شناسایی فنی و خوانش خطوط سکه‌ های مسی حفاری‌ شده از محوطه تاریخی فیض ‌آباد کاشان - پژوهه باستان سنجی
سال 3، شماره 2 - ( 1396 )                   سال 3 شماره 2 صفحات 79-61 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


1- دانشگاه هنر اصفهان ، hr.bakhshan@aui.ac.ir
2- دانشگاه کاشان
چکیده:   (6318 مشاهده)
سکه بهترین ماده برای تشخیص دوره‏ های تاریخی و فرهنگی و شناسایی ویژگی‏ های دقیق دوره‏ هاست. در سال 1393 کاوش‏هایی توسط هیئت باستان‏ شناسی به سرپرستی نوری و جاوری در محوطه تاریخی فیض‏آباد کاشان انجام شد که علاوه بر به‏ دست آمدن بخش‏ هایی از بافت این روستا، روی کف یکی از آن‏ ها پنجاه عدد سکه مسی در عمق دو و نیم متری به ‏صورت یک‏جا در مساحت حدود یک مترمربع به‏ دست آمد. این سکه‏ ها مهم‏ ترین داده ‏های تاریخ‏دار به‏ دست‏ آمده از کاوش‏ های باستان‏ شناسی از این منطقه است. هدف این پژوهش خوانش خط، شناخت شیوه ساخت و ضرب این سکه‏ ها، شناسایی ترکیب شیمیایی و نوع آلیاژ آن‏ها است که در این راستا از روش ‏های متالوگرافی، میکروسکوپ روبشی (SEM) مجهز به سیستم میکرو آنالیز شیمیایی EDS و رادیوگرافی استفاده گردید. تصاویر میکروسکوپ SEM و همچنین نتایج آنالیز عنصری (EDS) نشان می‏ دهند که سکه‏ های مکشوفه آلیاژی از مس، سرب و قلع دارای ریزساختار دوقلویی مکانیکی هستند. ریزساختار حکاکی شده سکه‏ ها علائمی از تبلور مجدد و همراه با خطوط لغزش باقیمانده از مراحل ضرب سکه را نشان می‏ دهند؛ همچنین خوانش نسبی خط و نقش موجود بر روی برخی از سکه ‏ها و شباهت و تطبیق این سکه‏ ها با سکه‏ های ایلخانی بیان‏گر آن است که این سکه ‏ها احتمالاً متعلق به دوره ایلخانیان در ایران است.
متن کامل [PDF 3168 kb]   (2355 دریافت)    
یاداداشت علمی: پژوهشي | موضوع مقاله: باستان سنجی
دریافت: 1396/6/30 | پذیرش: 1396/9/25 | انتشار: 1396/10/7 | انتشار الکترونیک: 1396/10/7

فهرست منابع
1. Dehkhoda AA. Dehkhoda dictionary. Tehran: University Press and Publishing; 1993. [in Persian] [دهخدا علی‏ اکبر. لغت نامه دهخدا. مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران؛1372.]
2. Shams Ishraq AR. The first coins of the Islamic empire. Esfahan: 1990. [in Persian] [عبدالرزاق شمس اشراق. نخستين سكه هاي امپراتوري اسلام. نشر دفتر خدمات فرهنگی استاک اصفهان؛ 1369.]
3. Yara-Ahmadi M. Mongolian period coins. Roshd Amozesh J Date 2010;40:39–42. [in Persian] [ياراحمدي مهدی. سكه هاى دوره‏ ى مغول. مجله رشد آموزش تاریخ 1389؛ 40 (3):39-42.]
4. Sarfaraz, Ali Akbar Avaramani F. Coins of Iran from the beginning to the time of zandieh. Tehran: SAMT; 2000. [in Persian] [سرفراز علی ‏اکبر، آورزمانی فریدون. سکه‏ های ایران از آغاز تا دوران زندیه. انتشارات سمت؛ 1379.]
5. Sarafrazi A. Religious political beliefs of the Ilkhanas based on the Ilkhani Cossacks 756-651 AH. Hist Reaserch 2010;2:47–66. [in Persian] [سرافرازی عباس. گرایش‏ های سیاسی مذهبی ایلخانان براساس مسکوکات ایلخانی، 756-651 ق. مجله: پژوهش ‏های تاریخی 1389؛47:2-66.]
6. Javari M, Nouri R, Sadraei A. Preliminary Report of the First Chapter Explore Archeology of the Feyzabad Area in the Spring of 1391. Kashan J 2013;11:32-47. [in Persian] [جاوری محسن، نوری رضا، صدرایی علی. گزارش مقدماتی فصل اول کاوش باستان‏ شناسی محوطه فیض ‏آباد در بهار 1391، پژوهش ‏نامه کاشان 1392؛11: 32-47.]
7. Gilardoni A. X-rays in art= I raggi X nell’arte. Gilardoni; 1994.
8. Lloyd GE. Atomic number and crystallographic contrast images with the SEM: a review of backscattered electron techniques. Mineral Mag 1987;51:3–19. [DOI:10.1180/minmag.1987.051.359.02]
9. Scott DA. Metallography and microstructure in ancient and historic metals. Getty publications; 1992.
10. Wang Q, Huang H, Shearman F. Bronzes from the Sacred Animal Necropolis at Saqqara, Egypt: a study of the metals and corrosion. Br Museum Tech Res Bull 2009;3:73–82.
11. Figueiredo E, Silva RJC, Araújo MF, Senna-Martinez JC. Identification of ancient gilding technology and Late Bronze Age metallurgy by EDXRF, Micro-EDXRF, SEM-EDS and metallographic techniques. Microchim Acta 2010;168:283–91. [DOI:10.1007/s00604-009-0284-6]
12. Coghlan HH. Notes on the prehistoric metallurgy of copper and bronze in the Old World 1975.

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.