بررسی آسیب الیاف پته شاه نعمت الله ولی به روش آنالیز دستگاه EDS/SEM و FTIR - پژوهه باستان سنجی
سال 5، شماره 2 - ( 1398 )                   سال 5 شماره 2 صفحات 130-117 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Keykhah Hejrati H, Azadi Booyaghchi M, Mohsen Mohammadi Achachlouei M. The investigation of Shah Nematollah Vali`s Pateh by EDS, SEM and FTIR systems analysis. JRA 2019; 5 (2) :117-130
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-180-fa.html
کیخای هجرتی حکیمه، آزادی بویاغچی مهرناز، محمدی آچاچلویی محسن. بررسی آسیب الیاف پته شاه نعمت الله ولی به روش آنالیز دستگاه EDS/SEM و FTIR. پژوهه باستان سنجی. 1398; 5 (2) :117-130

URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-180-fa.html


1- دانشگاه هنر اصفهان ، hakimeh.keykha1990@gmail.com
2- دانشگاه هنر اصفهان
چکیده:   (3363 مشاهده)
 پته­ ی شاه نعمت‌الله ولی، در سال 1294ه.ق، برای پوشش مقبره و توسط 16 بانوی کرمانی در طی سه سال دوخته‌شده است. ازآنجایی‌که این اثر قدیمی­ترین سوزن‌دوزی باقی‌مانده‌‌ در استان کرمان است، آسیب‌شناسی الیاف این اثر بسیار حائز اهمیت است. در این تحقیق برای بررسی آسیب ­های الیاف در بزرگنمایی بالا، از روش دستگاهی SEM استفاده‌شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که در ناحیه کوتیکول و کورتکس الیاف پشم موجود در پارچه زمینه و نخ­های سوزن‌دوزی، آسیب­دیدگی وجود دارد. همچنین در الیاف ابریشم (که در لبه پته کارشده است) و در الیاف آستر که از جنس کتان است، شکستگی اتفاق افتاده است. این آسیب احتمالاً بر اثر فشارهای فیزیکی و مکانیکی موجود بر روی الیاف ایجادشده است. همچنین لایه ضخیمی از آلاینده­ها بر روی سطح الیاف ابریشمی، نخ سوزن‌دوزی و نخ شال (پارچه زمینه) دیده می‌شود. برای شناسایی آلاینده ­های موجود بر روی الیاف از آنالیز EDS استفاده شد، که درنتیجه، عناصر سیلیس، سرب، آلومینیوم و منیزیم شناسایی گردید. غبار موجود بر روی الیاف، به‌مرورزمان باعث آسیب بر روی الیاف نمونه موردمطالعه می‌گردد. برای مطالعات آسیب­های ساختاری الیاف از روش دستگاهی FTIR استفاده گردید. که بر این اساس مشخص شد، در الیاف پشمی نخ سوزن‌دوزی و نخ شال ( پارچه زمینه پته)، در نخ­های ابریشمی ریشه تزیینی در لبه­ی اثر، در نخ‌های پنبه‌ای وصالی و در نخ آستری که از جنس کتان است، فرآیند تخریب الیاف وجود دارد. دلیل این نوع شدت تخریب در الیاف موردمطالعه احتمالاً تخریب نوری، کمبود رطوبت، سایش و فشارهای مکانیکی است.
متن کامل [PDF 1182 kb]   (1394 دریافت)    
یاداداشت علمی: پژوهشي | موضوع مقاله: باستان سنجی
دریافت: 1398/3/22 | پذیرش: 1398/7/16 | انتشار: 1398/10/9 | انتشار الکترونیک: 1398/10/9

فهرست منابع
1. Sayed Sadr A. Textile encyclopedia and related words. Tehran: Simay Dansh, 2014, 60. [in Persian] [سیدصدر ابوالقاسم. دایره المعارف نساجی و حرف‏های مربوط به آن. تهران: انتشارات سیمای دانش، 1393، 60[.
2. Abdel-Kareem O, Alfaisal R. Treatment, conservation and restoration of the Bedouin dyed textiles in the museum of Jordanian heritage. Mediterr Archaeol Archaeom 2010; 10: 25-36. [doi.org/10.1016/j.culher.2011.02.004]
3. Ahmed HE, Ziddan YE. A new approach for conservation treatment of a silk textile in Islamic Art Museum, Cairo. J Cult Herit 2011; 12: 412-419. [DOI:10.1016/j.culher.2011.02.004]
4. Majidi Najaf Abdi R, Zarineh H. Study and study of appropriate method for strengthening, protecting and displaying the effects of loose and fragile fabrics. In: First Conference on Material Science and Preservation of Cultural, Historical Monuments. 2018, pp. 1-10. [in Persian] [مجیدی نجف‌آبادی رضا، زرینه هاله. مطالعه و بررسی روش مناسب جهت استحکام‌بخشی، حفاظت و نمایش آثار پارچه‏ای سست و شکننده. نخستین همایش علم مواد و حفاظت آثار فرهنگی ، تاریخی ، 1397، ص. 1-10 ].
5. Saghafi M, Deh pahlavan M, Zarineh H. A comparative and in vitro study of the Parthian-Sassanian cloth. J Fine Arts -Visual Arts 2012; 45: 43-45. [in Persian] [ثقفی محمدجواد، ده‏پهلوان مصطفی، زرینه هاله. مطالعه تطبیقی و آزمایشگاهی تکه پارچه اشکانی-ساسانی. نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی 1390؛ 45: 43- 45].
6. Vilaplana F, Nilsson J, Sommer DVP, et al. Analytical markers for silk degradation: comparing historic silk and silk artificially aged in different environments. Anal Bioanal Chem 2015; 407: 1433-1449. [doi.org/10.1007/s00216-014-8361-z] [DOI:10.1007/s00216-014-8361-z]
7. Ahmed H, Yahia D, Zidan Y. Restoration and Storage Procedures of a Rare Historical Textile in The Museum of the Faculty of Applied Arts of Helwan University, Egypt. Egypt J Archaeol Restor Stud 2018; 8: 35-43. [doi.org/10.21608/ejars.2018.13905] [DOI:10.21608/ejars.2018.13905]
8. Akyuz T, Akyuz S, Balci K, et al. Investigations of historical textiles from the Imperial Pavilion (Hunkar Kasri) of the new mosque Eminonu-Istanbul (Turkey) by multiple analytical techniques. J Cult Herit 2017; 25: 180-184. [doi.org/10.1016/j.culher.2016.12.009] [DOI:10.1016/j.culher.2016.12.009]
9. Khan Georgia A, Amin Shirazi S, Sodagar, et al. Instructions: Keep movable historical-cultural objects in museums and tanks. Tehran: Department of Cultural Heritage, Crafts and Tourism Deputy Director of Cultural Heritage Directorate of Museums and Historical Movable Property, 2014, 44-45. [in Persian] [خان گرجی عبدالله، امین شیرازی، سوداگر، زندی، آقایی حاجی‌آقا، علی‌آبادی، میرابی. دستورالعمل: نگهداری اشیا تاریخی-فرهنگی منقول در موزه‌ها و مخازن. سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری معاونت میراث فرهنگی اداره کل موزه‏ها و اموال منقول تاریخی، 1392؛ 44-45.]
10. Stuart BH. Analytical techniques in materials conservation. (Translated by Bagherzadeh Kasiri M.), Tabriz: Tabriz Islamic Art University Pres, 2007; 182-185. [استوارت باربارا. روش‌های تجزیه مواد در مرمت و حفاظت آثار تاریخی. ترجمه‏: باقرزاده کثیری مسعود، تبریز: انتشارات دانشگاه هنر اسلامی تبریز، 1393؛ 182-185.]
11. Landi S. Textile conservator's manual. Routledge, 2012. [doi.org/10.4324/9780080518749] [DOI:10.4324/9780080518749]
12. Xue Y, Jao D, Hu W, et al. Silk-silk blend materials. J Therm Anal Calorim 2017; 127: 915-921. [doi.org/10.1007/s10973-016-5699-9] [DOI:10.1007/s10973-016-5699-9]
13. Tonin C, Zoccola M, Aluigi A, et al. Study on the conversion of wool keratin by steam explosion. Biomacromolecules 2006; 7: 3499-3504. [doi.org/10.1021/bm060597w] [DOI:10.1021/bm060597w]
14. Yao J, Liu Y, Yang S, et al. Characterization of secondary structure transformation of stretched and slenderized wool fibers with FTIR spectra. J Eng Fiber Fabr 2008; 3: 155892500800300200. [doi.org/10.1177/155892500800300205] [DOI:10.1177/155892500800300205]
15. Shahidi S, Ghoranneviss M, Moazzenchi B, et al. Study of Surface Modification of wool Farcie Using Low Temperature plasma. Tehran Islamic Azad University.
16. Silver Ashtein M., Webster F. Identification of Organic Compounds by Spectroscopy. (Translated by Mir-Mohamad Sadeghi M, & Saeidi M.), Esfahan: Isfahan University Pres, 1380, 119. [in Persian] [سیلور اشتاین م. ر، وبستر اف ایکس. شناسایی ترکیبات آلی به روش طیف‌سنجی. ترجمه: میر محمدصادقی مجید و سعیدی محمدرضا، اصفهان، ایران، انتشارات دانشگاه اصفهان، 1380: 119].
17. Hosseini Shirazi F, Farhadi A, Vakili zahir N. An Overview of Infrared Spectroscopy and its Applications in Medical Sciences. J Fac Med 2005; 4(29): 379-386. [in Persian] [حسینی شیرازی فرشاد، فرهادی انیسه، وکیلی ظهیرنیکی. مروری بر طیف‌سنجی مادون‌قرمز و کاربردهای آن در علوم پزشکی. مجله پژوهشی دانشکده پزشکی، 1384؛ 4 (29): 379-386 ].
18. Aluigi A, Zoccola M, Vineis C, et al. Study on the structure and properties of wool keratin regenerated from formic acid. Int J Biol Macromol 2007; 41: 266-273. [doi.org/10.1016/j.ijbiomac.2007.03.002] [DOI:10.1016/j.ijbiomac.2007.03.002]
19. OSMAN E, ZIDAN Y, KAMAL N. Using the Microscopic and Spectroscopic Techniques to Identify and Characterize Archeological Artifacts. Int J Conserv Sci; 5.
20. Hashemi M. Fabrication and characterization of silk fibers/polyurethane fiber membranes. Today's Text Mag 2015; 57: 61-68. [in Persian] [هاشمی مسعود. ساخت و بررسی خصوصیات غشای الیافی پودر فیبروئین ابریشم/ پلی اورتان. مجله نساجی امروز، 1394؛ 57: 61-68 [.
21. Ebraham Beekey Chima A. Fiber ology. Tehran: Aban Book Publishing, 2015: 23-35. [in Persian] [ابراهیم بیکی چیمه اکرم. الیاف شناسی. تهران: انتشارات کتاب آبان، 1395: 23-35].
22. Tavanai H. Fiber Physics. Esfahan: Publishers Arkan, 2003: [in Persian] [توانایی حسین. فیزیک الیاف. اصفهان: انتشارات ارکان، 1381: 14].
23. Liu Y. Recent progress in fourier transform infrared (FTIR) spectroscopy study of compositional, structural and physical attributes of developmental cotton fibers. Materials (Basel) 2013; 6: 299-313. [doi.org/10.3390/ma6010299] [DOI:10.3390/ma6010299]
24. Garside P, Wyeth P. Identification of cellulosic fibres by FTIR spectroscopy-thread and single fibre analysis by attenuated total reflectance. Stud Conserv 2003; 48: 269-275. [doi.org/10.1179/sic.2003.48.4.269] [DOI:10.1179/sic.2003.48.4.269]
25. Leene JE. Textile conservation. 1972.
26. Cao Y, Chan F, Chui Y-H, et al. Characterization of flax fibres modified by alkaline, enzyme, and steam-heat treatments. BioResources 2012; 7: 4109-4121.
27. Titok V, Leontiev V, Yurenkova S, et al. Infrared spectroscopy of fiber flax. J Nat fibers 2010; 7: 61-69. [doi.org/10.1080/15440470903579275] [DOI:10.1080/15440470903579275]

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهه باستان سنجی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Research on Archaeometry

Designed & Developed by : Yektaweb