منطبق‌سازی تاریخ‌گذاری‌های مطلق (14C) و نسبی گورستان عصر آهن مسجد کبود تبریز براساس روش طیف‌سنج جرمی شتاب‌دهنده (AMS) - پژوهه باستان سنجی
سال 9، شماره 1 - ( 1402 )                   سال 9 شماره 1 صفحات 86-69 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ahmadzadeh Khosrowshahi S, Hejabri A, Sołtysiak A, Hosseinzadeh Sadati J. (2023). Correlation of Absolute Dating (14C AMS) and Relative Chronology of Iron Age Cemetery of Masjed-e kaboud in Tabriz. JRA. 9(1), 69-86. doi:10.52547/jra.9.1.357
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-357-fa.html
احمدزاده خسروشاهی سولماز، هژبری نوبری علیرضا، سولتیشیاک آرکادیوش، حسین زاده ساداتی جواد. منطبق‌سازی تاریخ‌گذاری‌های مطلق (14C) و نسبی گورستان عصر آهن مسجد کبود تبریز براساس روش طیف‌سنج جرمی شتاب‌دهنده (AMS) پژوهه باستان سنجی 1402; 9 (1) :86-69 10.52547/jra.9.1.357

URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-357-fa.html

منطبق‌سازی تاریخ‌گذاری‌های مطلق (14C) و نسبی گورستان عصر آهن مسجد کبود تبریز براساس روش طیف‌سنج جرمی شتاب‌دهنده (AMS)
سولماز احمدزاده خسروشاهی1 ، علیرضا هژبری نوبری*2 ، آرکادیوش سولتیشیاک3 ، جواد حسین زاده ساداتی4
1- گروه باستان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2- گروه باستان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران ، hejebri@modares.ac.ir
3- گروه باستان شناسی، دانشکده زیست باستان شناسی، دانشگاه ورشو، ورشو، لهستان
4- گروه باستان شناسی، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
چکیده:   (2367 مشاهده)
گورستان عصر آهن مسجد کبود تبریز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین محوطه‌¬های مرتبط با دوران آهن در نواحی شرقی دریاچه‌ی ارومیه شناخته می¬شود. تا¬کنون در این محوطه 5 فصل کاوش باستان‌شناختی صورت گرفته و بر اساس یافته‌های سفالی به¬دست آمده، تاریخ‌گذاری نسبی آن برابر با 1200-800 پ.م پیشنهاد شده است. در این پژوهش با استفاده از روش طیف‌سنج جرمی شتاب‌دهنده (AMS)، نمونه‌های برداشت‌شده از بقایای انسانی گورستان، مورد تاریخ‌گذاری مطلق قرار گرفته و نتایج تاریخ‌گذاری مطلق با تاریخ‌گذاری نسبی مورد سنجش و مقایسه قرار گرفته است. جهت انجام این آزمایش، 4 عدد قطعه استخوان و 1 نمونه دندان از میان بقایای انسانی در دسترس، برداشت‌شده و هر 5 نمونه در آزمایشگاه رادیو کربن پوزنان لهستان مورد آزمایش قرار گرفته‌اند. نتایج حاصل از این پژوهش، ضمن تائید تاریخ‌گذاری نسبی پیشنهادشده بیانگر این نکته است که این محوطه طبق تاریخ‌گذاری مرسوم عصر آهن به دوران عصر آهن 1 و 2 تعلق دارد؛ همچنین بر اساس مطابقت داده‌های فلزِ آهن در گورستان عصر آهن مسجد کبود با تاریخ‌گذاری مطلق انجام شده و الگوی متداول استفاده از فلز آهن در سایر نواحی حوضه‌ی دریاچه ارومیه به نظر می‌رسد که نواحی شرقی دریاچه، در دورانی پس از عصر آهن 2 به¬صورت گسترده از متالوژی آهن استفاده کرده‌اند. این پژوهش از این منظر می‌تواند مورد اهمیت باشد که تاریخ‌گذاری مطلق گورستان عصر آهن مسجد کبود تبریز به‌عنوان یک محوطه شاخصِ عصر آهن در شرق دریاچه ارومیه، کمک شایانی در تاریخ‌گذاری سایر محوطه¬های هم¬دوره در شمال غرب ایران و مخصوصاً حوضه دریاچه ارومیه خواهد کرد.
 
واژه‌های کلیدی: گورستان عصر آهن مسجد کبود تبریز، حوضه‌ی دریاچه ارومیه، طیف‌سنج ‌جرمی شتاب‌دهنده، تاریخگذاری مطلق، تاریخگذاری نسبی
متن کامل [PDF 1641 kb]   (872 دریافت)    
یاداداشت علمی: پژوهشي | موضوع مقاله: باستان سنجی
دریافت: 1401/11/14 | پذیرش: 1402/5/14 | انتشار: 1402/6/30 | انتشار الکترونیک: 1402/6/30
فهرست منابع
1. Matthews R. Fazeli Nashli H. The Archaeology of Iran from the Paleolithic to the Achaemenid Empire. First published. Routledge; New York. 2022. [DOI:10.4324/9781003224129]
2. Danti MD. The Late Bronze and Early Iron Age in Northwestern Iran, The Oxford Handbook of Ancient Iran. Potts D (Eds.). Oxford University Press, 2013a: p. 327-376. [DOI:10.1093/oxfordhb/9780199733309.013.0006]
3. Danti MD. Hasanlu V: The Late Bronze and Iron I Periods, Hasanlu Excavations Reports III, University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology Philadelphia. 2013. [DOI:10.2307/j.ctt4cggt4]
4. Dyson Jr RH. Pennsylvania Survey in Iran. Archaeology, 1956; (9): p. 284-285.
5. Dyson Jr RH. Iran 1957: Iron Age Hasanlu. Museum Bulletin, 1958a; 22 (2): p. 25-32.
6. Dyson Jr RH. Digging in Iran: Hasanlu. Expedition Magazine, 1958b; 1(3): p. 4-17.
7. Dyson Jr RH. Problems of Proto-historic Iran as Seen from Hasanlu. Erich F. Schmidt Memorial Issue, Journal of Near East Studies, 1965; 24 (3): p. 193-217. [DOI:10.1086/371815]
8. Dyson Jr RH. A Decade in Iran, Expedition Magazine, 1969; 11(2): p.39-47.
9. Dyson Jr RH. Further Excavations at Tepe Hasanlu. Iran, 1973a; 26: p. 303-304.
10. Dyson Jr RH. Hasanlu, Iran, 1973b; 11: p. 195-196.
11. Dyson Jr RH. Rediscovering Hasanlu. Expedition Magazine, 1989; 31 (2-3): p. 3-11.
12. Dyson Jr RH. Muscarella OW. Constriction the Chronology and Historical Implications of Hasanlu IV, Iran, 1989; 27: p. 1-27. [DOI:10.2307/4299813]
13. Hakemi A. Rad, M. The Description and Results of the Scientific Excavations at Hasanlu, Solduz. Guzāreshhā-yi Bāstān shināsi, 1950; p. 87-103.
14. Dyson Jr RH. Pigott VC. Hasanlu. Iran, 1977; 13: p.182-185.
15. Muscarella OW. The Iron Age at Dinkha Tepe. Iran Metropolitan Museum Journal, 1974; 9: p. 35-90. [DOI:10.2307/1512656]
16. Muscarella OW. Excavation at Dinkha Tepe, 1966. Bulletin of the Metropolitan Museum of Art, 1968; 27: p.96-187. [DOI:10.2307/3258385]
17. Burney C. Excavation at Haftavān Tape 1968: First Preliminary Report. Iran, 1970; 8(1): p. 151-171. [DOI:10.2307/4299640]
18. Burney C. Excavation at Haftavān Tape 1969: Second Preliminary Report. Iran, 1972; 10: p.127-142. [DOI:10.2307/4300469]
19. Burney C. Excavation at Haftavān Tape 1971: Third Preliminary Report. Iran, 1973; 11: p. 153-172. [DOI:10.2307/4300492]
20. Burney C. Excavation at Haftavān Tape 1973: Fourth Preliminary Report Iran, 1975; 13: p. 149-164. [DOI:10.2307/4300531]
21. Burney C. Haftavan Tape. Iran, 1979; 17: 150-155.
22. Burney C. Haftavan Tape. Iran, 1979; 17: 150-155.
23. Burton-Brown, T. Excavation at Azerbaijan, 1948. London. 1951.
24. Muscarella OW. The Tumuli at Sé Girdan: A Preliminary Report. Metropolitan Museum Journal, 1969; 2: p. 5-25. [DOI:10.2307/1512584]
25. Muscarella OW. The Tumuli at Sé Girdan: Second Report. Metropolitan Museum Journal, 1971; 4: 5-28. [DOI:10.2307/1512614]
26. Muscarella OW. The Date of the Tumuli at Sé Girdan, Iran, 1973; 11: 178-180 [DOI:10.2307/4300495]
27. Lippert A. Kordlar Tepe. Iran, 1977; 15: 174-177. [DOI:10.1111/j.1467-8470.1977.tb00096.x]
28. Lippert A. Die österreichischen Ausgrabungen am Kordlar-Tepe in Persisch-Westaserbeidschan (1971-1978). 1979: 103-53.
29. Burney C. Excavations at Yanik Tepe, North-West Iran. Iraq, 1961; 23: 138-153. [DOI:10.2307/4199703]
30. Burney C. The excavation at Yanik Tepe, Azerbaijan, 1961 Second Preliminary Report. Iraq, 1962; 24: 134-152. [DOI:10.2307/4199724]
31. Burney C. Excavation at Yanik Tepe, Azerbaijan, 1962: Third Preliminary Report. Iraq, 1964; 26: 54-61. [DOI:10.2307/4199761]
32. Motamedi N. Excavation at Iron Age Cemetery of Masjed-e Kabud, Tabriz: First Preliminary Report. 1999 (Unpublished report). ]معتمدی نصرت الله. گزارش مقدماتی اولین فصل کاوش در گورستان مسجد کبود تبریز. پژوهشکده باستان شناسی: سازمان میراث فرهنگی؛ 1378 (گزارش منتشرنشده).[
33. Hejebri Nobari A. Excavation at Iron Age Cemetery of Masjed-e Kaboud in Tabriz: Second Preliminary Report, 2000 (Unpublished report prepared for ICHHTO). ]هژبری نوبری علیرضا. گزارش مقدماتی دومین فصل کاوش در محوطه باستانی مسجد کبود تبریز. پژوهشکده باستان شناسی: سازمان میراث فرهنگی؛ 1379(گزارش منتشرنشده).[
34. Hejebri Nobari A. Excavation at Iron Age Cemetery of Masjed-e Kaboud in Tabriz: Third Preliminary Report. 2001 (Unpublished report prepared for ICHHTO). ]هژبری نوبری علیرضا. گزارش سومین فصل کاوش باستان شناختی محوطه باستانی مسجد کبود تبریز. پژوهشکده باستان‌شناسی: سازمان میراث فرهنگی؛ 1380(گزارش منتشرنشده).[
35. Hejebri Nobari A. Excavation at Iron Age Cemetery of Masjed-e Kabud in Tabriz: Fourth Preliminary Report. 2002 (Unpublished report prepared for ICHHTO). ]هژبری نوبری علیرضا. گزارش چهارمین فصل کاوش باستان شناختی محوطه باستانی مسجد کبود تبریز. پژوهشکده باستان‌شناسی: سازمان میراث فرهنگی؛ 1381(گزارش منتشرنشده).[
36. Hejebri Nobari A. Excavation at Iron Age Cemetery of Masjed-e Kaboud in Tabriz: Fifth Preliminary Report. 2003 (Unpublished report prepared for ICHHTO). ]هژبری نوبری علیرضا. گزارش پنجمین فصل کاوش باستان‌شناختی محوطه باستانی مسجد کبود تبریز. پژوهشکده باستان‌شناسی: سازمان میراث فرهنگی؛ 1382(گزارش منتشرنشده).[
37. Hejebri Nobari A. Garousi M. The Art of Pottery in the Iron Age Cemetery of Masjed-e Kabud in Tabriz, Journal of Archaeological Research and Interdisciplinary Studies, 2005; (1): p. 30-38. ]هژبری نوبری علیرضا. صالحی گروس مهناز. هنر سفالگری عصر آهن در گورستان مسجد کبود تبریز. پژوهش های باستان شناسی و مطالعات میان‌رشته‌ای، شماره اول. 1384؛ ص. 30-38.[
38. Hejebri Nobari A. The position of the Masjed-e Kaboud cemetery in the Iron Age of Iran and its comparison with other contemporary sites. In: Proceedings of the International Symposium on Iranian Archaeology: Northwestern Region, Edited by: M Azarnoush. 2004; p. 265-276. ]هژبری نوبری علیرضا. جایگاه کاوش‌های مسجد کبود تبریز در عصر آهن ایران و مقایسۀ آن با سایر محوطه‌های هم‌عصر. ارائه‌شده در: همایش بین‌المللی باستان شناسی ایران: حوزه شمال غرب. تهران: پژوهشکده باستان شناسی، 1383؛ ص. 265-276.[
39. Hejebri Nobari A. Naseri Someeh H. Mokhtaripour F. Mehdizadeh B. (2021), "Explaining of the Concepts and Social Symbols (Social Structure) of the Iron Age Societies, Case Study: Tabriz Blue Mosque Cemetery. Pazhohesh-Ha-Ye Bastanshenasi Iran, 2021; 11 (29): p. 97-118. ]هژبری نوبری علیرضا، ناصری صومعه حسین، مختاری پور فاطمه، مهدی زاده بهزاد. تبیین ساختارهای اجتماعی جامعه عصرآهن گورستان مسجد کبود تبریز. پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران. 1400؛ 29 (11): 97-118. ]
40. Salehi Graros M. The classification and typology of ceramic discovered in the grave of Masjed Kaboud site from season (1-5) and compare of the time and place with the other contemporary sites. [Unpublished master's thesis], Tarbiat Modares University, 2005. ]صالحی گروس مهناز. طبقه بندی و گونه‌شناسی سفالینه های مکشوفه از گورستان باستانی محوطه مسجد کبود (5-1) و مقایسه زمانی و مکانی آن با سایر محوطه های همزمان ] منتشر نشده [. پایان نامه دوره کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشگاه تربیت-مدرس. 1384.]
41. Mohandesan E. Extraction and Analysis of Ancient DNA; Sex Determination in Ancient Samples. [Unpublished master's thesis]. Tarbiat Modares University. 2005. ]مهندسان المیرا. استخراج و تجزیه و تحلیل DNA باستانی به منظور تعیین جنسیت نمونه های باستانی [منتشر نشده]. پایان نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس. 1384.]
42. Kanani L. The classification of metal objects found from Iron Age Masjed Kaboods' (The Blue Mosque) cemetery and radiographic usage in their recognition and pathology [Unpublished master's thesis]. Tarbiat Modares University. 2004. ]کنعانی لیلا. طبقه بندی اشیای فلزی یافت شده از گورستان عصر آهن مسجد کبود تبریز و کاربرد رادیوگرافی در شناخت و آسیب‌شناسی آن‌ها [ منتشر نشده]. پایان نامه دوره کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس. 1383.]
43. Zandkarimi H. Archaeometric Study of Prehistoric Human Skeleton Remains through Stable Isotope Analysis, Tabriz Islamic Art University Faculty of Applied Arts, [Unpublished master's thesis]. 2015. ]زند کریمی هادی. مطالعه ی باستان سنجی بقایای اسکلت های پیش از تاریخ با روش آنالیز ایزوتوپ-های پایدار[منتشر نشده]. پایان نامه کارشناسی ارشد باستان سنجی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز: دانشکده آموزشی-پژوهشی مرمت آثار تاریخی و باستان سنجی. 1393].
44. Mokhtari pour, F., Analysis of burials patterns in north and northwestern Iran in order that scrutiny social classes of Iron Age in this area based on a case study: The blue mosque graveyard in Tabriz, [Unpublished master's thesis], Tarbiat Modares University. 2016. ]مختاری پور فاطمه. تحلیل الگوهای تدفین در شمال و شمال غرب ایران به منظور بررسی طبقات اجتماعی عصر آهن این مناطق بر اساس مطالعه ی موردی گورستان مسجد کبود تبریز [منتشر نشده]. پایان نامه کارشناسی ارشد باستان شناسی. دانشگاه تربیت مدرس. 1394.]
45. Young T C Jr. A Comparative Ceramic Chronology for Western Iran, 1500-500 B.C. Iran, 1965; )3(: p. 53-85. [DOI:10.2307/4299561]
46. Venden Bergehe L. La Necropole de Khurvine. Leiden, 1964.
47. Kambakhsh far S. Tehran three thousand two hundred thousand years old. Faza Publications. 1992. ]کامبخش فرد سیف اله. تهرانِ سه هزار و دویست ساله. نشر فضا؛ 1370.[
48. Belford EJ. Fallon SJ. Dipnall JF. Blau S. The importance of bone sample selection when using radiocarbon analysis in cases of unidentified human remains. Forensic Science International. Volume 341. 2022. [DOI:10.1016/j.forsciint.2022.111480]
49. Calabrisotto, CS. Fedi ME. Caforio. L. Bombardieri. L and Mando PA. Collagen Quality Indicators for Radiocarbon Dating of Bones: New Data on Bronze Age Cyprus, Radiocarbon, Volume 55, Issue 2, Published online by Cambridge University Press; 2016. [DOI:10.1017/S003382220005760X]
50. Hedges REM. Van Klinken GJ. A review of current approaches in the pretreatment of bone for radiocarbon dating by AMS, Proceedings of the 14th International Radiocarbon Conference, 1992; Radiocarbon 34 (3): p. 279-291. [DOI:10.1017/S0033822200063438]
51. Darabi H. Niazi, N. The Irone Age Settlements of Taleghan, Northern Central Plateau of Iran. Journal of Archaeological Studies. 2012; 3(2): 53-74. ]دارابی حجت. نیازی نازلی. محوطه های عصرآهن منطقه طالقان. شمال مرکزی فلات ایران. مجلۀ مطالعات باستان شناسی. 1390؛ 3(2): 53-74.]
52. Hoseinzadeh J. Noralivand H. Montazerzohori M. Sohrabinia A. Soltysiak A. The Grey Ware Culture and the Second Millennium BC Cemeteries in the Central Iran: an Appraisal of the Recent Absolute Dates, In: Proceeding of The International Conference on The Iron Age in Western Iran and Neighbouring Regions, 2-3 Novmber. Tehran and Sanandaj, RICHT. National Museum of Iran, ICHTO Kurdistan Province. Edited by Yousef Hassanzadeh, Ali A. Vahdati and Zahed Karimi, 2 Vol. 2019; p. 421- 437. ]حسین زاده جواد. نورعلی وند حمزه. جاوری محسن. منتظرظهوری مجید. سهرابی نیا احمد. سولتیشیاک آرکادیوش. فرهنگ سفال خاکستری و گورستان های هزاره دوم منطقه مرکزی ایران ارزیابی تاریخ گذاری های مطلق. مجموعه مقالات همایش بین‌المللی عصرآهن در غرب ایران و مناطق همجوار، به کوشش: یوسف حسن‌زاده و همکاران، جلد اول، انتشارات پژوهشگاه میراث فرهنگی، اداره کل کردستان و موزه ملی؛ 1398؛ ص. 421-437.[
53. Tala'I H. The Iron II (CA. 1200-800 B.C.) Pottery Assemblage at Haftavan IV-NW-Iran. Iranica Antiqua, 2007; XLII: p. 105- 123. [DOI:10.2143/IA.42.0.2017872]
54. Iravani Ghadim F. Mamizadeh Giglu, S. Typology and Introducing the Iron Age Ceramics of Jafar Abad Kurgan's in Khoda Afarin Area (The First Excavation). Journal of Archaeological Studies. 2013; 4(2): 33-50. ]ایروانی قدیم فرشید. ممی زاده گیگلو سلیمان. گونه شناسی و معرفی سفال‌های عصرآهن کورگان-های جعفرآباد خدا آفرین (فصل اول کاوش). مطالعات باستان‌شناسی.1391؛ 2(4): 33-50.]
55. Sattarnezhad S. Esmaili-Atiq H. Rahmatpour, M. Jaleh-Aghdam, J. Tohodi, M. Preliminary Report of the First Chapter of Archeological Excavation of Sarand- Dighdighan Cemetery of East Azerbaijan, Journal of Archaeological Studies, 2021; 11(30): 73-100. ]ستارنژاد سعید. اسماعیلی عتیق حسین. رحمت پور محمد. ژاله اقدم جواد. توحیدی محسن. گزارش مقدماتی فصل نخست کاوش باستان شناختی گورستان سرند-دغدغان آذربایجان شرقی. پژوهش-های باستان شناسی ایران.1400؛ 30 (11): 73-100. [
56. Hejebri Nobari A. Excavation at Chalcolithic cemetery of Larijan in Khoda'afarin, Joint project of Tarbait Modares University and administration of Cultural Heritage in Tehran. 2011 (Unpublished report prepared for ICHHTO). ]هژبری نوبری علیرضا. گزارش تفضیلی طرح پژوهشی تدفین‌های دوران مس-سنگ و مفرغ در گورستان لاریجان واقع در منطقه خداآفرین. پروژه مشترک دانشگاه تربیت مدرس و سازمان میراث فرهنگی و صنایع‌دستی و گردشگری. 1389 (گزارش منتشرنشده).[
57. Ajorloo B. Askarpour V. The Pottery Tradition in Khoda'afarin Territory and the Iron Age Theory of Cultural Dynamism, Journal of Archaeological Studies, 2013; 4(2): 1-12. ]آجرلو بهرام. عسگرپور وحید. سنت سفالگری ناحیه خداآفرین و نظریۀ پویایی فرهنگی عصر آهن. مطالعات باستان‌شناسی. 1391؛ 2(4): 1-12.[
58. Badalyan RS. Avetisyan PS. Bronze and Early Iron Age Archaeological Sites in Armenia I: Mt. Aragats and its Surrounding Region. BAR Publishing. 2007. [DOI:10.30861/9781407301396]
59. Kavoosi A. Sarlak, S. Excavations at Tepe Sarm: new evidence of diverse grave structures. Proceeding of The International Conference on The Iron Age in Western Iran and Neighbouring Regions, 2-3 November, Tehran and Sanandaj, RICHT, National Museum of Iran, ICHTO Kurdistan Province. 2 Vol. 2019; Edited by Yousef Hassanzadeh, Ali A. Vahdati and Zahed Karimi. ]کاوسی عمار. سرلک سیامک. کاوش‌های تپه صرم مدارک نوین در ارتباط با تنوع معماری قبور. مجموعه مقالات همایش بین‌المللی عصرآهن در غرب ایران و مناطق همجوار، به کوشش: یوسف حسن‌زاده و همکاران، جلد اول. انتشارات پژوهشگاه میراث فرهنگی، اداره کل کردستان و موزه ملی؛ جلد اول. 1398؛ ص. 359- 367.[
60. Dehpahlavan M. Jahed, M. Tazik A. Mohammadkhani, K. Farnam, E. A Newly Found Iron II-II Western Graveyard of Qara-Tappeh, Sagzabad, Proceeding of The International Conference on The Iron Age in Western Iran and Neighbouring Regions, 2-3 November, Tehran and Sanandaj, RICHT, National Museum of Iran, ICHTO Kurdistan Province, 2 Vol. 2019. Edited by Yousef Hassanzadeh, Ali A. Vahdati and Zahed Karimi. ]ده پهلوان مصطفی. جاهد مهدی. تازیک عمار. محمدخانی کوروش. فرنام الهام. ترانشه 13، گورستان نویافته غربی عصرآهن 2 و 3 قره تپه سگزآباد. مجموعه مقالات همایش بین‌المللی عصر آهن در غرب ایران و مناطق همجوار، به کوشش: یوسف حسن‌زاده و همکاران. انتشارات پژوهشگاه میراث فرهنگی، اداره کل کردستان و موزه ملی؛ جلد اول، 1398؛ ص. 370-391.[
61. Fahimi H. Distribution of Iron Age Pottery in the Southern Part of the Central Plateau of Iran. Report on Archaeological sites of Milājerd, Natans, In: Early mining and Metallurgy on the Western Iraninan Plateau, Edited by: Abdolrasool Vatandoust, Rermann Parzinger and Barbara Helwing, Deutsches Archäologisches Institute Eurasien-Abteilung, Aussenstelle Tehran. 2011; p. 449- 522.
62. Seyidov A Q. Naxçıvan e.ə. VII-II minilliklərdə. Bakı. Elm. 2003.
63. Iravani Ghadim F. JafarAbad Kurgan no IV. Essays in Honour of Veli Sevin A Life Immersed in Archaeology (Ed. A. Özfırat) İstanbul. 2014; p. 87-107.
64. Overlaet B. The Early Iron Age in the Pusht-I Kuh, Luristan, Translated by: Kamal Adin Niknami and Amir Saed Mucheshi. SAMT Publications, Tehran. 2013. ]اورلت برونو. عصر آهن اولیه در پیشکوه لرستان. ترجمه کمال الدین نیکنامی و امیرساعد موچشی. تهران. انتشارات سمت؛ 1392.[
65. Danti MD, Cifarelli M. Iron Age II warrior burials at Hasanlu Tepe, Iran. Iranica Antiqua (L). 2015; p. 61-157.
66. Gargari L. Valipour HR. Ghanbarim B. Typology of pottery from Jeiran Tepe Cemetery Jozlandasht, Pāyam-e Bāstānshenās, 2016; 13 (25): p. 17-28. ]گرگری لیلا. ولی پورحمید. قنبری بهنام. گونه شناسی ظروف سفالی گورستان جیران تپه جزلان دشت. پیام باستان‌شناس. 1395؛ 13(25): 17-28.[
67. Ghanbari B. Mostafa Pour, E. Zifar, H. Karimi H. Zolghadr S. 2013, Iron Age New Evidence from Jeiran Tepe Cemetery, Jozlandasht, In: International Congress of Young Archaeologist, Prepared by: Azizi Kharanaghi, M.H., Khanipour, M., Naseri, R., University of Tehran, October, 2013.]قنبری بهنام. مصطفی پور ایمان، ذیفر حامد. کریمی حمزه. ذوالقدر سعید. شواهدی نو از عصرآهن در گورستان جیران تپه جزلان دشت طارم، استان زنجان، در: مجموعه مقالات دومین همایش بین المللی باستان شناسان جوان، به کوشش حسین عزیزی خرانقی، مرتضی خانی پور و رضا ناصری، 1392، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، تالار فردوسی، آذر.[
68. Danti M. Hasanlu Excavation Reports III, Hasanlu V: The late Bronze and Iron I Periods. Translated by Samad Elliyoun. Hasanlu Translation Project. 2017. ]دانتی مایکل، آذربایجان در گذار از عصر مفرغ به عصر آهن: گزارش نهایی دورۀ V حسنلو به انضمام گزارش نهایی دوره‌های VIa و IVc، ترجمه: صمدعلیون. تبریز. پروژه نشر حسنلو؛ 1396.[
69. Rubinson KS. A mid-second millennium tomb at Dinkha Tepe. American Journal of Archaeology, 1991; 95 (3): p. 373-394. [DOI:10.2307/505487]
70. Young TC Jr. Proto-historic Western Iran: An Archaeological and Historical Review: Problems and Possible Interpretations, (Unpublished PhD dissertation), University of Pennsylvania; 1963.
71. Young T C Jr. The Iranian Migration into the Zagros. Iran, 1967; (5): p. 11-34. [DOI:10.2307/4299585]
72. Levein LD. The Iron Age, Archaeology of western Iran. Settlement and Society from Prehistory to the Islamic Conquest, (Hole, F and others) eds. Smithsonian Institution, Washington D.C, 1987; p. 229-250.
73. Medvedeskaya IN. Iran: Iron Age I, Translated by: Ali A. Vahdati, Iranian Center for Archaeological Research, Iranian Cultural and Heritage and Tourism Organization. 2005. ]مدودسکایا یانا. ایران در عصرآهن I، ترجمه علی اکبر وحدتی، چاپ اول، ویراست جدید، تهران. پژوهشکده باستان‌شناسی؛ 1383.[
74. Negahban E O. Marlik: the complete excavation report (Vol.87). University of Pennsylvania. Museum of Archaeology. 1996.
75. Pourfaraj A. The process of changes in grey pottery in north western Iran [Unpublished M.A. thesis for prehistoric period archaeology]. Tarbiat Modares University. 2002. ]پورفرج اکبر، سیر تحول سفال خاکستری در شمال غرب ایران [منتشر نشده] پایان نامه کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، 1380. [
76. Pourfaraj A. The Revision of Iron Age in North Western Iran with case study on Shahar yeri site and it's around fortresses [Unpublished dissertation [. Tarbiat Modares University. 2007 ]پورفرج اکبر. بازنگری عصر آهن شمال غرب ایران، مطالعه موردی محوطه شهریری اردبیل و قلاع اقمار[منتشر نشده]. پایان نامه دوره دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، 1386.[
77. Esmaili-Atiq H. Rahmatpour M. Jaleh-Aghdam J. Sattarnezhad S. Excavation at Sarand-Dighdighan Cemetery. 2022. Hasanlu publication.]اسماعیلی عتیق حسین. رحمت پور محمد. ژاله اقدم جواد و ستارنژاد سعید. کاوش گورستان سرند-دغدغان (آذربایجان شرقی)، چاپ اول. انتشارات حسنلو؛ 1401].
78. Hejabri Nobari. A, Excavation at Larijan Cemetery: First Preliminary Report. 2007. (Unpublished report prepared for ICHHTO). ]هژبری نوبری علیرضا. گزارش مقدماتی اولین فصل کاوش باستان شناختی در گورستان لاریجان. 1386. پژوهشکده باستان شناسی: سازمان میراث فرهنگی کشور. تهران.[
79. Hejabri Nobari. A, Excavation at Larijan Cemetery: Second Preliminary Report. 2008. (Unpublished report prepared for ICHHTO). ]هژبری نوبری علیرضا. گزارش مقدماتی دومین فصل کاوش باستان شناختی در گورستان لاریجان. 1387. پژوهشکده باستان شناسی: سازمان میراث فرهنگی کشور. تهران.[
80. Hejabri Nobari. A, Excavation at Larijan Cemetery: Third Preliminary Report. 2010. (Unpublished report prepared for ICHHTO). ]هژبری نوبری علیرضا. گزارش مقدماتی سومین فصل کاوش باستان شناختی در گورستان لاریجان، 1389. پژوهشکده باستان شناسی: سازمان میراث فرهنگی کشور. تهران.[
81. Iravani ghadim, F. Excavation at Jafarabad Kurgans: First Preliminary Report. 2010. (Unpublished report prepared for ICHHTO). ]ایروانی قدیم فرشید، گزارش حفاری فصل اول کاوش باستان شناسی کورگان های جعفرآباد. 1389. پژوهشکده باستان شناسی: سازمان میراث فرهنگی کشور. تهران.[
82. Iravani Ghadim, F. Excavation at Jafarabad Kurgans: Second Preliminary Report. 2009. (Unpublished report prepared for ICHHTO). ]ایروانی قدیم فرشید. گزارش حفاری فصل دوم کاوش باستان شناسی کورگان های جعفرآباد. پژوهشکده باستان شناسی: سازمان میراث فرهنگی کشور. 1389 (گزارش منتشر نشده).]
83. Rezaloo R. Alizadeh S. Kazempour M. Study of Iron Age Burials Ceramics at Khanghah Gilvan in Northwestern Iran, Intl. J. Humanities. 2015; 22 (1): p. 131-150.
84. Mollazadeh. K. Review of Michael D. Danti's revision of the chronology of the late Bronze and early Iron Ages in northwestern Iran. Proceeding of The International Conference on The Iron Age in Western Iran and Neighbouring Regions, 2-3 November, Tehran and Sanandaj, RICHT, National Museum of Iran, ICHTO Kurdistan Province, 2 Vol. 2019. Edited by Yousef Hassanzadeh, Ali A. Vahdati and Zahed Karimi, 2019: p. 411-420. ]ملازاده کاظم. نقد بازنگری مایکل دانتی در ارتباط با گاهنگاری دوره ی گذر از عصر مفرغ به عصر آهن. مجموعه مقالات همایش بین‌المللی عصر آهن در غرب ایران و مناطق همجوار، به کوشش: یوسف حسن‌زاده و همکاران. انتشارات پژوهشگاه میراث فرهنگی، اداره کل کردستان و موزه ملی؛ جلد اول، 1398؛ ص. 411-420.[
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهه باستان سنجی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Research on Archaeometry

Designed & Developed by : Yektaweb