Mendeley  

Zotero  

Abdolalizadeh M, Mohammadi Achachluei M, Oudbashi O. Studying the Products and Factors Involved in Corrosion of Brass Alloy in Four Qajar Era Manuscripts. JRA 2024; 10 (1) :167-188
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-397-fa.html

مس و آلیاژهای آن تحت تأثیر عوامل محیطی خورنده دچار خوردگی شده و بسیاری از ویژگیهای آثار تاریخی ازجمله ویژگی   ظاهری و زیبایی را تحت  الشعاع قرار می  دهد. همجواری فلز و مواد آلی ازجمله مواردی است که در بسیاری از آثار تاریخی مخصوصاً نسخ دارای تذهیب مشاهده می-گردد که در این نوع آثار، خوردگی فلز تحت تأثیر عوامل خورنده آلی مانند اسیدهای کربوکسیلیک اتفاق افتاده و محصولات خوردگی سبزرنگ ایجاد می  گردد. در این پژوهش، چهار نسخه  ی قاجاری دارای تزیینات فلزی جهت شناسایی عوامل مؤثر در خوردگی نواحی فلزی، موردمطالعه قرار گرفت. در آنالیزهای انجام‌شده در این پژوهش از FESEM-EDS، ATR-FTIR،  Ramanو pH متر استفاده گردید. با بررسیهای انجامگرفته در هر چهار نسخه  ی تاریخی، نوعی آلیاژ مس که شبیه به آلیاژ برنج بود شناسایی گردید. چسب استفادهشده جهت اتصال فلز به بستر کاغذی براساس چسب  های استخراجشده از هر چهار نمونه  ی تاریخی، صمغ عربی شناسایی گردید. محصولات خوردگی ایجادشده از نوع کربوکسیلات  های فلزی ازجمله کربوکسیلات  های مس و روی شناسایی گردید. فرمات و استات  ها در ساختار محصولات خوردگی سبزرنگ تشخیص داده شد. نواحی دارای لکه  های روغنی که در دو نمو  نه وجود داشت، دارای خوردگی شدید  تری بودند که تأثیر مخرب روغن بر ایجاد صابون  های فلزی که در ادبیات پژوهش نیز به آن اشارهشده، مشخص گردید. محصولات خوردگی ایجادشده در نواحی دارای فلز منجر به از بین رفتن جلوه  ی طلایی تزیینات شده و در بین الیاف کاغذ نفوذ کرده  اند. در بررسی pH نمونه  ها، نواحی دارای خوردگی نسبت به نواحی فاقد فلز حدود یک واحد اسیدی نشان داد که عامل مهمی در تخریب بستر سلولزی از طریق هیدرولیز اسیدی است.