Mendeley  

Zotero  

Hoseinzadeh Sadati J. Book Review: The Archaeology of Central Asia. JRA. 2021; 7 (2) :209-217
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-312-fa.html

کتاب "باستان‌شناسی آسیای مرکزی" نوشتۀ دکترسیدمنصور سیدسجادی، در سال 1395، با 912 صفحه نوشتار، عکس، طرح و نقشه، در دو جلد توسط سازمان سمت به چاپ رسیده است. کتاب به هنگام منتشر شده و قطعا هم برای جامعۀ باستان‌شناسی ایران و هم سایر پژوهشگرانی که دل در گرو تاریخ و فرهنگ ایران زمین در منطقۀ آسیای میانه دارند، کتابی مفید و سودمند خواهد بود. کتاب از نظر اصول نگارشی و ویرایشی به غایت ویراسته و پیراسته است و دست­اندرکاران، از نگارنده گرفته تا ویراستاران، زحمت فراوان کشیده‌اند. با وجود اینکه کتاب از نظر ساختاری، پس از معرفی منطقه و تاریخ پژوهش‌ها، یک سیر زمانی را از پارینه‌سنگی تا دوران آهن در پیش گرفته اما با تورق و مطالعۀ کتاب، نوعی آشفتگی و عدم انسجام ساختاری در بیشتر بخش‌های آن دیده می‌شود. از نظر محتوایی نیز کتاب، با وجود اینکه تقریبا تمامی مباحث پیش از تاریخ منطقه آسیای مرکزی را دربر گرفته است؛ اما با این حال برخی از دوره‌ها و فصل‌های کتاب لاغرتر و برخی مباحث، به ویژه مباحث دورن مفرغ، به غایت فربه و پرحجم است. نکتۀ اصلی که در خصوص محتوای کتاب وجود دارد آن است که بیش از نیمی از مطالب و محتوای نوشتاری کتاب از تنها یک منبع، یعنی کتاب "باستان‌شناسی آسیای مرکزی: از پارینه‌سنگی تا عصر آهن" نوشتۀ باستان‌شناس آمریکایی، فیلیپ کول برگرفته شده است. با وجود اینکه نگارنده تقریبا در تمامی مواردی که از این کتاب بهره گرفته است، بدان ارجاع داده اما بر همگان روشن است که چنین بهره­گیری‌های کلانی و یکباره از یک منبع، جزو رفتارهای معمول و حرفه‌ای دانشگاهی به حساب نمی‌آید و اوضاع به گونه‌ای دیگر است. پیشنهاد نگارندۀ این نوشتار آن است که دست­کم روی جلد کتاب، عنوان "ترجمه و گرداوری" آورده شود تا ماهیت کتاب با عنوان آن سازگارتر باشد.