1- گروه باستان شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2- گروه باستان شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران ، javanmardardeshir@gmail.com
3- گروه هنر و معماری، دانشکدۀ گروه هنر و معماری دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران
4- گروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
5- میراث فرهنگی استان کردستان، بیجار
چکیده: (657 مشاهده)
یکی از روشهای آماری غالب در مدلسازی پیشبینی باستانشناختی؛ رِگرسیون لُجستیک است. مدل احتمالی که این روش بهوجود میآورَد، برای اهداف این نوشتار مناسب است. زمانیکه متغیر وابسته بهصورت ارزش باینِری قابل بررسی باشد، روش رِگرسیون لُجستیک قابل اجراست. در این رویکردِ آماری ارزش باینِری بهعنوان متغیر وابسته با ارزش حضور/عدم حضور محوطۀ باستانشناختی مشخص میشود. نتایج مدل احتمال رویداد یا وقوع (محوطۀ باستانشناختی) را در ارزش احتمالی بین یک و صِفر نشان میدهد. عوامل زیستمحیطی بهصورت متغیرهای مستقل تعریف شدهاند و رِگرسیون لُجستیک رابطۀ بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته و همچنین ارزش احتمالی متغیر وابسته را در همۀ نقاط نقشه محاسبه میکند. این نوشتار با چنین رویکردی به مفاهیم آماری و استفاده از مدلسازی به روش رِگرسیون لُجستیک با دادههای حاصل از بررسیهای میدانی باستانشناسی به تحلیل و تفسیر نتایج در محدودۀ شهرستان بیجار در استان کردستان پرداخته است. در مجموع، 71 محوطۀ عصر آهن بهعنوان ورودی مدلسازی پیشبینی به ارائۀ پیشنهادی بهینه بهمنظور آمادهسازی مدل برای اینگونه رویکردها در باستانشناسی منجر شد. بااینحال، نتایج جدای از کمک به صرفهجویی در زمان، هزینه و افزایش دقت بررسیهای باستانشناختی برای پروژههای آتی، نشاندهندۀ 90.4 درصد صحت پیشبینی با ارائۀ مناطق با احتمال بالا و کاهش محدودۀ بررسی است. همچنین نشان داده شده است که متغیرهای مستقل رودها و آبادیها بیشترین تأثیرگذاری را بر نتیجۀ مدل و بر شکلگیری محوطهها در چشمانداز داشتهاند.
یاداداشت علمی:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
باستان سنجی دریافت: 1401/4/21 | پذیرش: 1401/8/15 | انتشار: 1401/12/9 | انتشار الکترونیک: 1401/12/9