بررسی‌های ساختار یک‌ برگ قرآن پوست‌ نوشت متعلق به موزه قرآن و کتابت تبریز - پژوهه باستان سنجی
سال 4، شماره 1 - ( 1397 )                   سال 4 شماره 1 صفحات 46-37 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Zarei L, B. Kasiri M, Mohammadi Achachlouei M, Javadiazar Khiavi V. (2018). Characterization of a Leather Quran Housed at the Tabriz Quran and Scribing Museum. JRA. 4(1), 37-46. doi:10.29252/jra.4.1.37
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-117-fa.html
زارعی لیلا، باقرزاده کثیری مسعود، محمدی آچاچلویی محسن، جوادی آذر خیاوی ولی. بررسی‌های ساختار یک‌ برگ قرآن پوست‌ نوشت متعلق به موزه قرآن و کتابت تبریز پژوهه باستان سنجی 1397; 4 (1) :46-37 10.29252/jra.4.1.37

URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-117-fa.html


1- دانشگاه هنر اسلامی تبریز
2- دانشگاه هنر اسلامی تبریز ، m.kasiri@tabriziau.ac.ir
3- دانشگاه هنر اصفهان
چکیده:   (4728 مشاهده)
قرآن‏ های سده ‏های اولیه اسلام که به خط کوفی و اکثراً بر روی پوست نگاشته شده‏ اند از برجسته‏ ترین آثار باقیمانده از آن دوران می باشند که در میان ملل مسلمان و حتی غیرمسلمان از اهمیت و ارزش والایی برخوردار بوده و هستند که همین حرمت و تبرک، گاه باعث حفظ و نگهداری و گاهی نیز، درنتیجه‌ی استفاده‏ ی فراوان، باعث از بین رفتن آن‌ها شده است. اثر موردمطالعه در این پژوهش نیز، یک صفحه قرآن در موزه‏ ی قرآن و کتابت شهر تبریز است که با وجود ارزش‏ های تاریخی آن، تاکنون هیچ‏گونه مطالعه و بررسی آزمایشگاهی در مورد ویژگی‏ های آن ازجمله، شناسایی قدمت و اجزای تشکیل‌دهنده‌ی آن صورت نگرفته است. در طی این پژوهش، جهت بررسی اصالت اثر از روش بررسی سطحی به روش بازتاب نگاری فرابنفش، برای تشخیص نوع و جنس سند، از روش طیف‏ سنجی مادون‌قرمز تبدیل فوریه (FTIR)، برای تعیین گونه‏ ی جانوری مورداستفاده از مشاهدات میکروسکوپی به‌وسیله لوپ دیجیتال و همچنین، مطالعه مقطع عرضی پوست با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و درنهایت، جهت شناسایی مرکب‏ های به‌کاررفته، از طیف‌سنجی پراش پرتوایکس (SEM-EDX) بهره گرفته شده است. نتایج حاصل نشان دادند که بستر این اثر از جنس پوست بوده و پوست مورداستفاده از گونه‏ ی پوست گوسفند است. در مورد مرکب سیاه، با توجه به وجود مس با درصد بالا در ترکیب، استفاده از مرکب مطوّس مطرح می‏شود. همچنین در مورد مرکب قرمز نیز با توجه به میزان جیوه و سولفور، احتمالاً از رنگ شنگرف در این مرکّب استفاده شده است. نتایج حاصل از ارزیابی اصالت اثر نیز حاکی از آن است که هیچ‌گونه خطوط پاک‌شده و یا افزوده‌شده‌ای در این اثر مشاهده نمی‏ شود که درنتیجه، می‏توان ادعا کرد که اثر عاری از هرگونه جعل در متن و امضا است.
متن کامل [PDF 1070 kb]   (1624 دریافت)    
یاداداشت علمی: پژوهشي | موضوع مقاله: باستان سنجی
دریافت: 1396/12/10 | پذیرش: 1397/3/31 | انتشار: 1397/4/10 | انتشار الکترونیک: 1397/4/10

فهرست منابع
1. Bohluli S. Conservation and softening of leather. Ganjine-Ye Asnad 1993;4:46–51. [in Persian] [بهلولی شهناز. نگهداری و نرم‌سازی چرم. گنجینه اسناد 1372؛ 4: 46-51.]
2. Soltani M, Abede Isfahani A, Malekian H, Majidi F. Technology recognition and pathology of the exquisite Kuran sheets in Kofi handwriting on leather. Restoration & Research 2006;1:59–75. [in Persian] [سلطانی مریم، عابد اصفهانی عباس، ملکیان حمید، مجیدی فریبا. فن‏شناسی و آسیب‏شناسی صفحات قرآن نفیس به خط کوفی بر روی پوست. مرمت و پژوهش 1385؛ 1: 75-59.]
3. Abed Esfahani A, Hojjati B, Farahmand Borujeni H. Structural investigation of a leathery petition belongs to Heghmataneh museum of Hamadan. Restoration & Research 2010;4. [in Persian] [عابد اصفهانی عباس، حجتی بابک، فرهمند بروجنی حمید. بررسی ساختاری یک نمونه طومار چرمی متعلق به موزه هگمتانه همدان. مرمت و پژوهش 1389. سال چهارم. شماره هشتم.]
4. Bahadori R, Bahrololumi F. Exoperimental investigation of leathery Kuran pieces. Name-Ye Baharestan 2008; 13:401–14. [in Persian] [بهادری رویا، بحرالعلومی فرانک. بررسی‏های آزمایشگاهی بر روی قطعات قرآن پوست نوشت. نامه بهارستان 1387؛ 13: 401-414.]
5. Koochakzaei A, Ahmadi H, Mohammadi Achachluei M. A laboratory analysis on a Seljuk leather bottle found from Qhalee Kooh-i Qaen excavation. J of Archaeol Stud 2014;5(2):129–43. [in Persian] [کوچکزایی علیرضا، احمدی حسین، محمدی محسن. فن‏شناسی مشک چرمی منسوب به دوره‏ی سلجوقی و مکشوفه از قله کوه قاین بر اساس مطالعات آزمایشگاهی. مطالعات باستان‏شناسی 1392؛ 5(2): 129-143.]
6. Pavia DL, Lampman GM, Kriz GS, Vyvyan JA. Introduction to spectroscopy. Cengage Learning; 2014.
7. Malardi M, Karghar Behbahani F. Chemistry and technology of leather, including discussion about hide structure and its constituents. Tehran: Mobtakeran; 2008. [in Persian] [ملاردی محمدرضا، کارگر بهبهانی فرحناز. شیمی و تکنولوژی چرم: شامل مباحث ساختار پوست و مواد سازنده‏ی پوست. تهران: مبتکران؛ 1387.]
8. Brown KL, Clark RJH. Analysis of pigmentary materials on the Vinland Map and Tartar relation by Raman microprobe spectroscopy. Anal Chem 2002;74:3658–61. [DOI:10.1021/ac025610r]
9. Stuart BH. Analytical techniques in materials conservation. Translated by B.Kasiri Masood. Tabriz Islamic Art University, 2014 (Original work published 2007). [in Persian] [استوارت باربارا. روش‏های تجزیه مواد در مرمت و حفاظت آثار تاریخی. ترجمه باقرزاده کثیری مسعود. تبریز: انتشارات دانشگاه هنر اسلامی تبریز؛ 1393 (تاریخ انتشار نسخه اصلی 2007).]
10. Haines BM. The fibre structure of leather. Conserv. leather Relat. Mater., Routledge; 2006, p. 33–43.
11. Kite M, Thomson R. Conservation of leather and related materials. Routledge; 2006. [DOI:10.4324/9780080454665]
12. Ghajar B. Pathology of ink in a piece of cloth inscription collection of Imamzadeh Hossein shrine of Gazvin related to Safavid period [Unpublished M.A thesis]. Art University of Isfahan, 2016. [in Persian] [قجر بهروز. آسیب‏شناسی مرکب در یک قطعه از مجموعه کتیبه‏های پارچه‏ای آستان امامزاده حسین (ع) قزوین مربوط به دوره قاجار [منتشرنشده]. پایان‏نامه کارشناسی ارشد مرمت اشیاء تاریخی. دانشکده حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان 1395]
13. Kordovani L, Bahadori R, Bahrololumi F. Restoration and conservation of leathery Kuran belongs to 3rd and 4th AH centuries. Maremat Memari-e Iran 2014:17–27. [in Persian] [کردوانی لیلی، بهادری رویا، بحرالعلومی فرانک. حفظ و مرمت پوست نوشته‏ی قرآنی متعلق به سده‏های سوم و چهارم ه.ق. مرمت و معماری ایران 1393؛ 7: 17-27.]
14. Gettens R, Stout G. Painting materials: A short encyclopedia. Translated by B.Farahmand H. 1999. [in Persian] [جتتنز آر. جی، استات جی.آل. فرهنگ فشرده رنگدانه ‏های هنری. (ترجمه فرهمند بروجنی حمید)؛ 1378.]
15. Bahrololumi F. Authentication of documents and manuscripts by scientific and experimental methods. Name-Ye Baharestan 2002:521–6. [in Persian] [بحرالعلومی فرانک. تعیین اصالت اسناد و نسخه‏ های خطی با استفاده از روش ‏های علمی و آزمایشگاهی. نامه بهارستان 1381؛ 6: 521-526.]
16. Mayel Heravi N. Collection of Farsi hand-writing treatises. Mashhad: Islamic Research Foundation of Astane Quds Razavi; 1993. [in Persian] [مایل هروی نجیب. مجموعه رسائل خطی فارسی. مشهد: بنیاد پژوهش‏های اسلامی آستان قدس رضوی؛ 1372.]

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهه باستان سنجی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Research on Archaeometry

Designed & Developed by : Yektaweb