سال 6، شماره 1 - ( 1399 )
سال 6 شماره 1 صفحات 96-81 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Fotuhi Dilanchi E, Darabi H, Heydari Guran S. A Micromorphological Analysis of the Neolithic site of Mahtaj, Behbahan Plain. JRA 2020; 6 (1) :81-96
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-218-fa.html
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-218-fa.html
فتوحی دیلانچی الهام، دارابی حجت، حیدری گوران سامان. میکرومورفولوژی محوطه نوسنگی مهتاج، دشت بهبهان. پژوهه باستان سنجی. 1399; 6 (1) :81-96
1- دانشگاه رازی
2- دانشگاه رازی ، hojjatdarabi@gmail.com
3- بنیاد پژوهش‌های پارینه‌سنگی دیارمهر
2- دانشگاه رازی ، hojjatdarabi@gmail.com
3- بنیاد پژوهش‌های پارینه‌سنگی دیارمهر
چکیده: (2495 مشاهده)
یکی از پرسش‌های اساسی در مورد محوطه های دوره نوسنگی فلات ایران کاربری آن‌ها ازنظر میزان یکجانشینی و یا کوچ روی است که تشخیص آن می تواند میزان تحرک انسان را در چشم‌انداز طبیعی در آن دوره مشخص نماید. در همین راستا و نیز باهدف بررسی نقش عوامل انسانی و طبیعی در شکل گیری نهشته های به‌جای مانده در تپه مهتاج (اواخر هزاره هشتم تا اوایل هزاره هفتم قبل از میلاد)، مطالعه میکرو مورفولوژی انجام‌شده است. بر این اساس مراحل مختلف رسوب¬گذاری مرتبط با فازهای استقراری شناسایی‌شده است که با کف‌سازی، اندود گل اخرا، تعدد پرشدگی‌ها، ذرات فراوان زغال و استخوان، مواد دفعی و مواد آلی و کانی نظیر فسفات همراه بوده است. در این تحقیق علاوه بر کف های استقراری مربوط به فازهای اصلی استقراری، آثار دو کف زیستی دیگر که حاکی از استقرار موقت بوده، دیده‌شده است. ازجمله یافته های مهم دیگر در مقاطع، وجود عارضۀ دفعی مربوط به نشخوارکنندگان متوسط الجثه در تحتانی ترین مرحله استقراری است؛ که می تواند نشان دهندۀ استفاده از محوطه در نیمه دوم هزارۀ هشتم ق.م، توسط کوچ نشینان و دام‌پروران اولیه باشد. مطالعه ژئوشیمیایی نیز نشان می¬دهد که شرایط قلیایی رسوبات محوطه، در ماندگاری عارضه دفعی مذکور نقش مهمی داشته است. از دیگر نتایج به‌دست‌آمده در این مطالعه شواهد وجود آشفتگی زیستی ناشی از فعالیت جانداران خاکزی در بین لایه ها و نیز بروز برخی پدیده های فیزیکی ناشی از تغییرات دما، مانند ترک های گلی ایجادشده در اثر گرما و پیچ و تاب خوردگی های جریانی و وجود گر هک‌های اکسید آهن به‌صورت پراکنده است که همگی نشان دهندۀ استفادۀ کوتاه مدت و فصلی از محوطه در طی فصول خنک و مرطوب تر سال است. این نتیجه با شرایط جغرافیایی و اقلیمی امروزی دشت بهبهان و نیز دیگر شواهد باستان‌شناسی محوطه از قبیل حجم کم نهشته ها و تراکم پایین یافته های آن مطابقت دارد.
یاداداشت علمی: پژوهشي |
موضوع مقاله:
باستان سنجی
دریافت: 1398/11/11 | پذیرش: 1399/3/25 | انتشار: 1399/4/10 | انتشار الکترونیک: 1399/4/10
دریافت: 1398/11/11 | پذیرش: 1399/3/25 | انتشار: 1399/4/10 | انتشار الکترونیک: 1399/4/10
فهرست منابع
1. Hodder I, Orton C. Spatial Analysis in Archaeology. New Studies in Archaeology. New York & London: Cambridge University Press; 1976.
2. Matthews W, French C A I, Lawrence T, Cutler D F, Jones M K. Microstratigraphic Traces of Site Formation Processes and Human Activities. World Archaeology, 1997; Vol. 29, No. 2; p.281-308. [DOI:10.1080/00438243.1997.9980378]
3. Banerjea R Y, Bell M G, Matthews W, Brown, A D. Applications of micromorphology to understanding activity areas and site formation processes in experimental hut floors. Archaeological and Anthropological Sciences, 2015; 7 (1); p. 89-112. [DOI:10.1007/s12520-013-0160-5]
4. Srivastava P, Pal D K, Kalbande AR. Soil Micromorphology and its usefulness in soil survey in soil survey Manual, India: NBSS & LUB Publication, 2009; No.146; p.1-23
5. Goldberg P. Micromorphology in Archaeology and Prehistory. Paleorient. 1980; vol. 6; p.159-64. [DOI:10.3406/paleo.1980.4265]
6. Stoops G. Guidelines for analysis and description of soil and regolith thin-sections. Madison: Soil Science Society of America; 2003.
7. Macphail R I, Goldberg P. Soil Micromorphology in Archaeology. Endeavour, 1990; Vol: 14, Issue: 4; p.163-71. [DOI:10.1016/0160-9327(90)90039-T]
8. Matthews W. Investigating Early Neolithic Materials, Ecology and Sedentism: Micromorphology and Microstratigraphy. In: Matthews R, Matthews W, Mohammadifar Y, editors. The Earliest Neolithic of Iran: 2008 Excavations at Sheikh-e Abad and Jani: Central Zagros Archaeological Project. Oxbow Books, Oxford: UK, 2013; p. 67-104. [DOI:10.2307/j.ctvh1dwnk.13]
9. Schilt F C, Heydari Guran S, Ghasidian E, Miller C E, & Conard N J. Micromorphological Analysis of Early Upper Palaeolithic Cave Site of Ghare-e Boof, Iran. 52th Annual Meeting of Hugo Obermaier Gesellschaft, Leipzig; Germany, 2010.
10. Maghsoudi M, Zamanzadeh S M, Yousefi Zoshk R. Ahmadpour H. Geoarchaeological survey of the Prehistoric sites using Micromorphology (Case study: Tapeh Maimanat abad). Archaeological Studies, 2015; 7(2); p.113-23. [In Persian][مقصودي مهران، زمانزاده سید محمد، نویدفر اصغر، یوسفی زشک روح‌الله، احمدپور حجت‌الله. زمین‌باستان‌شناسی سکونتگاههای پیش‌ازتاریخ با استفاده از روش میکرو مورفولوژی (مطالعه موردی تپه میمنت آباد). مطالعات باستان‌شناسی، دوره 7، شماره 2، 1394: ص 64-149.ه]
11. Maghsoudi M, Zamanzadeh S M, Yousefi Zoshk R, Yamani M, Ahmadpour H. Geoarchaeological survey of the Chaltasian prehistoric enclosure in Jajrourd Fan, using Micromorphological techniques, 2015; 1 (2); p. 113-23. [In Persian][مقصودی مهران، زمان زاده سید محمد، اهدائی افسانه، زشک روح‌الله، یمانی مجتبی، احمد پور حجت‌الله. بررسی زمین‌باستان‌شناسی محوطه پیش‌ازتاریخ چالتاسیان با استفاده از تکنیک میکرو مورفولوژی. فصلنامه کواترنری ایران، دوره 1، شماره2، 1394: ص 23-113.]
12. Darabi H. report on the delineation and Excavation at tapeh Mahtj, Behbahan plain. Office of Cultural Heritage, Handicrafts & Tourism of Khuzestan Province, 2016 [unpublished].[دارابی حجت. گزارش تعیین عرصه، پیشنهاد حریم و کاوش تپه مهتاج بهبهان، استان خوزستان. آرشیو ادارهی کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان خوزستان: 1394 (گزارش منتشرنشده).[
13. Darabi H, Aghjari M, Nikzad M, Bahramiyan S. In Search of Neolithic Appearance along the Northern Shorelines of the Persian Gulf: A Report on the Excavation at the Pre-Pottery Neolithic Site of Tapeh Mahtaj, Behbahan Plain. International Journal of the Society of Iranian Archaeologists, 2017; vol. 3, No.5; p. 13- 22.
14. Darabi H, Bangsgaard P, Arraz-Otaeguti A, Ahadi G, Olsen J. Investigating Early Neolithic Occupation of the lowlands in Southwestern Iran: New Evidence from Tapeh Mahtaj, Behbahan Plain, Antiquity (in press).
15. Bullock P. Handbook for soil thin section description. Wolverhampton: Waine Research, 1985.
16. Schaetzl R., Anderson S. Soils: Genesis and Geomorphology. New York: Cambridge University Press, 2005; p: 759. [DOI:10.1017/CBO9780511815560]
17. Moussavi Harami, R. Sedimentology. Mashhad: Behnashr Publishing, 2015. [In Persian][موسوی حرمی رضا، رسوبشناسی، چاپ پانزدهم، انتشارات آستان قدس رضوی: 1393]
18. Darabi H, Richter T, Alibaigi S, Arraz-Otaeguti A, Bangsgaard P, Khosravi SH, Yeomans L, Mortensen P. New Excavation at Tapeh Asiab, Kermanshah, Central Zagros Mountains. Archaeology, 2019; vol.2; p. 79-91.
19. Fotuhi Dilanchi E. A Micromorphological Analysis of the Neolithic site of Mahtaj, Behbahan Plain [unpublished dissertation]. Archeology Department of Razi University, Kermanshah, 2020. [In Persian][فتوحی دیلانچی الهام. تحلیل میکرومورفولوژی (ریز ریخت‌شناسی) محوطۀ نوسنگی تپه مهتاج در دشت بهبهان[منتشرنشده]، پایاننامه ارشد، رشتۀ باستان‌شناسی- گرایش پیش‌ازتاریخ، دانشگاه رازی کرمانشاه، 1398.]
20. Portillo M, Garsia-suarez A, Klimowicz A, Baranski M Z, Matthew W. Animal Penning and Open Area Activity at Neolithic Catalhyuk, Turkey. Journal of Anthropological Archaeology, 2019; 56, 0278-4165. [DOI:10.1016/j.jaa.2019.101106]
21. Dev S. Application of micromorphology to Study Manuring Practices: A Case Study from Bronze Age in Cornwall, UK. Glob J 8Arch & Anthropol, 2018; Vol.6, Issue.3; p.53-69. [DOI:10.19080/GJAA.2018.06.555687]
22. Zeder M A. A view from the Zagros: new perspectives on livestock domesticationin the Fertile Crescent. In: J-D Vigne, J Peters, and D Helmer editors, First steps of animal domestication. Oxford: Oxbow Books, 2005; 125-46.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
