روش جدیدی برای اندازه‎‌‎گیری میزان نفوذپذیری و خاصیت ‌عایق‎‌‎بندی مصالح خاکی در مقابل رطوبت و بارندگی در محوطه‎‌‎های ‌باستانی و بناهای تاریخی ‌ - پژوهه باستان سنجی
سال 7، شماره 2 - ( 1400 )                   سال 7 شماره 2 صفحات 56-37 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


1- گروه حفاظت و مرمت آثار تاریخی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه زابل، زابل، ایران ، masoud.bater@uoz.ac.ir
2- گروه مرمت آثار تاریخی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
3- گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده:   (1507 مشاهده)
امروزه بررسی دقیق و علمی یافته های باستان شناختی و اموال تاریخی و فرهنگی در بسیاری از پژوهش ها، به ویژه در رشته های ‏باستانسنجی و مرمت، متکی به کاربرد روش های تجربی است. قابلیت تکرار و تعمیم نتایج حاصل از به کارگیری روش های تجربی با استفاده از روش های آزمایشگاهی بر روی جامعه آماری مورد نظر، موجب ‏می گردد که پژوهشگران با اطمینان بیشتری از طریق تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از آزمایشات عینی به واقعیت دست یابند. با این وجود، ‏یکی از مهمترین الزامات استفاده از روش های تجربی، دسترسی به روش های آزمایشگاهی علمی ‏و استانداردی است که بتوان به کمک آنها به طور دقیق، ویژگی های مختلف فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی نمونه های تاریخی و فرهنگی را مورد سنجش و ‏ارزیابی قرار داد. هدف از انجام این پژوهش، یافتن آزمون استانداردی است که بتوان به کمک آن، میزان نفوذپذیری و خاصیت عایق بندی ‏مواد و مصالح به کار رفته در بناهای تاریخی را در مقابل رطوبت اندازه گیری نمود. در این پژوهش، برای دستیابی به این هدف، برای اولین بار برای اندازه‌گیری خاصیت نفوذپذیری و عایق‌بندی اندود کاهگل در مقابل رطوبت در بناهای تاریخی و میراث معماری، از آزمون تعیین ضریب نفوذپذیری آب با بار ‏افتان، استفاده شد. به منظور سنجش و ارزیابی کارایی این روش آزمایشگاهی برای بررسی عایق بندی و میزان نفوذپذیری مصالح تاریخی، این ویژگی مهم در نمونه هایی از اندود کاهگل به سازی شده با مواد افزودنی مختلف در مقایسه با نمونه هایی از اندود کاهگل معمولی به عنوان نمونه شاهد مورد بررسی و آزمایش قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که با استفاده از این روش آزمایشگاهی، ‏شرایط و رفتار ‏آب در هنگام جذب و نفوذ به نمونه های تاریخی مصالح تا حد زیادی بازسازی شده و نحوه ‏عملکرد ‏واقعی آنها در مواجه با رطوبت و بارندگی بازنمایی می‌شود، بنابراین، می‌توان میزان نفوذپذیری و خاصیت عایق بندی آنها ‏را در مقابل آب به صورت کمی در شرایط اشباع با این روش، اندازه‌گیری نمود.
متن کامل [PDF 1872 kb]   (1245 دریافت)    
یاداداشت علمی: پژوهشي | موضوع مقاله: دانش حفاظت
دریافت: 1400/8/2 | پذیرش: 1400/10/3 | انتشار: 1400/10/4 | انتشار الکترونیک: 1400/10/4

فهرست منابع
1. Seyed Sadr, Seyed Abolghasem. Encyclopedia of Architecture and Urban Development, First Edition, Tehran: Azadeh Publication; 2002. [in Persian] [صدر، سید ابوالقاسم . دایره المعارف معماری و شهرسازی، چاپ اول، تهران: آزاد؛ 1381.‏]
2. Rafiee sereshki, B., Rafizadeh, N. & Ranjbar Kermani, A. Vocabulary of home spaces, holy culture Architecture Iran, Tehran: Markaz- e tahghighat- e sakhteman va maskan; 2004. [in Persian] [رفیعی سرشکی، بیژن، رفیع‌‌‌زاده، ندا و رنجبر کرمانی، علی محمد. فرهنگ مهرازی (معماری) ایران، چاپ اول، تهران: مرکز ‏تحقیقات ساختمان و مسکن؛ 1383.]
3. Sarmadnahri, A and Kardan, M. Complete reference for recognizing building materials, Third Editions Edition, Tehran: Motefakeran Publication; 2010. ‎[in Persian] [سرمدنهری، امیر و کاردان، محسن. مرجع کامل شناخت مصالح ساختمانی، چاپ سوم، تهران: متفکران؛ 1388.‏ ].
4. Hajabbasi, M. A. Soil physical properties, First Edition, Isfahan: IsfahanUniversity of Technology Publication; 2007. [in Persian] [حاج عباسی، محمد علی. خصوصیات فیزیکی خاک، چاپ اول، اصفهان: دانشگاه صنعتی اصفهان؛ 1386. ]
5. Bater M, Ahmadi H, Emadi R. The Effect of Silicates Micronized Additives on Reduction of Permeability and Erosion due to Artificial Rainfall of Kahgel Plaster. JWSS. 2017; 21 (1) :199. [in Persian] ‏باتر مسعود، احمدی حسین، عمادی رحمت اله. تأثیر افزودنی‌های میکرونیزه سیلیکاتی در کاهش[ .]نفوذپذیری و فرسایش ناشی از بارش مصنوعی اندود کاه‌گل. مجله علوم آب و خاک. ۱۳۹۶; ۲۱ (۱) :199 [DOI:10.18869/acadpub.jstnar.21.1.185]
6. Roy, Sangeeta, Chowdhury, Swaptik. "Earth as an Energy Efficient and Sustainable Building Material", International Journal of ‎Chemical, Environmental & Biological Sciences (IJCEBS), 2013, 1(2), 248-252.‎
7. Maheri, Mahmoud R., Maheri, Alireza, Pourfallah, Saeed, Azarm, Ramin, & Hadjipour, Akbar. Improving the Durability of ‎Straw-Reinforced Clay Plaster Cladding for Earthen Buildings. International Journal of Architectural Heritage, 2011, 5(3), 349-366.‎ [DOI:10.1080/15583051003663859]
8. Aflaki, E. Theory and Standards of Soil Mechanics, Third Editions, Tehran:‎ JIHAD Amirkabir University Publication; 2011. [in Persian] [افلاکی، اسماعیل. مبانی نظری و استانداردهای آزمایش‌‌‌های مکانیک خاک. چاپ اول. تهران: نشر جهاد دانشگاهی؛ 1389.].
9. AL-Doury, M. 2010. A discussion about hydraulic permeability and permeability. Petroleum Sci. Technol, 2010, 28, 1740-1749. [DOI:10.1080/10916460903261715]
10. Seelheim, F. Method for the determination of permeability of the soil. Zeitschrift Fur Analytische Chemie, 1880, 19, 387-402. [DOI:10.1007/BF01341054]
11. Scheidegger, A. E. The Physics of Flow through Porous Media. 3rd Ed. University Toronto Press. 1974.
12. Chapuis, R. P. Predicting the saturated hydraulic conductivity of sand and gravel using effective diameter and void ratio. Canadian Geotech. J, 2004, 41(5):787-795. [DOI:10.1139/t04-022]
13. Bagarello, V. and M. Iovino. Field testing parameter sensitivity of the two-term infiltration equation using differentiated linearization. Vadose Zone J., 2002 2: 358-367. [DOI:10.2113/2.3.358]
14. Mandal, U.K., A.K. Bhardwaj, D.N. Warrington, D. Goldstein, A. Bartal and Levy. G. J. Changes in soil hydraulic conductivity, runoff, and soil loss due to irrigation with different types of saline-sodic water. Geoderma, 2007, 144. 509-516. [DOI:10.1016/j.geoderma.2008.01.005]
15. Banihabib,, M., Iranpour, M. Effect of some soil physical and chemical ‎properties on permeability in field conditions. Irrigation and Water Engineering, 2012; 2(4): 14-25.‎ [in Persian] [بنی حبیب, محمد ابراهیم, ایران پور, مهران. تأثیر برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی بر نفوذپذیری خاک در شرایط ‏مزرعه‌ای‎. ‎نشریه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران، 25-14: (4)2؛ 1391. ].
16. Hwang, S., K.P. Lee, D.S. Lee and S.E. Powers. Models for estimating soil particle-size distributions. Soil Sci. Soc. Am. J., 2002, l66: 1143-1150. [DOI:10.2136/sssaj2002.1143]
17. Lado, M., A. Paz and M. Ben-Hur. Organic matter and aggregate size interactions in infiltration, seal formation, and soil loss. Soil Sci. Soc. Am. J., 2004, 68: 935-942. [DOI:10.2136/sssaj2004.9350]
18. Lin H.S., K.J. McInnes, L.P. Wilding and C.T. Hallmark. Macroporosity and initial moisture effects on infiltration rates in vertisols and vertic intergrades. Soil Sci., 1998, 163 (1): 2-8. [DOI:10.1097/00010694-199801000-00002]
19. Oster, J.D. and I. Shainberg. Soil responses to sodicity and salinity: challenges and opportunities. Aust. J. Soil Res., 2001, 39: 1219-1224. [DOI:10.1071/SR00051]
20. Halliwell, D.J., K.M. Barlow and D.M. Nash. A review of the effects of wastewater sodium on soil physical properties and their implications for irrigation systems. Aust. J. Soil Res; 2001, 39: 1259-1267. [DOI:10.1071/SR00047]
21. Davis, J.G., R.M. Waskom, T.A. Bauder and G.E. Cardon. Managing Sodic Soils Colorado State University, Cooperative Extension, 2005.
22. Van Es, H.M., D.K. Cassel and R.B. Daniels. Infiltration variability and correlations with surface soil properties for an eroded hapludult. Soil Sci. Soc. Am. J., 1991, 55: 486-492. [DOI:10.2136/sssaj1991.03615995005500020032x]
23. Romkens, M.J., M. S.H. Luk, J.W.A. Poesen and A.R. Mermut. Rainfall infiltration into loess soils from different geographic regions. Catena, 1995, 25: 21-32. [DOI:10.1016/0341-8162(94)00039-H]
24. Hwang, S., K.P. Lee, D.S. Lee and S.E. Powers. Models for estimating soil particle-size distributions. Soil Sci. Soc. Am. J., 2002, l66: 1143-1150. [DOI:10.2136/sssaj2002.1143]
25. Liu, Y., T.S. Steenhuis and Y. Parlange. Closed-form solution for finger width in sandy soils at different water contents. Water Reso. Res., 1994, (4): 949-952. [DOI:10.1029/94WR00068]
26. Lin H.S., K.J. McInnes, L.P. Wilding and C.T. Hallmark. Macroporosity and initial moisture effects on infiltration rates in vertisols and vertic intergrades. Soil Sci., 1998, 163 (1): 2-8. [DOI:10.1097/00010694-199801000-00002]
27. Das, B.M. Principles of Geotechnical Engineering, Seventh Editions, Tehran:‎ Iran University press; 2013. [in Persian] [داس، براجا ام. اصول مهندسی ژئوتکنیک مکانیک خاک، چاپ اول. تهران: کتاب دانشگاهی؛ 1391. ]
28. Bater M, Ahmadi H, Abedi Koupai J, Emadi R. The Effect of Curing Time on Compressive and Tensile Strength of Traditional Kahgel. Journal of Housing and Rural Environment. 2017 Jun 10;36(157):69-86. [in Persian] [باتر، مسعود؛ احمدی، حسین؛ عابدی کوپایی، جهانگیر و عمادی، رحمت اله. تأثیر مدت زمان ‏عمل‌آوری ملات سنتی کاهگل بر مقاومت فشاری و کششی آن، مسکن و محیط روستا، ‏‏36(157)؛1396]
29. Eftekhariyan, L; Titidezh, O; Mahinrosta, R; Khakbaz, B; Sarang, A; Navari, M; Sadeghiyan, P. Soil Mechanics Laboratory, Forth Editions, Tehran:‎ Iran University press; 2012. [in Persian] [افتخاریان، لیلا؛ تی تی دژ، امید؛ مهین روستا، رضا؛ خاکباز، بهناز؛ سارنگ، امین؛ نواری، مهدی و صادقیان،پدرام. آزمایشگاه ‏مکانیک خاک، چاپ چهارم، تهران: نشر کتاب دانشگاهی؛ 1390]
30. Aflaki, E. Soil Mechanics Laboratory, Ninth Editions, Tehran:‎ Elm va Sanat 110, Publication; 2012. [in Persian] [افلاکی، اسماعیل. آزمایشگاه مکانیک خاک. چاپ نهم. تهران: علم و صنعت 110؛ 1390.‏ ]

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.