سال 6، شماره 1 - ( 1399 )
سال 6 شماره 1 صفحات 66-47 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Firooznia A, Ashrafi A, Bahrololoumi F. (2020). Identification of the materials and pigments used in the rooms of the Dormiani- home (from the Qajar dynasty). JRA. 6(1), 47-66. doi:10.29252/jra.6.1.47
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-210-fa.html
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-210-fa.html
فیروزنیا افسانه، اشرفی علیرضا، بحرالعلومی فرانک. شناسایی مواد و رنگدانههای دیوارنگاره‌های اتاق‌های بروارِ خانۀ تاریخی دُرمیانیِ اصفهان پژوهه باستان سنجی 1399; 6 (1) :66-47 10.29252/jra.6.1.47
1- دانشگاه هنر تهران ، firooznia.afsane@gmail.com
2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد
3- پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد
3- پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
چکیده: (2958 مشاهده)
خانه سادات دُرمیانی ازجمله خانه¬های کمتر شناخته‌شدۀ قاجار است که در محله بیدآباد، خیابان مسجد سید اصفهان واقع‌شده است. این خانه که هم¬اکنون به هتل سنتی سهروردی تغییر کاربری داده است، دارای تزیینات فاخری ازجمله گچ بری، آینه کاری و نقاشی دیواری است که در این پژوهش با توجه به اهمیت نقوش کشیده شده، به شناسایی تکنیک و مواد به‌کاررفته در اجرای نقوش دیواری موجود در اتاق های بروار پرداخته‌شده است و درنهایت مواد شناسایی‌شده با مواد و مصالح به‌کاررفته در نقاشی های قاجار مقایسه شد. با توجه به بیشترین کاربرد رنگ¬های طلایی، قرمز، آبی و سبز، از این رنگ ها به میزان بسیار کم و با در نظر گرفتن اصل عدم آسیب بصری نمونه برداری شد. برای رسیدن به هدف از روش های آزمایشگاهی برای شناسایی بسترِ رنگ، رنگ‌دانه‌ها، بست و لایۀ محافظِ رنگ استفاده‌شده است. از دستگاه طیف¬سنج زیر قرمز تبدیل فوریه (FTIR) برای شناسایی مواد آلی، دستگاه میکروسکوپ الکترونی روبشی مجهز به تجزیه پاشندگی پرتوی ایکس (SEM-EDS) برای شناسایی عناصر و ترکیبات معدنی و از میکروسکوپ نوری (OM) برای شناسایی و تجزیه‌وتحلیل مواد و رنگ‌دانه‌ها استفاده شد. در این تحقیق بستر ترکیبی از هانتیت (گل‌سفید) و ژیپس شناسایی شد؛ همچنین رنگ ها دارای ماهیت معدنی بوده و نقوش با تکنیک رنگ روغن اجراشده است. رنگدانههای به‌کاررفته در تزیینات این بنا عبارت اند از: طلایی از نوع پودر برنج (مس و روی)، قرمز سرنج، آبی پروس و سبز ترکیبی از آبی پروس و سبز خاکی (سیلو). همچنین از سفید سرب برای ایجاد تونالیته¬های رنگی استفاده‌شده است. بست به‌کاررفته در ترکیب رنگ‌دانه‌ها نیز از نوع پروتئینی شناسایی شد.
یاداداشت علمی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
باستان سنجی
دریافت: 1398/9/25 | پذیرش: 1399/2/2 | انتشار: 1399/4/10 | انتشار الکترونیک: 1399/4/10
دریافت: 1398/9/25 | پذیرش: 1399/2/2 | انتشار: 1399/4/10 | انتشار الکترونیک: 1399/4/10
فهرست منابع
1. Alizadeh. S. Survey on ways of painting development in the first part of Qajar period, Negareh 7)22(, 2012, p 73-84. [in Persia].[علیزاده سیامک. بررسی و فن شناسی تحول هنر نقاشی در دورۀ اول قاجاری،.فصلنامه علمی نگره 1391، 7(22)، ص 84 - 73.]
2. Shirazi. M and Mousavilar. M, Retrieval of identity in Qajar Era (case study: ceramics), Negareh 12)41(, 2017, p 17-29. [in Persian].[شیرازی ماه منیر، اشرف موسوی لر. بازیابی لایههای هویتی در هنر دوره قاجار مطالعه موردی روی کاشیهای دوره قاجار، فصلنامه علمی نگره1396، 12(41)، 29 - 17.]
3. Gholamzade Kalaei. A and Samanian. K, Structural analysis of materials and techniques of plinth ornaments of Safavid Era: A case study of Shah Abbas II mausoleum in Qom, journal of visual and applied arts 2018, 10)20(, p 117-131 [in Persian].[غلام‌زاده کلایی احمد، کورس سامانیان. تحلیل ساختاری مواد و تکنیک به‌کاررفته در تزیینات ازارۀ سنگی دورۀ صفوی (نمونه مطالعاتی بقعه شاه‌عباس ثانی قم)، فصلنامه علمی-پژوهشی نامه هنرهای تجسمی و کاربردی 1396، 20: 131 - 117.]
4. Abbasi. J, Bahadori. R, Bozorgmehr. M.A, Beheshti. I and Bahrololoumi, F, Identification of materials and pigments used in mural painting of Rahim Abad historic garden & mansion in Birjand, journal of research on Archaeometry, volume 2(2) 2017, p 63-76. [in Persian].10.29252/jra.2.2.63 [عباسی جواد، بهادری رؤیا، بزرگمهر محمدعلی، بهشتی سید ایرج و بحرالعلومی فرانک. شناسایی مواد و رنگدانههای به‌کاررفته در نقاشیهای دیواری مجموعه باغ و عمارت تاریخی رحیمآباد بیرجند، پژوهۀ باستانسنجی 1395، 2(2)، ص63 - 76.]
5. Ashrafi, A, Westernization in Iranian Architecture "The Impact of Different Societies on Iranian Architecture from the Beginning to Contemporary", Isfahan: Goftemane Andishe publication, 2016. [in Persian].[اشرفی علیرضا. فرنگی سازی در معماری ایرانی: تأثیر جوامع مختلف بر معماری ایران از آغاز تا معاصر، اصفهان1395، گفتمان اندیشه.]
6. Memarian. GH, Static Iranian Architecture, first volume, Tehran: Naghmeh NoAndish publication, 2013. [in Persian].[معماریان غلامحسین. معماری ایرانی نیارش. جلد اول، تهران: انتشارات نغمه نواندیش، 1392.]
7. Pirnia. M.K, Persian architecture, Edited by Gholam Hossein Memarian, Tehran: Soroush Danesh publication 2013 [in Persian].[پیرنیا محمد کریم. معماری ایرانی. تهران: سروش دانش؛ 1392.]
8. Soltan Seyyed Rezakhan, Dar-al-saltaneh map of Isfahan, municipality of Isfahan, Isfahan City Renovation and improvements Organization 2013. [in Persian].[سلطان سید رضاخان. نقشۀ دارالسلطنۀ اصفهان، شهرداری اصفهان. سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان؛ 1392.]
9. Aerial map of Isfahan, municipality of Isfahan, Isfahan City Renovation and improvements Organization, Edited by authors 2016. [in Persian].[نقشه هوایی اصفهان. شهرداری اصفهان. سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان. تنظیم و ویرایش: نگارندگان؛ 1395.]
10. Basiri, S, The comparative study of the constructional features of gilding decoration of Qajar period in Isfahan case study: the houses of Qodsiyye, Shahshahan and Haghighi, Negarineh Islamic Art, scientific research quarterly, , 2014, 2, p 52-69.[in Persian].[بصیری، سمیه. مطالعۀ تطبیقی ویژگیهای ساختاری تزیینات طلاکاری دورۀ قاجار در اصفهان نمونه موردی: خانههای قدسیه، شهشهان و حقیقی، فصلنامه علمی نگارینه هنر اسلامی 1393، 1(2)، 69 - 52.]
11. Bahadori. R, Tazimi. D and jahangardi. S, Identification on mural painting of Borojerdiha house in Kashan, Proceedings of the First symposium on Materials Science and conservation of Cultural and Historical artefacts, Tehran: research institute of cultural heritage & tourism, 2012, p 143-149 [in Persian].[بهادری، رؤیا، دانیال تعظیمی، و سمیه جهانگردی. بررسی و شناسایی مواد و رنگدانههای به‌کاررفته در نقاشیهای دیواری خانه بروجردیهای کاشان، مجموعه مقالات نخستین همایش علم مواد و حفاظت آثار فرهنگی و تاریخی 1391، تهران، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری. ص 143 - 149.]
12. Rahmani. Gh and Hosseini. M, Intention and its relation with colors used in royal Qajar mural painting, journal of research on Archaeometry, 2019, year 5(1), p 31-41[in Persian].10.29252/jra.5.1.31 [رحمانی، غلامرضا و مهدی حسینی. نیتمندی و ارتباط آن بارنگ‌های به‌کاررفته در دیوارنگاره‌های درباری قاجار، پژوهۀ باستانسنجی1398، 5(1)، 41 - 31.]
13. Nikoei. Z and Samanian. K. Identification of green and red pigments used at mural painting of the Zandieh in Shiraz by instrumental methods, Journal of color science and technology, 2020, 14(1), p 49-61 [in Persian].[نیکویی، زهرا و کورس سامانیان. شناسایی رنگدانههای سبز و قرمز دیوارنگاره‌های دوره زند در شیراز با روش دستگاهی، نشریه علمی پژوهشی علوم و فناوری رنگ 1398، 14(1)، ص 61-49.]
14. Chaghamirzaye. R. Technology and pathology and conservation plan for mural paintings in Panj-Dari room of Sarem-all-dowleh house of Kermanshah, M.A Thesis, Conservation of historical & cultural objects, University of Art, Tehran. 2017. [in Persian].[چقامیرزایی، رؤیا. فن شناسی، آسیب شناسی و ارائه راهکار حفاظتی برای نقاشیهای دیواری اتاق پنج‌دری در خانۀ صارمالدوله کرمانشاه، پاياننامه كارشناسي ارشد، رشته مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی، دانشگاه هنر تهران 1395.]
15. Ghavami. F. Technical study of colorful paintings depicted in Ghatarbandies of eastern room of Shah-Neshin in Haghighi house in Isfahan, Master،s Thesis, Conservation of historical & cultural objects, Art University of Tehran 2015. [in Persian].[قوامی، فرشته. فنشناسی نقاشیهای رنگی در قطار بندی‌های اتاق شرقی شاهنشین در خانه حقیقی اصفهان، پایاننامه کارشناسی ارشد مرمت اشیاء تاریخی و فرهنگی، دانشگاه هنر تهران 1393.]
16. Mardani, E. Conservation and Restoration of some part of the wall painting in the house of Akhavan-e-Haghighi in Isfahan, Bachelor Thesis, Conservation of historical & cultural objects, University of Art, Isfahan, 2007. [in Persian].[مردانی، الهه. حفظ و مرمت جزئی از دیوارنگارۀ خانۀ اخوان حقیقی اصفهان، پایاننامۀ کارشناسی مرمت آثار تاریخی، دانشگاه هنر اصفهان 1386.]
17. Vatandoost, R and Bahadori, R. Identification of Compounds Used in a Wall Painting by Using Fourer-Transform Infrared Spectroscopy, Proceedings of the Conservation of Historical Cultural Center, Tehran, 1998, p 98-101. [in Persian].[وطندوست، رسول و رؤیا بهادری. شناسایی اجزاء یک نقاشی دیواری به روش طیفسنجی زیر قرمز تبدیل فوریه FTIR. مجموعه مقالات پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی (1)، تهران: پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی و فرهنگی 1377، 101- 98.]
18. Ahmadi S, Shokouhi F, Oliaiy P, Lamehi-Rachti M, Rahighi J. Characterisation of the Wall Painting Pigments of Baghcheh Joogh Castle by PIXE. International Journal of PIXE. 2005;15(03n04):345-50.
19. Esmailian. F. Syrvey of Monochrome Mural Paintings Techniques of Bekhradys House, M.A Thesis, Conservation of historical & cultural objects, University of Art, Tehran; 2014. [in Persian].[اسماعیلیان، فاطمه. فنشناسی نقاشیهای دیواری تک‌فام شاهنشین خانۀ بخردی اصفهان، پایاننامه کارشناسیارشد مرمت و احیای بافتهای تاریخی، دانشگاه هنر تهران 1392.]
20. Samanian K, Abbasi Z, Kaldareh Ai. Archaeometrical Study of the Used Materials in Qajar Easel Painting Using XRD, XRF, PLM And FTIR Techniques: A Case Study Of" Egyptian Girl" Tablout. Mediterranean Archaeology & Archaeometry. 2013 Jul 1;13(2).
21. Firooznia. A and Samanian. K. Ingredients and techniques of an Qajar oil painting, Ganjine-ye asnad, historical research & archiveal studies quarterly, 2018, 28(1), p 152-174 [in Persian].[فیروزنیا، افسانه و کورس سامانیان. شناسایی مواد و رنگدانههای به‌کاررفته در تابلوی رنگروغن دوره قاجار منسوب به ابوالقاسم اصفهانی. فصلنامه علمی پژوهشی گنجینه اسناد 1397، 28(1)، ص 174-152.]
22. Pakzad Z. Color Structure in the Persian Painting. Rev. Eur. Stud.. 2017;9:1.
23. Stuart, B. Analytical techniques in materials conservation, [Translate by Bagherzadeh Kasiri M.], Tabriz Islamic Art University Publications. 2014 [in Persian].[استوارت، باربارا. روشهای تجزیۀ مواد در مرمت و حفاظت آثار تاریخی، ترجمۀ مسعود باقر زاده کثیری، تبریز: دانشگاه هنر اسلامی 1393.]
24. Siddall R. Mineral pigments in archaeology: their analysis and the range of available materials. Minerals. 2018 May;8(5):201.
25. Fitzhugh EW. Red lead and minium. InArtists' pigments; A handbook of their history and characteristics 1986 (Vol. 1, pp. 109-139).
26. Eastaugh N, Walsh V, Chaplin T, Siddall R. Pigment compendium: a dictionary of historical pigments. Routledge; 2007 Mar 30.
27. McBride C. A pigment particle & fiber atlas for paper conservators.Graph ICS Conservation laboratory. Getty trust postgraduate fellow 2002. P 1-86.
28. Zagora J. SEM-EDX pigment analysis and multi-analytical study of the ground and paint layers of Francesco Fedrigazzi's painting from Kostanje. InCeROArt. Conservation, exposition, Restauration d'Objets d'Art 2013 May 12 (No. EGG 3). Association CeROArt asbl.
29. Erhardt D. Paints based on drying oil media. Painted Wood: History and Conservation, The Getty Conservation Institute, Los Angeles. 1998 Aug 27:17-32.
30. Holakooei P, Karimy AH. Micro-Raman spectroscopy and X-ray fluorescence spectrometry on the characterization of the Persian pigments used in the pre-seventeenth century wall paintings of Masjid-i Jāme of Abarqū, central Iran. Spectrochimica Acta Part A: Molecular and Biomolecular Spectroscopy. 2015 Jan 5;134:419-27.
31. Ospitali F, Bersani D, Di Lonardo G, Lottici PP. 'Green earths': vibrational and elemental characterization of glauconites, celadonites and historical pigments. Journal of Raman Spectroscopy: An International Journal for Original Work in all Aspects of Raman Spectroscopy, Including Higher Order Processes, and also Brillouin and Rayleigh Scattering. 2008 Aug;39(8):1066-73.
32. Feller RL. Artist's pigments: a handbook of their history and characteristics. Vol. 1. 1986.
33. Gražėnaitė E, Kiuberis J, Beganskienė A, Senvaitienė J, Kareiva A. XRD and FTIR characterisation of historical green pigments and their lead-based glazes. Chemija. 2014 Dec 1;25(4):199-205.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
