سال 4، شماره 2 - ( 1397 )
سال 4 شماره 2 صفحات 48-35 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- دانشگاه تهران
2- دانشگاه هنر اصفهان
3- دانشگاه هنر اصفهان ، ma.kabirian@ut.ac.ir
2- دانشگاه هنر اصفهان
3- دانشگاه هنر اصفهان ، ma.kabirian@ut.ac.ir
چکیده: (4000 مشاهده)
امروزه استفاده از منطق و ریاضیات فازی در علوم و فنون گوناگون در حال افزایش است. باستان‌شناسی از علومی است که کمتر به روش‌های منطق و ریاضیات فازی توجه داشته است. اما به دلیل ماهیت بسیاری از اطلاعات و داده‌های باستان‌شناسی، استفاده از این روش‌ها در باستان‌شناسی می‌تواند مفید واقع شود. فازی در لغت به معنای مبهم و نادقیق است و ازآنجایی‌که در باستان‌شناسی داده‌هایی وجود دارند که مبهم هستند، استفاده از ریاضیات و منطق فازی می‌تواند راهگشای برخی تحلیل‌ها باشد. در پژوهش حاضر، در آغاز منطق فازی و لزوم استفاده از آن در باستان‌شناسی توضیح داده می‌شود. سپس شرایط و بخش‌هایی از باستان‌شناسی که در آن‌ها، ریاضیات و منطق فازی کاربرد دارد، بیان‌شده است و در انتها سازوکارهای استفاده از ریاضیات و منطق فازی در باستان‌شناسی شرح داده می‌شود. در ادامه یکی از سازوکارها، یعنی قابلیت اعتماد فازی و کاربرد‌های آن در باستان‌شناسی، به‌ویژه استفاده از آن برای بازسازی مجازی بناهای تخریب‌شده، بیان می‌شود. به‌عنوان مطالعه‌ی موردی، با استفاده از قابلیت اعتماد فازی، بنای نیمه تخریب‌شده‌ی برج طغرل، طی چند مرحله به‌صورت کامل بازسازی شده است. در هر مرحله بیشترین مقدار ممکن قابلیت اعتماد، انتخاب‌شده و در پایان، قابلیت اعتماد کل بنای بازسازی‌شده با استفاده از مقدار قابلیت اعتماد هر مرحله به دست آمده است. تعیین میزان قابلیت اعتماد مراحل بر اساس نظرات کارشناسان، ویژگی‌های فنی، معماری و جغرافیایی بوده است. این روش برای استفاده باستان‌شناسان و مرمتگران به‌منظور پس‌بینی علمی فرم سازه‌ها و اشیای از بین رفته و تحلیل‌های منتج از پس‌بینی، کاربرد دارد.
یاداداشت علمی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
باستان سنجی
دریافت: 1397/6/25 | پذیرش: 1397/10/7 | انتشار: 1397/10/9 | انتشار الکترونیک: 1397/10/9
دریافت: 1397/6/25 | پذیرش: 1397/10/7 | انتشار: 1397/10/9 | انتشار الکترونیک: 1397/10/9
فهرست منابع
1. Niccolucci F, D Andrea A, Crescioli M. Archaeological applications of fuzzy databases. BAR Int Ser, 2001;931:107–16.
2. Hermon S, Niccolucci F, Alhaique F, Iovino M-R, Leonini V. Archaeological typologies-an archaeological fuzzy reality. BAR Int Ser 2004;1227:30–4.
3. Niccolucci F, Hermon S. A fuzzy logic approach to reliability in archaeological virtual reconstruction. Proc. of the 32nd International Conference on Computer Applications and Quantitative Methods in Archaeology Budapest, Archaeolingua 2004.
4. De Runz C, Desjardin E, Piantoni F, Herbin M. Using fuzzy logic to manage uncertain multi-modal data in an archaeological GIS. International Symposium on Spatial Data Quality-ISSDQ, vol. 7, Citeseer; 2007.
5. Mink PB, Ripy J, Bailey K, Grossardt TH. Predictive archaeological modeling using GIS-based fuzzy set estimation: A Case Study in Woodford County, in 2009 Proceedings of ESRI Users Conference, Kentucky, 2009.
6. Lieskovský T, Ďuračiová R, Karell L. Selected mathematical principles of archaeological predictive models creation and validation in the GIS environment. Interdisciplinaria Archaeologica. Natural Sciences in Archaeology, 2013;4:177–90. [DOI:10.24916/iansa.2013.2.4]
7. Barceló JA, Bogdanovic I. Mathematics and Archaeology. CRC Press; 2015. [DOI:10.1201/b18530]
8. Maghsoudi M, Zamanzadeh S., Ehdaei A, Yousefi Zoshk R, Yamani M. Analysis of the Role of Environmental Factors in Site Selecting of Prehistoric Settlements in Varamin Plain with Usage Fuzzy Logic. J Spat Plan 2015;19:233–63. [in Persian] [مقصودی مهران، زمان‌زاده سید محمد، اهدائی افسانه، یوسفی زشک روح‌اله، یمانی مجتبی. تحلیل نقش عوامل محیطی در مکان‌گزینی سکونتگاه‌های پیش‌از تاریخ دشت ورامین با استفاده از منطق فازی. برنامه‌ریزی و آمایش فضا 1394؛ 19: 233-63.]
9. Taheri S.M., Iravani Ghadim F, Kabirian M. Using of fuzzy mathematics in archeology. The 6th Iranian joint congress on Fuzzy and Intelligent Systems, Kerman 2018:307–14. [in Persian] [طاهری سید محمود، ایروانی قدیم فرشید، کبیریان محمدعلی. استفاده از ریاضیات فازی در باستان‌شناسی. گزارش ششمین کنگره مشترک سیستم‌های فازی و هوشمند ایران دانشگاه شهید باهنر کرمان 1396؛ 307-14.]
10. Taheri S.M., Iravani Ghadim F, Kabirian M. Fuzzification of archaeological data for using in fuzzy statistics. 8th Seminar of Fuzzy Statistics and Probablity, Mashhad 2018:93–8. [in Persian] [طاهری سید محمود، ایروانی قدیم فرشید، کبیریان محمدعلی. فازی‌سازی داده‌های باستان‌شناسی به منظور استفاده در آمار فازی. گزارش هشتمین سمینار آمار و احتمال فازی، دانشگاه فردوسی مشهد 1397؛ 93-8.]
11. Emami SMA. Archaeometry, a Discipline for Linking Archaeology to Natural Sciences (Aims and Scopes). J Res Archaeom 2016;1:75–82. [in Persian] [امامی سید محمدامین. باستان‌سنجی؛ پلی میان علوم طبیعی و مهندسی با باستان‌شناسی (اهداف و دورنما). نشریه پژوه‌ی باستان‌سنجی 1394؛ 1: 82-75.] [DOI:10.29252/jra.1.2.75]
12. Taheri S.M. Feature of fuzzy logic. Math Thought Cult 2006;35:73–92. [in Persian] [طاهری سید محمود. سیمای منطق فازی. فرهنگ و اندیشه ریاضی 1384؛ 35: 73–92.]
13. Zadeh LA. Fuzzy sets. Inf Control 1965:338–53. [DOI:10.1016/S0019-9958(65)90241-X]
14. Islami E. Fuzzy logic and its applications. Kerman: Shahid bahonar University; 2013. [in Persian] [اسلامی اسفندیار. منطق فازی وکاربردهای آن. کرمان: انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان؛ 1391.]
15. Dubois D, Prade HM. Possibility Theory : an Approach to Computerized Processing of Uncertainty. Springer US; 1988. [DOI:10.1007/978-1-4684-5287-7]
16. Gaines BR, Kohout TL. Possible automata 1975.
17. Dubois D, Prade H. Possibility theory and its applications: Where do we stand? Springer Handb. Comput. Intell., Springer; 2015, p. 31–60.
18. Agarwal P, Nayal HS. Possibility theory versus probability theory in fuzzy measure theory. Int J Eng Res Appl 2015;5:37–43.
19. Niknami K, Mirashe Z, Ramezani M. An introduction to the virtual modeling process of a sassanian temple of worship, Dargaz. Soffeh 2012;21:96–183. [in Persian] [نیکنامی کمال‌الدین، میراشه زهرا، رمضانی مریم. مقدمه‌ای بر فرایند مدل‌سازی مجازی یک اثر ساسانی نیایشگاه بندیان، درگز. صفه 1390؛ 21: 183–96.]
20. Nazari Arshad R, Tavousi M, Bayani S, Neyestani J. An archaeological study on the burial tomb of Ghorban tower in Hamadan. J Archaeol Stud 2014;6:62–149. [in Persian] [نظری‌ارشد رضا، طاووسی محمود، بیانی سوسن، نیستانی جواد. پژوهشی باستان‌شناختی در بنای آرامگاهی برج قربان همدان. مطالعات باستان‌شناسی 1393؛ 6 (1) : 149–62.]
21. Moghim A, Abbas Zadeh M. The Culture and Nature of Tehran State. Tehran: Karimkhan Zand; 2012. [in Persian] [مقیم علی، دهقان مهرجردی علیرضا، عباس‌زاده عبداله، رئیسی فرنوش. سیمای فرهنگ و طبیعت استان البرز. تهران: انتشارات کریم‌خان زند، 1390.]
22. Kateb M. Tehran and its historic buildings. Hist Surv 1969;3:209–42. [in Persian] [کاتب مجید. تهران و ابنیه تاریخی آن. بررسی‌های تاریخی 1347؛ 3: 209–42.]
23. Pesce L. Tower of Toghrul. Metmuseum n.d.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |