مطالعه ی فنی تزئینات طلاکاری در کتیبه های سنگی کلیسای وانک در اصفهان - پژوهه باستان سنجی
سال 2، شماره 2 - ( 1395 )                   سال 2 شماره 2 صفحات 89-77 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


دانشگاه هنر تهران ، Adele.mohtasham@yahoo.com
چکیده:   (5507 مشاهده)

طلاکاری روی سنگ از جمله تزئینات ارزشمندی است که به واسطه ی ساختار لایه لایه و حساسش، در معرض آسیب و نابودی کامل قرار دارد. امروزه تعداد معدودی از نمونه های این تزئینات در هنر ایران شناسایی شده اند. مهم ترین دلیل این مسئله می تواند از بین رفتن این تزئینات در طول سالیان متمادی باشد. این پژوهش به مطالعه و بررسی ویژگی های فنی یک نمونه از این تزئینات واقع در کلیسای وانک و متعلق به دوره ی صفوی پرداخته است. هدف از این پژوهش، شناخت ویژگی-های فنی تزئینات طلاکاری بر روی کتیبه های سنگی کلیسای وانک در اصفهان متعلق به دوره ی صفوی است. این تزئینات معماری، به دلیل بی توجهی و با گذر زمان و به سبب حساسیت ساختاری در معرض نابودی و فراموشی قرار گرفته است. مطالعات و شناسایی نمونه های برجای مانده، تاکنون، حاکی از آن بود که طلاکاری روی سنگ در ایران به ۴ روش انجام می گرفته است: ۱- ترصیع، ۲- استفاده از فویل یا ورق ضخیم طلا، ۳- استفاده از ورق نازک طلا یا روش طلاچسبانی و در نهایت ۴- برجسته سازی مطلا (لایه چینی روی سنگ). بررسی و شناسایی نمونه های مربوط به هنر ایران پیش از اسلام، نشان دهنده ی رواج این تزئینات در ایران پیش از اسلام است. همچنین نمونه هایی مربوط به هنر ایرانی- اسلامی به ویژه در سه دوره ی متأخر صفوی، زندیه و قاجار شناسایی شده است. در اینجا مطالعه ی ساختار یک نمونه از تزئینات طلاکاری روی سنگ متعلق به دوره ی صفوی نشان از کاربرد ورق طلا با عیار بالا و یک ماده ی روغنی به عنوان چسباننده ی ورق طلا داشت. از آزمون کوره برای شناسایی ورق فلزی، از روش دستگاهی SEM-EDS برای آنالیز عنصری ورق فلزی و از روش دستگاهی FTIR به همراه مطالعات میکروسکوپی برای شناسایی ماده ی واسط چسباننده ی ورق فلزی بر سطح سنگ استفاده شد. روش مورد استفاده در اجرای تزئینات طلاکاری این کتیبه، تکنیک "طلا چسبان" و به روش "طلاکاری روغنی" است. در این پژوهش، روش تحقیق، تحلیلی- تجربی و روش یافته اندوزی کتابخانه ای، میدانی- مشاهده ای و آزمایشگاهی است. در نهایت با تحلیل اطلاعات گردآوری شده، نتیجه گیری حاصل شده است.

متن کامل [PDF 866 kb]   (1906 دریافت)    
یاداداشت علمی: پژوهشي | موضوع مقاله: باستان سنجی
دریافت: 1395/6/20 | پذیرش: 1395/11/23 | انتشار: 1395/12/27 | انتشار الکترونیک: 1395/12/27

فهرست منابع
1. Aghajani Esfahani, H., & Javani, A. (2007). Safavid mural paiting in Isfahan. Tehran: Farhangestan Honar. [in Persian]
2. Ahmadi, H, Abed-Esfahani, A., & Mohtasham, A. (2011). Technology of gilding on stone in Tehran golestan palace. Maremat asar v baft-haie tarikhi farhangi, 1, No. 1, 1-14. [in Persian]
3. Amena Pergij monastery. (2012). Caliphate of Isfahan & west Iran Armenians: Http//www.vank.ir (access date: 2015/01/05). [in Persian]
4. Amid, H. (1976). Amid persian dictionary. Tehran: Amir Kabir. [in Persian]
5. Barzin, Parvin. (1966). Ganjine Hall of national museum of Iran. Honar Ó mardom, 4 (44). [in Persian]
6. Burden, E. (2012). Illustrated dictionary of architecture. McGraw Hill Professional. Caliphate of Isfahan & west Iran Armenians: Http//www.vank.ir (access date: 2014/11/05). [in Persian]
7. Dehkhoda, A.A. (1998). Dehkhoda dictionary. Vol. 9 & 10. Tehran: Tehran University.
8. Derrick, M. R., Stulik, D., & Landry, J. M. (2000). Infrared spectroscopy in conservation science. Getty Publications.
9. Duran, A., Perez-Rodriguez, J. L., & de Haro, M. J. (2009). Study of the gilding technique used in polychromed stones and ceramics by dedicated laboratory-made micro X-ray diffraction and complementary techniques. Analytical and bioanalytical chemistry, 394(6), 1671-1677. [DOI:10.1007/s00216-009-2836-3]
10. Edwards, C. (2000). Encyclopedia of furniture materials, trades and techniques. Ashgate.
11. Ehsani, M.T. (2003). Parsian covers and pen boxes and miniature. V. 2. Second publication. Tehran: Amir Kabir. [in Persian]
12. Elam. (2009). Louvre museum official website. http://www. Louvre.fr ∕ llv ∕ recherché ∕ resultuts ∕ Elam. (Accessed 2010 ∕2 ∕25).
13. Faraj zadeh, F. (2011). Technology, pathology and conservation and restoration plan of Qajarian painted description in Taqe bostan, (Unpublished master\'s thesis). Art university of Isfahan. [in Persian]
14. Gettens, R. J., & Stout, G. L. (1942). Painting materials: a short encyclopaedia. Courier Corporation.
15. Habashi, F. (2005). Gold – An historical introduction. Developments in Mineral Processing. Volume 15: xxv-xlvii. [DOI:10.1016/S0167-4528(05)15045-5]
16. Haghnazarian. A. (2006). New Jolfa Armenians churches in Isfahan. Tehran: Farhangestane Honar. [in Armenian]
17. Harris, C. M. (2006). Dictionary of Architecture and Construction. McGraw-Hill.
18. Hatchfield, P., & Newman, R. (1991). Ancient Egyptian gilding methods (pp. 27-47).
19. Lins, A. (2000). Gilding techniques of the renaissance and after. In Gilded metals: history technology and conseration (pp. 241-265). Archetype.
20. Loon, M. N. V. (1962). A Lion Bowl from Hasanlu. Expedition, 4(4), 14. July 1962 Web. 26 Mar 2017. http://www.penn.museum/sites/expedition/?p=431.
21. Moein, M. (2001). Moein persian dictionary. Vol. 1 & 2. Tehran: Sorayesh. [in Persian]
22. Mohtasham, A. (2010). Technology, pathology and conservation plan for pastiglia ornaments on stone in Qajar period. (Unpublished master\'s thesis). Art university of Isfahan. [in Persian]
23. Mojarrad Takestani, A. (1993). Guidance of painting and book designing in Iran. Qom: Astaneie moqaddase Hazrate Maesoumeh. [in Persian]
24. Mokhtari, R., & Esmaeili, A. R. (2006). Isfahan art through the eyes of travelers. Tehran: Farhangestane Honar. [in Persian]
25. Monshi Qomi, Qazi A. (1987). Golestane honar. A. Soheily-Khansari, (Ed.). Tehran: Manuochehri library. [in Persian]
26. Mousavi-Asl, S. (2010). Conservation and restoration of painting on stone in Aieneh portico of Chehel- sotoun palace. (Unpublished master\'s thesis). Art university of Isfahan. [in Persian]
27. Nemati-Babaylou, A., Azadi. M., & Najafi, F. (2013). Technology of Lāck and Roghan in Persian book designing. Pazhuheshe Honar. 4, 149-154. [in Persian]
28. Nemati-Babaylou, A., Azadi. M., Najafi, F., & Mohammadi, M. (2016). Kaman Oil; Imitation, Innovation or Localisation? The First International Conference on Arts and Crafts in Iranian-Islamic Culture and Civilization: Declining arts in focus. [in Persian]
29. Oddy, W. A. (1981). Gilding through the ages: an outline history of the process in the Old World. Gold bulletin, 14(2), 75-79. [DOI:10.1007/BF03214601]
30. Pope, A. U., Ackerman, P., & Besterman, T. (1964). A survey of Persian art from prehistoric times to the present: Arthur Upham Pope, editor; Phillis Ackerman, assistant editor (Vol. 6). Oxford University Press.
31. Price, Christin. (1976). The story of Moslem art. (M. rajab-nia, Trans.). Tehran: Amir Kabir. [in Persian] (Original work published 1964).
32. Reiazi, M.R. (1996). Pictorial dictionary of Iranian art. Tehran: Al-zahra University. [in Persian]
33. Sadri-Afshari, Gh., Hokmi, N., & Hokmi, N. (1990). Dictionary of today Persian language. Tehran: Kalameh. [in Persian]
34. Sayed Sadr, S.A. (2009). Encyclopedia of painting. Tehran: Simaiedanesh. [in Persian]
35. Shayesteh-far, M. (2008). Description decoration of Vakil mosque in Shiraz. Ketabe mahe Honar, 4(3). [in Persian]
36. Stodulski, L., Farrell, E., & Newman, R. (1984). Identification of ancient Persian pigments from Persepolis and Pasargadae. Studies in Conservation, 29(3), 143-154. [DOI:10.2307/1506017]
37. Stodulski, L., Farrell, E., & Newman, R. (1984). Identification of ancient Persian pigments from Persepolis and Pasargadae. Studies in Conservation, 29(3), 143-154. [DOI:10.2307/1506017]

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.