Mendeley  

Zotero  

Yazdani Sangari A, Dehpahlavan M. (2024). Examining the animal and human remains from the Eastern Graveyard at Gareh Tepe of Sagzabad (Iron Age II, III) using a Taphonomic perspective. JRA. 10(1), 33-50. doi:10.52547/jra.10.1.403
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-403-fa.html

گورستان شرقی قره  تپه سگزآباد واقع در دشت قزوین ازجمله محوطه  های مهم عصر آهن 2 و 3 در فلات مرکزی ایران به شمار می  رود که به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود از سالیان دور همواره مورد توجه باستان  شناسان بوده است. این گورستان در سال‌های 1396 تا 1400 در قالب کاوش آموزشی- پژوهشی گروه باستان  شناسی دانشگاه تهران مورد کاوش قرار گرفت و شواهد و اطلاعات بسیار مهمی از اواخر عصر آهن و اوایل دوره ماد و هخامنشی را آشکار کرد. یکی از ویژگی  های جالب  توجه این گورستان تدفین چهارچینه خشتیِ طبقه  ای است؛ به‌طوری‌که در محدوده ترانشه ایجادشده در این گورستان، 5 طبقه گور شناسایی شد. ازجمله پرسش  های اساسی در مورد این گورستان که مقدمه  ای برای انجام پژوهش حاضر شد، این بود که «چرا این گورستان و گورهایش دچار آشفتگی و به‌هم‌ریختگی مواد و بقایای استخوانی است؟» چرا گوری چنان سالم و برجاست که حتی یک بند انگشتش هم جابه‌جا نشده و در مقابل، گور کناری  اش تا حد زیادی به‌هم‌ریخته و آشفته   است؟ آیا این عوامل درونی بودند یا از بیرون به گورستان وارد شدند؟ درنتیجه پاسخ به این پرسش  ها به‌عنوان هدف اصلی این پژوهش در نظر گرفته شد. بدین ترتیب با استفاده از علم تافونومی به جستجو و شناسایی عوامل این آشفتگی پرداختیم. با بهره  گیری از علوم میان  رشته  ای مختلف، مجموعه عواملی شناسایی شدند که نقش زیادی در دگرگونی وضعیت این گورستان داشتند. با توجه به پژوهش  ها و آزمایش  های صورت گرفته مشخص شد که تعدادی عوامل طبیعی همچون وقوع سیل، زلزله، فعالیت جانوران و گیاهان و فعل و انفعالات مواد دفن شده همراه اجساد و همچنین عوامل انسانی از قبیل تدفین ثانویه و فعالیت کشاورزی باعث ایجاد تغییر در گورستان و بقایای برجا مانده در آن شده  اند. پژوهش حاضر نشان می  دهد که تحلیل تافونومیک می  تواند درک بهتری از فرایند  های پس از مرگ (post-mortem) و همچنین تأثیرات محیطی و انسانی بر بقایای استخوانی (اعم از انسانی و جانوری) را فراهم کند.