Mendeley  

Zotero  

Mohammadkhani K, Nazif S. Topographic surveys in the archaeological site of Dehno, Pasargadae, Fars. JRA. 2021; 7 (2) :57-71
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-280-fa.html

رویکردِ غیر تخریبی در باستان‌شناسی به انگیزۀ نگه‌داشتِ بازمانده‌های پیشینیان برای آنان که ‌پس از ما می‌آیند و آیندگان ما هستند، امری بایسته و بی‌گمان خردمندانه‌تر از به‌کارگیری روش‌های ویرانگر است. یکی از روش‌های غیر تخریبی، بررسی‌های توپوگرافی است که کمک‌های ارزشمند و بسزایی به باستان‌شناسان در پژوهش‌های میدانی می‌کند. در بررسی‌های توپوگرافی یک نقشه‌بردارِ باستان‌شناس، به همۀ فرورفتگی‌ها و برجستگی‌های موجود در محوطه و چگونگی پیوند آن‌ها با انسان می‌پردازد. مانده‌های دیوارها و ساختارهای معماری، بازمانده‌های گورها و اجاق‌های باستانی، برون‌زدِ تخته‌سنگ‌های بزرگ در تپه‌های باستانی، مانده‌های کانال‌های ساخته‌شده در گذشته و امروز محوطه، گستره‌های گردهماییِ تکه‌های سفال و سنگ، و روی ‌هم‌رفته، کم‌ترین شیب‌ها و کوچک‌ترین پدیده‌ها از دیگر نکته‌های برجسته و درنگ‌کردنی است و همگی آن¬ها به کمک جی پی اس برداشت می‌شوند. از سویی، به گمان بسیاری از پژوهشگران، پاسارگادِ بناشده در روزگار کورش بزرگ و جانشینانش، فراتر از محوطه‌ای بوده که امروزه برای ما دانسته شده است. اگر به پاسارگادِ هخامنشیان همچون پازلی نگریسته شود، بی‌تردید کنار هم‌ نهادنِ تکه‌های این پازل، نیازمند انجام پژوهش‌های باستان‌شناسی در روستاها و محوطه‌های پیرامون آن است. یکی از این محوطه‌ها، تپۀ باستانیِ جای‌گرفته در شرقی‌ترین بخش روستای دهنو است. در سال 1396 خورشیدی، تیم بررسی‌های توپوگرافی هیأت مشترک بررسی‌های باستان‌شناسی ایران– فرانسه؛ به پژوهش‌های میدانی در این محوطه پرداخت. در این نوشتار، با کمک نگاره‌ها و نقشه‌های توپوگرافی، به بازگویی بررسی‌ها و چگونگی انجام آن‌ها در محوطه، پرداخته شده و از پژوهش‌های کتابخانه‌ای برای آشنایی با مفاهیم پایه‌ای بهره برده شده است. برآیندها، نشان از استقرار در تپۀ باستانی در دورۀ اسلامی دارند ولی برای آگاهی از این‌که تپۀ دهنو باید در کجایِ پازل پاسارگادِ هخامنشیان قرار داده شود، نیاز است تا پژوهش‌ها و بررسی‌های بیشتر در این محوطه و دیگر پهنه‌های پیرامونی صورت گیرد.