سال 3، شماره 2 - ( 1396 )
سال 3 شماره 2 صفحات 61-79 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- دانشگاه هنر اصفهان ، hr.bakhshan@aui.ac.ir
2- دانشگاه کاشان
2- دانشگاه کاشان
چکیده: (3077 مشاهده)
سکه بهترین ماده برای تشخیص دوره های تاریخی و فرهنگی و شناسایی ویژگی های دقیق دوره هاست. در سال 1393 کاوشهایی توسط هیئت باستان شناسی به سرپرستی نوری و جاوری در محوطه تاریخی فیضآباد کاشان انجام شد که علاوه بر به دست آمدن بخش هایی از بافت این روستا، روی کف یکی از آن ها پنجاه عدد سکه مسی در عمق دو و نیم متری به صورت یکجا در مساحت حدود یک مترمربع به دست آمد. این سکه ها مهم ترین داده های تاریخدار به دست آمده از کاوش های باستان شناسی از این منطقه است. هدف این پژوهش خوانش خط، شناخت شیوه ساخت و ضرب این سکه ها، شناسایی ترکیب شیمیایی و نوع آلیاژ آنها است که در این راستا از روش های متالوگرافی، میکروسکوپ روبشی (SEM) مجهز به سیستم میکرو آنالیز شیمیایی EDS و رادیوگرافی استفاده گردید. تصاویر میکروسکوپ SEM و همچنین نتایج آنالیز عنصری (EDS) نشان می دهند که سکه های مکشوفه آلیاژی از مس، سرب و قلع دارای ریزساختار دوقلویی مکانیکی هستند. ریزساختار حکاکی شده سکه ها علائمی از تبلور مجدد و همراه با خطوط لغزش باقیمانده از مراحل ضرب سکه را نشان می دهند؛ همچنین خوانش نسبی خط و نقش موجود بر روی برخی از سکه ها و شباهت و تطبیق این سکه ها با سکه های ایلخانی بیانگر آن است که این سکه ها احتمالاً متعلق به دوره ایلخانیان در ایران است.
واژه‌های کلیدی: خوردگی، سکه های مسی، محوطه تاریخی فیض آباد کاشان، SEM-EDS، ساختار دوقلویی، دوره ایلخانی
یاداداشت علمی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
باستان سنجی
دریافت: 1396/6/30 | پذیرش: 1396/9/25 | انتشار: 1396/10/7 | انتشار الکترونیک: 1396/10/7
دریافت: 1396/6/30 | پذیرش: 1396/9/25 | انتشار: 1396/10/7 | انتشار الکترونیک: 1396/10/7
فهرست منابع
1. Dehkhoda AA. Dehkhoda dictionary. Tehran: University Press and Publishing; 1993. [in Persian]
[دهخدا علی اکبر. لغت نامه دهخدا. مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران؛1372.]
2. Shams Ishraq AR. The first coins of the Islamic empire. Esfahan: 1990. [in Persian]
[عبدالرزاق شمس اشراق. نخستين سكه هاي امپراتوري اسلام. نشر دفتر خدمات فرهنگی استاک اصفهان؛ 1369.]
3. Yara-Ahmadi M. Mongolian period coins. Roshd Amozesh J Date 2010;40:39–42. [in Persian]
[ياراحمدي مهدی. سكه هاى دوره ى مغول. مجله رشد آموزش تاریخ 1389؛ 40 (3):39-42.]
4. Sarfaraz, Ali Akbar Avaramani F. Coins of Iran from the beginning to the time of zandieh. Tehran: SAMT; 2000. [in Persian]
[سرفراز علی اکبر، آورزمانی فریدون. سکه های ایران از آغاز تا دوران زندیه. انتشارات سمت؛ 1379.]
5. Sarafrazi A. Religious political beliefs of the Ilkhanas based on the Ilkhani Cossacks 756-651 AH. Hist Reaserch 2010;2:47–66. [in Persian]
[سرافرازی عباس. گرایش های سیاسی مذهبی ایلخانان براساس مسکوکات ایلخانی، 756-651 ق. مجله: پژوهش های تاریخی 1389؛47:2-66.]
6. Javari M, Nouri R, Sadraei A. Preliminary Report of the First Chapter Explore Archeology of the Feyzabad Area in the Spring of 1391. Kashan J 2013;11:32-47. [in Persian]
[جاوری محسن، نوری رضا، صدرایی علی. گزارش مقدماتی فصل اول کاوش باستان شناسی محوطه فیض آباد در بهار 1391، پژوهش نامه کاشان 1392؛11: 32-47.]
7. Gilardoni A. X-rays in art= I raggi X nell’arte. Gilardoni; 1994.
8. Lloyd GE. Atomic number and crystallographic contrast images with the SEM: a review of backscattered electron techniques. Mineral Mag 1987;51:3–19. [DOI:10.1180/minmag.1987.051.359.02]
9. Scott DA. Metallography and microstructure in ancient and historic metals. Getty publications; 1992.
10. Wang Q, Huang H, Shearman F. Bronzes from the Sacred Animal Necropolis at Saqqara, Egypt: a study of the metals and corrosion. Br Museum Tech Res Bull 2009;3:73–82.
11. Figueiredo E, Silva RJC, Araújo MF, Senna-Martinez JC. Identification of ancient gilding technology and Late Bronze Age metallurgy by EDXRF, Micro-EDXRF, SEM-EDS and metallographic techniques. Microchim Acta 2010;168:283–91. [DOI:10.1007/s00604-009-0284-6]
12. Coghlan HH. Notes on the prehistoric metallurgy of copper and bronze in the Old World 1975.