سرامیک های تاریخی و باستانی؛ مواد فن آوری هنر و سنت های پخت و پز - پژوهه باستان سنجی

سرامیک های تاریخی و باستانی؛ مواد، فن آوری، هنر و سنت های پخت و پز

نوشته ی معین اسلامی

سرامیک های تاریخی و باستانی؛ مواد، فن آوری، هنر و سنت های پخت و پز

(Ancient and historical ceramics: Materials, technology, art, and culinary traditions)

Ancient and historical ceramics: Materials, technology, art, and culinary traditions

یکی از فراوان ترین و مهمترین یافته ها در هر سایت باستان شناسی آثار سفالی و سرامیکی می باشد که فارغ از تنوع سبکی و فرمی بطور گسترده و تقریبا در تمام مناطق زمین بعنوان یکی از اولین دست ساخته های بشر کشف و مورد مطالعه قرار گرفته است. شناخت و مطالعه  سفال کلید رمز دسترسی به ساختار و ترکیب پیچیده جوامع بشری و سیر تحول و تطور تمدن ها و فرهنگ های باستانی در گذر زمان است. بر این اساس کتب مختلفی در این راستا تلاش کرده اند تا ماهیت و اهمیت سفال در باستان شناسی را بازگو کرده و از نقطه نظرات متفاوتی سفال را تحت مطالعه قرار دهند.

کتاب مذبور در سال ۲۰۱۴ و توسط روبرت ب. هایمان و مارینو مگتی نوشته شده اند. هر دو نویسنده سالها به مطالعه و بررسی سفال ها و مواد رسی مکشوفه در سایت های باستان شناسی پرداخته اند و به همین دلیل این نام ها برای خواننده آگاه به منابع سفال نام هایی آشنا می باشند. یکی از نکات جالب و شاخص کتاب، تمرکز بر کاربرد سفال بوده و با تکیه بر برخی خواص ویژه سفال از جمله خواص حرارتی مواد مختلف مورد استفاده در سفال است که قابلیت کاربرد ظروف سفالی بعنوان ظروف طبخ و آشپزی را فراهم آورده است، سعی در فهم و توضیح دقیقتر یکی از مهمترین استفاده های کاربردی سفال بعنوان ظروف بخت غدا دارد. این ویژگی ها در مجموعه سفال های باستانی و تاریخی نقاط مختلف دنیا از حیث مواد ومتریال بررسی شده است.

کتاب در دو بخش عمده نوشته شده است. بخش اول : به اصول و توضیحات پایه پرداخته و  در بخش دوم به توضیح اختصاصی سرامیک های ویژه در هر منطقه پرداخته شده است. . هر یک از این بخش های عمده دارای زیر مجموعه های متفاوتی می باشد که در ادامه معرفی می شوند. نویسندگان در این کتاب در اولین قدم در هر بخش و در خلال مطالب کتاب، کتابشناسی مفصلی از هر آنچه در این باره نوشته شده است بدست می دهند. در مرحله بعد مطالعه کتاب می تواند برای افرادی که تازه شروع به مطالعه در حیطه سفال نموده اند تصویری کلی وکاملی از آنچه در این مورد اهمیت است سوالات و منابع بدست می دهد. این کتاب به گونه ای نوشته شده است که بتواند دری برای ورود به مطالعه منابع تخصصی تر در موضوع سفال باشد. فصل اول کتاب با ماهیت سفال آغاز شده که در واقع مروری تاریخی و باستان شناسی بر ظهور و تاریخچه احتمالی پبدایش و همچنین اهمیت آن دیدگاه باستان سنجی و باستان شناسی است. درفصل دوم به توضیح طبقه بندی ها و خواص سرامیک ها و سفال های تاریخی پرداخته می شود. در فصل سوم به مطالعه مواد رس اولیه از نظر منشاء، ترکیب و خواص اشاره شده است. بعد از این قسمت و در بخش چهارم راهکارهای فرآوری، بهینه سازی و بطور کلی عمل آوری سفال شرح داده شده است. یکی از مهمترین بخش های کتاب نیز در قسمت پنجم و با عنوان دیاگرام های فازی سرامیک به بررسی روند پخت سفال و سیر تغییر و تحول ساختاری فازی کریستالی در سفال پرداخته است. در این فصل با زبانی روان مهمترین نکات در مورد نمودارهای فازی در سفال که عموما هم چندان آسان نیستند بدست داده است. در فصل ششم موضوع با مطالعه خواص حرارتی مواد سفالی ادامه یافته و در فصل هفتم با مطالعه و معرفی ساختار کوره ها و شرایط جانبی در مورد کوره تکمیل می گردد. در بخش دوم مطالب عمدتا به مطالعه و معرفی سفال در مناطق مختلف تاریخی و باستانی اختصاص یافته است. بر همین اساس فصل هشتم با معرفی سفال خاور میانه و از جمله ایران آغاز می گردد. در فصل بعد مجموعه سفالینه های اژه ای در دوران های عصر سنگ، برنز و آهن معرفی شده اند. در فصل های بعدی کتاب به ترتیب سفال و سرامیک های رومی، سرامیک های قرون میانه، ظروف فرانسوی و انگلیسی، ظروف لعاب قلع، ظروف پیش از تاریخ، ظروف چینی و پرسلان و در نهایت سفالینه های ژاپن و تایلند معرفی شده است. مطالعه این کتاب همانطور که قبلا نیز ذکر گردید تصویر کلی بسیار خوبی از ترکیب سفال های تاریخی سراسر دنیا بدست داده و با نمودارها و تصاویر خوبی که از مجموعه بزرگی از منابع مهم گردآورده است فهم و یادگیری موضوعات مختلف مورد بحث در سفال را آسان کرده است. در عین حال شاید بتوان خاطر نشان کرد که در مورد لعاب کتاب حرف زیادی برای خواننده نداشته و این نیاز را باید با دسترسی به دیگر منابع تامین نمود.

Heimann, R. B., & Maggetti, M. (2014). Ancient and historical ceramics: Materials, technology, art, and culinary traditions. Schweizerbart Science publ. Retrieved from Google Scholar.


کلیدواژه ها: علوم باستان شناسی | هایمان | روبرت ب | کتب باستان سنجی | معرفی کتاب | باستان شناسی | سفال | پخت سفال | فن آوری | باستان سنجی | سرامیک های تاریخی | فن شناسی سفال | Materials | techn | Ancient and historical ceramics |

دفعات مشاهده: 4156 بار   |   دفعات چاپ: 539 بار   |   دفعات ارسال به دیگران: 0 بار   |   0 نظر


کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهه باستان سنجی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Research on Archaeometry

Designed & Developed by : Yektaweb