Iranian Center for Archaeological Research. [شریفی مهناز. گزارش کاوش محوطه بروه شمال غرب ایران. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1394]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
