TY - JOUR T1 - Identifying the chemical structure and degradation processes in the bituminous mortar of Achaemenid monument of Tall-e- Ajori in Persepolis TT - شناسایی ساختار و فرآیندهای فرسایش ملات قیر به کاررفته در آجرهای یادمان هخامنشی تل آجری در پارسه JF - JRA JO - JRA VL - 1 IS - 2 UR - http://jra-tabriziau.ir/article-1-36-fa.html Y1 - 2016 SP - 39 EP - 49 KW - Bitumanius mortar KW - Achaemenid KW - Tall-e-Ajori KW - XRF KW - XRD KW - FTIR N2 - در این مقاله ملات قیر به کار رفته به عنوان ملات ضدّ آب در آجر های یادمان تل آجری در شهر پارسه به منظور شناسایی و تحلیل ساختار شیمیایی مادّه، اجزاء سازنده و بررسی فرآیندهای فرسایش مورد مطالعه قرار گرفته است. روش های مختلف شیمی تجزیه ی دستگاهی از قبیل FT-IR, XRD, XRF هم چنین روش های جداسازی کلاسیک و مشاهدات میکروسکوپی مقطع ملات قیر در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس آزمایش‌های جداسازی کلاسیک، این مادّه به لحاظ حالت فیزیکی مخلوطی دوجزئی است و از قسمت های آلی و معدنی تشکیل یافته است. جزء آلی این مخلوط طبیعی به روش FT-IR مورد تجزیه و شناسایی انواع گروه های عاملی و هیدروکربن های سازنده ی آن از قبیل آلکان ها و ترکیبات آروماتیک قرار گرفت؛ هم چنین نتیجه ی تجزیه ی دستگاهی به کمک روش XRD وجود فازهای معدنی کلسیت، انیدریت، فلدسپار (کلسیم)، کوارتز و دولومیت را در این مخلوط قیری شناسایی کرده است و روش XRF درصد وزنی ترکیبات تشکیل دهنده ی ملات قیر را نشان می دهد. فرآیندهای تخریب در طی سالیان دفن به سبب پیشرفت واکنش های پیر-سختی (Age hardening) قیر ؛ با کاهش دادن بخش های اشباع روغنی و رزین ها در ساختار آن و در نتیجه افزایش شکنندگی و خشکی در ترکیب این مادّه همراه است، که لزوم توجّه به پایش و کنترل شرایط محیطی در حفظ و نگه داری بهینه ی آثار این ملات هخامنشی در تل آجری را ضروری می نماید. M3 10.29252/jra.1.2.39 ER -