بازشناخت فناوری مصنوعات چرمی متعلق به دوره هخامنشی مکشوفه از معدن نمک چهرآباد زنجان - پژوهه باستان سنجی
سال 1، شماره 2 - ( 1394 )                   سال 1 شماره 2 صفحات 26-15 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 10.29252/jra.1.2.15
‎ 20.1001.1.24764647.1394.1.2.2.3

XML English Abstract Print

بازشناخت فناوری مصنوعات چرمی متعلق به دوره هخامنشی، مکشوفه از معدن نمک چهرآباد زنجان
حمیدرضا ایرانی 1، محمود زارعی2 ، ابوالفضل عالی3 ، وحید عسکرپور4 ، علیرضا کوچکزایی5
1- دانشگاه هنر اسلامی تبریز ، h.irani1990@gmail.com
2- دانشگاه تبریز
3- سرپرست هیئت کاوش معدن تاریخی چهرآباد زنجان
4- دانشگاه هنر اسلامی تبریز
5- دانشگاه هنر اصفهان
چکیده:   (6705 مشاهده)

مواد آلی به دلیل ساختار آسیب‌پذیرشان در زمره مواد کمیاب باستان شناسی قرار می گیرند. مصنوعات چرمی به دست آمده از منطقه چهرآباد زنجان متعلق به دوره هخامنشیان از جمله مصنوعات آلی و بسیار نادر موجود در ایران است که با مطالعه آن ها اطلاعات ارزشمندی را در رابطه با صنعت چرم سازی آن دوره می توان به دست آورد. برای بازشناخت فناوری تولید و ساخت این آثار، گونه حیوانی پوست، مواد دباغی به کار رفته و مواد مورد استفاده برای چربی دهی مورد مطالعه قرار گرفت. برای شناسایی گونه حیوانی از مشاهدات میکروسکوپی با لوپ دیجیتال بهره برده شد و برای شناسایی عوامل دباغی، از آزمون شیمی تر برای تشخیص حضور تانن های گیاهی، از آنالیز میکروسکوپ الکترونی روبشی SEM-EDS برای شناسایی عوامل دباغی معدنی، از آنالیز کروماتوگرافی گازی جفت شده با طیف سنج جرمی GC-MS برای شناسایی مواد مورد استفاده در چربی دهی و نهایتاً برای حصول اطمینان از نتایج آنالیز GC-MS از آنالیز دستگاهی طیف سنج مادون قرمز تبدیل فوریه (FT-IR) بهره برده شد. نتایج حاصل از این مطالعات حاکی از این بود که از پوست حیوانات گاو، گوسفند و بز برای فرآوری این مصنوعات استفاده شده و هیچ گونه دباغی بر روی این پوست ها صورت نگرفته اما مواد مورد استفاده جهت چربی دهی این آثار، اسیدهای لینولئیک، استئاریک، کاپریک و اولئیک، شناسایی شدند. هم چنین نتایج به‌دست‌آمده از آنالیز FT-IR صحت نتایج به‌دست‌آمده از آنالیز GC-MS را تأیید نمود.

واژه‌های کلیدی: مردان نمکی، فناوری چرم، چهرآباد زنجان GC-MS، SEM-EDS، FT-IR
متن کامل [PDF 2971 kb]   (3113 دریافت)    
یاداداشت علمی: پژوهشي | موضوع مقاله: باستان سنجی
دریافت: 1394/8/22 | پذیرش: 1394/11/15 | انتشار: 1394/12/29 | انتشار الکترونیک: 1394/12/29
فهرست منابع
1. Abdel-Maksoud, G. (2011). Analytical tech‌niques used for the evaluation of a 19th century quranic manuscript conditions. Measurement, 44(9), 1606-1617. [DOI:10.1016/j.measurement.2011.06.017]
2. Falcão, L., & Araújo, M. E. M. (2011). Tan‌nins characterisation in new and historic vegetable tanned leathers fibres by spot tests. Journal of Cultural Heritage, 12(2), 149-156. [DOI:10.1016/j.culher.2010.10.005]
3. Haines, B.M. (2006).The fibre structure of leather\", In: Conservation of Leather and Re‌latedMaterials, M. Kite & R.Thomson (Eds.), London: Butterworth-Heinemann, Pages 11-21.Haines, B.M.1981. The fibre structure of leather (1ed.), Northampton: The LeatherConservation Centre.
4. Hurcombe, M.Linda. (2007). The science and archaeology of materials. London: routledge.
5. Pollard, A. M., Brothwell, D. R., Aali, A., Buckley, S., Fazeli, H., Dehkordi, M. H., ... & Wilson, A. S. (2008). Below the salt: a preliminary study of the dating and biology of five salt-preserved bodies from Zanjan Province, Iran. Iran, 135-150.
6. Zielińska, Aleksandra, Nowak, Izabela. (2014). Fatty acids in vegetable oils and their im‌portancein cosmetic industry. science tech‌nique. Chemik 2014, 68, 2, 103–110.
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.