AU - Emami, Mohammad Amin AU - Pakgohar, Sajad TI - Glass Wires from Chogha Zanbil: Preliminary Glass Making Evidence in Iran in the Early 2rd Millennium BC PT - JOURNAL ARTICLE TA - JRA JN - JRA VO - 3 VI - 1 IP - 1 4099 - http://jra-tabriziau.ir/article-1-89-fa.html 4100 - http://jra-tabriziau.ir/article-1-89-fa.pdf SO - JRA 1 AB  - شیشه به عنوان یکی از مواد مورد استفاده توسط بشر به صورت یک شی شفاف کدر و رنگی از دیرزمان در صنایع و علم مواد متفاوت مورد توجه بوده است. قدیمی‌‌ترین نشانه‌‌های استفاده این شیء به هزاره سوم ق.م در منطقه خاور نزدیک و سوریه بر‌‌می‌‌گردد، لیکن اولین نشانه‌‌های کتبی در رابطه با استفاده و ساخت محصولات شیشه‌‌ای متعلق به هزاره دوم ق.م در همین مناطق است. مفتول‌های شیشه‌‌ای چغازنبیل به‌عنوان اولین اثرات شیشه‌‌گری در هزاره دوم ق.م ایران شناخته شده و از اهمیت خاصی از بابت جنس مواد سازنده، روش ساخت، شکل و سبک اختصاصی برخوردار هستند. در این مقاله دو قطعه از مفتول‌های شیشه‌‌ای چغازنبیل مربوط به هزاره دوم ق.م متعلق به موزه آبادان مورد بررسی‌های شیمیایی و ساختاری قرار گرفتند. سؤال اصلی مورد بحث تعیین ترکیب شیمیایی و بلورین این مواد، و فن‌‌آوری ساخت و تعیین درجه حرارت پخت این مفتول‌های شیشه‌‌ای است. جهت شناسایی ساختار شیمیایی و بافت بلورین این مواد و فنآوری ساخت آنان از روش QPXRD استفاده شد. ریزساختارشناسی و بافت این قطعات با استفاده از روش ESEM-EDX مورد بحث و تحلیل قرار گرفت و درجه حرارت تولید و به وجود آوردن این مفتول‌ها با استفاده از روش آنالیز حرارتی STA در محیط نیتروژن انجام گرفت. مطالعات شیمیایی بیانگر این مهم هستند که این قطعات درواقع سرامیک‌های درجه حرارت بالا بوده که در اثر پدیده زینترینگ همراه با ذوب ناتمام یا جزئی به وجود آمده‌‌اند. در این خصوص دمای تغییر حالت در شیشه را به‌عنوان منطقه استراحت در شیشه معرفی می‌‌کنند که نوع ساختار به وجود آمده در شیشه بستگی به‌سرعت تغییر این مرحله گذار دارد. این پدیده صرفاً یک پدیده سینتیکی است. درجه حرارت ساخت این مواد به حدود C°1000 تا 1100 رسیده و دارای مغز کاملاً شیشه‌ای و لایه‌‌های خارجی و داخلی جدایش یافته و بلورین هستند. CP - IRAN IN - Art University of Isfahan, POBox, 1744 LG - eng PB - JRA PG - 1 PT - Original Research YR - 2017