باستان سنجی یک نظام مطالعاتی یا دانش میان ­رشته ­ای است که از رهیافت دانش ­های پایه و طبیعی ریاضیات، شیمی، فیزیک و زمین­ شناسی و مانند این­ها در باستان­شناسی و مرمت آثار فرهنگی- تاریخی بهره می­ جوید تا مرزهای شناخت و معرفت دانشمندان را نسبت به عرصه ­های گوناگون هنر و میراث فرهنگی گسترش دهد؛ و به همین سبب، باستان­سنجی یکی از ارکان مطالعات میراث فرهنگی است. با این حال، علی­رغم گذشت بیش از ۱۵۰ سال از شکل ­گیری مطالعات میراث فرهنگی و باستان­شناسی ایران، از هنگامی که کنت لفتوس کندوکاو شوش را آغاز کرد تا وقتی که سازمان میراث فرهنگی کشور رسما تشکیل شد، باستان­سنجی یکی از کمبودها و کاستی­ های اساسی عرصه باستان­شناسی و مطالعات میراث فرهنگی ایران بوده است؛ که علی­رغم تکاپوی شماری از باستان­ شناسان و موزه­ داران و معماران پیش­کسوت ایرانی، چون شادروان عزت­ ا... نگهبان و مهدی بهرامی و یا علی ­اکبر سرفراز و مرحوم سراج ­الدین کازرونی، برای بنیان نهادن شالوده­ های یک نظام ملی برای پژوهش­ های میراث فرهنگی ایران، بدان هیچ توجهی نشده بود!

البته این بی­ توجهی به معنی عدم آشنایی بزرگان و پیش­کسوتان با دانش میان ­رشته ­ای باستان­سنجی و یا عدم توانایی زیرساخت­ های علمی و فنی کشور نبود؛ بلکه سهولت دسترسی پژوهش­گران ایرانی به آزمایشگاه ­های باستان­ سنجی اروپایی و آمریکایی، در کنار دخالت ­های بی­حد و حصر باستان­ شناسان بیگانه در مسائل میراث فرهنگی ایران، سبب شده بود تا ضرورت بنیان­گزاری باستان­سنجی در ایران احساس نشود. کما این­که غربیان هم بدان رضایت نداشتند؛ زیرا، با وجود ادعای مکرر شماری از غرب­گرایان وطنی، مبنی بر تحول شگرف و شگفت و همه جانبۀ باستان­ شناسی و مطالعات میراث فرهنگی ایران در پیش از انقلاب اسلامی و نیز در دهه­های ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ ه.ش. که درهای میراث فرهنگی ایران را به روی اروپا و آمریکا گشوده بودند، تاریخ ایران گواه آن است که دوستان اروپایی و آمریکایی ایشان نه تنها کوچک­ترین و کم­ترین گامی و حرکتی برای انتقال دانش و فناوری و فراهم کردن زیر ساخت های علمی و فنی مطالعات میراث فرهنگی ایران برنداشتند، بلکه بالعکس، نوعی سیاست تحریم خاموش و اعلام نشده­ ای نیز به یاری هم­ اندیشان داخلی خویش به پیش راندند!

اما تحت مدیریت ریاست وقت دانشگاه هنر اسلامی تبریز، جناب آقای دکتر کی­ نژاد، عضو محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی، استادان گروه مرمت آثار تاریخی این دانشگاه، فرمان تاریخی مقام معظم رهبری، حضرت آیت­ا... العظمی خامنه­ای، مبنی بر ضرورت شکستن سد تحریم­ ها و برداشتن گام­ های استوار برای استقلال علمی و فرهنگی کشور و تبدیل کردن جمهوری اسلامی ایران به قدرت برتر علمی و فنی منطقه تا افق سال ۱۴۰۴ ه.ش. به منظور بنیان نهادن شالوده­ های تمدن نوین اسلامی و گذر از پیچ گردنه ­ی حساس تاریخ ایران را لبیک گفتند؛ و با مطالعه ­ی سرفصل ­های درسی بیش از بیست دانشگاه معتبر اروپایی و آمریکایی، و با بررسی امکانات فنی و زیر ساخت­های علمی دانشگاه ­های شهرستان تبریز و حومه، سرانجام اولین سرفصل­ های مقطع کارشناسی ارشد باستان­سنجی تدوین شد؛ و تشکیل اولین گروه باستان­سنجی در شهر اولین ­های ایران به تأیید هیئت رییسه ­ی محترم دانشگاه رسید؛ و در مهرماه سال­ های ۱۳۹۱ در مقطع کارشناسی ارشد باستان­سنجی اقدام به پذیرش نخستین دوره دانشجویان در این دانشگاه گردید.

در همین راستا  با توجه به آنکه در آبان ­ماه سال ۱۳۸۱ ه.ش. به کوشش شادروان دکتر مسعود آذرنوش، ریاست وقت پژوهشکده ­ی باستان­شناسی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی سابق، اولین نشست علمی باستان­سنجی در تهران تشکیل شد؛ که سبق تاریخی و فضل تقدم این حرکت عالمانه به ایشان می ­رسد؛ اما، اولین سمپوزیوم ملی و فراگیر باستان­سنجی ایران، با مساعدت و پشتیبانی مادی و معنوی ریاست محترم دانشگاه هنر اسلامی تبریز، آقای دکتر کی­نژاد، با مشارکت استادان و پژوهش­گرانی ملی از دانشگاه­های تهران، تبریز، محقق اردبیلی، هنر اصفهان، صنعتی سهند، علوم پزشکی تبریز، مرکز تحقیقات اتمی بناب، سازمان زمین­شناسی کشور- واحد تبریز و سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری در سال ۱۳۹۱ ه.ش. در محل پردیس مرکزی دانشگاه هنر اسلامی تبریز تشکیل شد؛ که با توجه به استقبال شایسته ­ی استادان، دانشجویان و پژوهش­گران ایرانی، دومین سمپوزیوم ملی با عنوان مصوب «کاربرد تحلیل­ های علمی در باستان­سنجی و مرمت میراث فرهنگی» در روزهای ۲۵ و ۲۶ اردیبهشت ماه ۱۳۹۲ در همان محل تالار بعثت پردیس مرکزی دانشگاه ادامه یافت؛  که در پایان همین سمپوزیوم، با حضور نمایندگانی از دانشگاه­های هنر اسلامی تبریز، تهران، هنر اصفهان و سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری «بیانیه­ی تبریز» به عنوان سند اولیه و چشم ­انداز توسعه­ی ملی رشته­ی باستان­سنجی در ایران تدوین و تصویب شده؛ در مؤرخه­ی ۲۷/۰۷/۱۳۹۲ در دبیرخانه­ی شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور به ثبت و استحضار و تأیید رسید . که در همین راستا قرار شد این سمپوزیوم زین پس به صورت دو سالانه و با رویکرد بین المللی ادامه یابد که اولین دوره آن در قالب سمپوزیوم بین المللی ایران و آلمان در۱۱-۱۵ آبان ماه سال ۱۳۹۵ برگزار خواهد شد.

دوره اول سمپوزیوم کاربرد علم باستان­سنجی  در مرمت آثار و بناهای تاریخی

دبیر علمی:  دکتر بهرام آجورلو

دبیر اجرایی: مهندس محسن چاره ­ساز

کمیته­ سیاست­گزاری سمپوزیوم اول : بهرام آجورلو، مسعودباقر زاده کثیری، مهدی رازانی، علی نعمتی، ،محسن چاره ­ساز(درون دانشگاهی)

دوره  دوم سمپوزیوم : کاربرد تحلیل­ های علمی در باستان­سنجی و مرمت میراث فرهنگی

دبیر علمی:  دکتر بهرام آجورلو

دبیر اجرایی: مهندس محسن چاره ­ساز

کمیته­ سیاست­گزاری سمپوزیوم دوم: بهرام آجورلو، مسعودباقر زاده کثیری، مهدی رازانی، علی نعمتی، وحید عسکر پور،محسن چاره ­ساز(درون دانشگاهی)

دوره  سوم  : سمپوزیوم بین المللی  باستان­سنجی ایران و آلمان

دبیر علمی:  دکتر بهرام آجورلو

دبیر اجرایی: اکبر عابدی

کمیته سیاست­گزاری سمپوزیوم سوم: بهرام آجورلو، مسعودباقر زاده کثیری، مهدی رازانی، علی نعمتی، وحید عسکر پور، اکبر عابدی( درون دانشگاهی)