هدف از تالیف این کتاب، معرفی کاربردهای شیمی تجزیه در باستان شناسی بوده و  مخاطبین آن دانشجویان مقاطع تکمیلی باستان شناسی می باشند که با تمامی زمینه های علوم شیمی و فیزیک مورد نیاز آشنا نبوده اما به انجام فرآیندهای آنالیزی و یا استفاده از نتایج چنین آزمایش هایی در مطالعات خود، نیاز دارند. این کتاب در سه بخش ارائه می شود. بخش اول تلاش دارد تا شیمی تجزیه را به دانشجویان باستان شناسی معرفی نماید بطوریکه بعضی از سئوالات باستان شناسی را که در این زمینه مطرح شده و حداقل در بخش هایی توسط شیمی تجزیه پاسخ داده شده اند را به تصویر کشیده و همچنین، بخش هایی از تاریخچه ی طولانی تعامل بین باستان شناسی و شیمی تجزیه را به ترتیب بیان نماید. علاوه بر آن، این بخش، شیمی را به صورت یک شاخه ی علمی معرفی کرده و مقدمه ی تاریخی کوتاهی در مورد هنر و دانش شیمی تجزیه ارائه می نماید.

بخش دوم شامل هفت فصل می باشد که هر کدام از این فصول، دسته ای از روش های آنالیزی را معرفی می کند که کاربردهای باستان شناسی داشته و بر اساس اصول علمی که بر آن استوار می باشند طبقه بندی شده اند (جذب/نشر نور مرئی، جذب مادون قرمز و ....). هر فصل اصول و دستگاه وری روش ها را با ذکر برخی از جزئیات، توصیف کرده و از ریاضیات، در جایی که استفاده از آن نقطه ی قوتی محسوب می شود بهره برده است. با این حال، بخش اعظم هر فصل به مرور کاربردهای روش مورد نظر در باستان شناسی اختصاص یافته است. اگرچه این مرور کاربردها جامع و کامل نمی باشد اما منابع مرتبط کافی در این زمینه وجود دارد که به خواننده ی علاقمند امکان می دهد که راه خود را در موضوع مورد علاقه اش با ژرفای کافی بیابد.  

به منظور اینکه دانشجویان مخاطب مورد نظر، مشتریان مطلع و یا به عبارت بهتر، کارآموزان تعلیم یافته ای بشوند در بخش پایانی، بعضی از پایه های علمی لازم برای درک اصول و تمرین مبانی شیمی تجزیه مدرن ارائه شده است. این علوم پایه به گونه ای ارائه شده اند که برای دانشجویان سایر شاخه های شیمی کاربردی، نظیر شیمی محیط زیست و یا شیمی جرم شناسی، نیز مفید بوده و حتی دانشجویان شیمی نیز به کاربردهای شیمی باستان شناسی علاقمند شوند.

فصول 10 و 11 مفاهیم پایه ای در شیمی، شامل نظریه ی اتمی و پیوند ملکولی را معرفی می کنند چراکه این مفاهیم برای درک اساس طیف سنجی لازم بوده و بعنوان مقدمه ای برای شیمی آلی محسوب می شوند. فصل 12 بعضی از اصول فیزیک، شامل حرکت موجی و برهم کنش امواج الکترومغناطیس با اجسام جامد، را مطرح می سازد. فصل 13 مقدمه ای در مورد مراحل عملی شیمی تجزیه، شامل چگونگی تهیه ی محلول های شاهد، چگونگی معیارگیری دستگاهها، و چگونگی محاسبه ی متغییرهای با اهمیت، نظیر حداقل میزان قابل تشخیص نمونه ی آزمایشی، و چگونگی تخمین خطای آزمایش، را مطرح می سازد. همچنین، قراردادهای تضمین کیفیت، و کارکرد ایمن خوب در آزمایشگاه نیز آورده شده اند.

در مورد این زمینه های پایه ای، کتاب نگرشی تاریخی به گسترش شاخه ی مورد نظر داشته و در جایی که ممکن باشد به انتشارات اصلی نیز ارجاع داده شده است. از ریاضیات مرتبط نیز در جایی که امید می رود به شفافیت موضوع کمک کند بهره گرفته شده است. این امر نه تنها به دانشجویان فرصت می دهد تا نگرش کمّی خود را به تحقیق مورد نظر گسترش دهند بلکه به خوانندگان نیز امکان می دهد تا قدردان زیبایی نهفته در ساختار علم باشند.

  کتاب شناسی:

پولارد، مارک، کاترین بت، بن استرن، و سوزان یانگ. (2007). کاربردهای شیمی تجزیه در علوم باستان شناختی. ترجمه مسعود باقرزاده کثیری، اسفند 1395. تبریز: دانشگاه هنر اسلامی تبریز.

 

برای خرید این کتاب بر روی لینک زیر کلیک نمایید
لینک خرید