TY - JOUR T1 - The Application of Portable XRF in Archaeometry and cultural –historical Materials TT - کاربرد دستگاه XRF پرتابل در مطالعات باستان‌سنجی مواد فرهنگی تاریخی JF - JRA JO - JRA VL - 1 IS - 1 UR - http://jra-tabriziau.ir/article-1-31-fa.html Y1 - 2015 SP - 87 EP - 101 KW - XRF KW - Portable System KW - Cultural Heritage KW - Provenance study KW - Categorize N2 - مطالعه مواد فرهنگی تاریخی حاصل از کاوش های باستان‌شناسی یکی از مهم‌ترین اهداف مطالعات باستان سنجی در مسیر دستیابی به پاسخ بسیاری از سؤالات باستان شناسی است. در این راستا مطالعات عنصری مواد و آثار تاریخی عامل مهمی در تحقق این مهم است. به‌طور سنتی همواره روش های آنالیزی متنوعی برای نیل به این هدف مورد استفاده قرار گرفته است. از آن جمله می توان به انواع روش‌های فلورسِنس اشعه ایکس(XRF)، طیف‌سنجی پلاسمای جفت شده القایی (ICP_MS) و یا روش فعال‌سازی نوترونی (INAA) اشاره کرد. یکی از روش‌هایی که در چند سال اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته و به‌طور مداوم در حال گسترش و بهبود است، استفاده از دستگاه پرتابل فلورسنس اشعه ایکس است. غیر تخریبی بودن این روش در کنار دقت مناسب و همچنین امکان کاربرد میدانی آن باعث شده است تا این روش به‌طور روزافزون، محبوبیت بیشتری کسب نماید. به‌خصوص از این روش به‌طور روزافزون در طبقه‌بندی و منشأ‌یابی آثار سفالی و سنگی استفاده شده است. با توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فرد این دستگاه، به نظر می‌رسد استفاده از آن گسترش بیشتری خواهد یافت. ازاین‌رو این نوشتار تلاش دارد تا تصویر دقیقی از توانایی‌ها و محدودیت‌های این روش در اختیار محققان و دانشجویان قرار داده تا بتوانند با آگاهی بیشتری از این تکنیک در پاسخ به سؤالات خود از آن استفاده نمایند. در اینجا ابتدا توضیح کاملی از ماهیت دستگاه و اصول و مفاهیم اصلی فلورسِنس اشعه ایکس ارائه شده سپس انواع کاربردها و تجربیات به‌دست‌آمده توسط این دستگاه مرور شده و درنهایت کیفیت داده ها و نحوه تجزیه و تحلیل اطلاعات و روش های استفاده از این اطلاعات آورده شده است. M3 10.29252/jra.1.1.87 ER -