باستان سنجی علمی نو پا در ایران

یاسر حمزوی

دانشجوی دکتری مرمت اشیا تاریخی فرهنگی و عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

    باستان‌سنجی، به‌کار بردن تکنیک‌های علمی برای آنالیز و شناسایی دقیق یافته‌های باستان شناسی و همچنین آثار تاریخی از جنبه‌های مختلف است. موضوعات پژوهشی در این حوزه بسیار گسترده بوده که بطور کلی می‌توان آن‌را به چهار بخش تقسیم نمود که هر بخش شامل موارد گوناگونی است: انجام روش‌های سالیابی دقیق در حوزۀ باستان شناسی؛  مطالعۀ تغییرات ساختاری محوطه‌ها در دوره‌های گذشته؛ مطالعۀ انسان شناسی دورۀ کهن از نظر رژیم غذایی، سلامت و آسیب شناسی؛ مطالعۀ در حوزه علم حفاظت و مرمت از قبیل تشخیص صحیح فرایند فرسایش آثار تاریخی، آنالیزهای فیزیکی و شیمیایی جهت فن‌شناسی آثار باستانی و تاریخی، کمک به توسعۀ روش‌های جدید حفاظت و مرمت آثار تاریخی.
    نوپا بودن علم باستان‌سنجی در ایران کاملاً مشهود است و این خود بهانه‌ای است برای فعالیت بیشتر در جهت رشد و توسعۀ این شاخه از دانش بشری در کشور ایران. یکی از راه‌های توسعۀ علم در یک زمینۀ خاص، انتشار نتیجۀ پژوهش‌‌های جدید در آن حوزه است، که در این خصوص، مقام معظم رهبری فرموده‌اند: «از ابزارهای گسترش و تولید علم در عرصه‌های پژوهش، گسترش مجلات تخصصی در علوم و متون مختلف است». لازم بذکر است که امروزه تحقیق و پژوهش در توسعه و پیشرفت همه جانبه یک جامعه نقش و تأثیر بسزایی دارد. با توجه به این نوع نگرش، اهمیت و ضرورت وجود مجلۀ علمی در زمینۀ باستان سنجی به عنوان یک دانش نوپا در ایران، کاملاً هویدا می‌گردد.
    دانشگاه هنر اسلامی تبریز برخوردار از سامانه منسجم و هماهنگ در توزیع و تولید علمی دانش مرتبط با باستان سنجی، با تعامل و حمایت سایر دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها، باید نتیجۀ پژوهش‌ها در زمینۀ دانش مرتبط با باستان سنجی را در سطح ملی و در مراحل بعدی در سطح بین المللی منتشر کند. پژوهشگران حوزۀ باستان شناسی، تاریخ، فرهنگ و مرمت آثار تاریخی نیز باید با ارائۀ دستاوردهای علمی خود، حمایت عملی خود را از مجلۀ باستان سنجی اعلام نمایند. به امید روزی که شاهد توسعۀ شایستۀ علم در کشور عزیزمان ایران باشیم.
  یاسر حمزوی   
   5/3/1395