ارزیابی گاهنگاری دوره مس‌سنگی جنوب شرق ایران: گاهنگاری مطلق (14C) و نسبی تپه دهنو و تپه دهنو شرقی شهداد با استفاده از روش طیف‌سنج جرمی شتاب‌دهنده (AMS) - پژوهه باستان سنجی
سال 4، شماره 1 - ( 1397 )                   سال 4 شماره 1 صفحات 35-23 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Eskandari N. A Reappraisal of the Chronology of the Chalcolithic Period in SE Iran: Absolute and Relative Chronology of Tepe Dehno and Tepe East Dehno, Shahdad. JRA 2018; 4 (1) :23-35
URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-111-fa.html
اسکندری نصیر. ارزیابی گاهنگاری دوره مس‌سنگی جنوب شرق ایران: گاهنگاری مطلق (14C) و نسبی تپه دهنو و تپه دهنو شرقی شهداد با استفاده از روش طیف‌سنج جرمی شتاب‌دهنده (AMS) . پژوهه باستان سنجی. 1397; 4 (1) :23-35

URL: http://jra-tabriziau.ir/article-1-111-fa.html


دانشگاه جیرفت ، Nasireskandari@gmail.com
چکیده:   (4960 مشاهده)
ازلحاظ مطالعات باستان‏ شناختی، نیمه‏ ی شرقی ایران کمتر موردتوجه باستان‏ شناسان قرار گرفته است و ازاین‌رو، ابهامات و پرسش ‏های فراوانی در رابطه با جدول گاهنگاری این بخش از ایران و به‌ویژه جنوب شرق وجود دارد. عمده اطلاعات ما از فرهنگ‏ های پیش‌ازتاریخ و جدول گاهنگاری جنوب شرق ایران بر شالوده مطالعات میدانی دهه هفتاد میلادی استوار است. به‌طور ویژه، اطلاعات گاهنگاری رایج برای دوره مس‌سنگی جنوب شرق ایران بر اساس گاهنگاری دو محوطه تپه یحیی و تل ابلیس است که از زمان انجام آنالیزهای سالیابی این دو محوطه، حدود نیم قرن می‏گذرد و طبیعی است با توجه به روش‏ های مورداستفاده در گذشته، گاهنگاری دوره مس‌سنگی جنوب شرق ایران نیاز به بازنگری داشته باشد. در این نوشتار سعی بر آن است بر اساس آزمایش ‏های سالیابی مطلق به‌دست‌آمده از منطقه شهداد به ارزیابی گاهنگاری دوره مس‌سنگی جنوب شرق ایران پرداخته شود و یک جدول گاهنگاری به ‏روز برای این دوره زمانی ارائه شود. در این پژوهش با استفاده از سالیابی مطلق کربن 14 و روش طیف‌سنج جرمی شتاب‌دهنده (AMS) تعداد 10 نمونه ذغال جهت تاریخگذاری مورد آنالیز قرارگرفت که نتایج به‌دست‌آمده توانست ضمن به چالش کشیدن گاهنگاری‏ های پیشین، به برخی از ابهامات جدول گاهنگاری جنوب شرق ایران پاسخ دهد. بر اساس آزمایش ‏های سالیابی مطلق، دو محوطه دهنو و دهنو شرقی شهداد تاریخ اوایل هزاره پنجم تا اوایل هزاره سوم ق.م را دربر می‏گیرند. در این مقاله، برای ارائه جدول گاهنگاری دوره مس‌سنگی جنوب شرق ایران، علاوه بر نتایج سالیابی مطلق به‌دست‌آمده از تپه دهنو و تپه دهنو شرقی شهداد، گاهنگاری دیگر محوطه‏ های دوره مس‌سنگی جنوب شرق که به‌تازگی کاوش شده‏ اند؛ نظیر محوطه محطوط آباد و محوطه ورامین جیرفت نیز موردتوجه قرار گرفته ‏اند.
متن کامل [PDF 1598 kb]   (1887 دریافت)    
یاداداشت علمی: پژوهشي | موضوع مقاله: باستان سنجی
دریافت: 1397/2/13 | پذیرش: 1397/4/8 | انتشار: 1397/4/10 | انتشار الکترونیک: 1397/4/10

فهرست منابع
1. Eskandari N. 14th season of Dasht-e Lut project: Results of excavations at Tepe Dehno and east Dehno. In: Hessari M, editor. Pap. Honor Mir-Abedin Kaboli. Tehran: Research institute of cultural heritage & tourism; 2017, p. 73–94. [in Persian] [اسکندری نصیر. چهاردهمین فصل پژوهش‏های باستان‌شناختی دشت لوت: نتایج کاوش دو تپه پیش‌ازتاریخی دهنو و دهنو شرقی دشت شهداد، در مفاخر میراث فرهنگی ایران. به کوشش حصاری مرتضی. جشن‌نامه میرعابدین کابلی. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1396، ص. 73-94.[
2. Hakemi A. Aight seasons of survey and excavation at Shahdad. In: Mousavi M editor. Tehran: Research institute of cultural heritage & tourism; 2006. [in Persian] [حاکمی علی. گزارش هشت فصل بررسی و کاوش در شهداد (دشت لوت). به کوشش موسوی محمود. تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ 1385.[
3. Hakemi A. Shahdad: archaeological excavations of a bronze age center in Iran. vol. 27. IsMEO; 1997.
4. Kaboli M. Report of the 10th season of excavation at the ancient site of Shahdad, Archaeological reports N.1. Tehran: Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization of Iran; 1997, p. 87–124. [in Persian] [کابلی میرعابدین. گزارش دهمین فصل کاوش گروه باستان‌شناسی دشت لوت در محوطه باستانی شهداد، گزارش‌های باستان‌شناسی 1. تهران: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران؛ 1376، ص. 87-124. [
5. Kaboli M. Report of the twelfth season of excavation at the ancient site of Shahdad. Pajoheshnameh, Tehran: Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization of Iran; 2001, p. 239–266. [in Persian] [کابلی میرعابدین. گزارش دوازدهمین فصل کاوش گروه باستان‌شناسی دشت لوت در محوطه باستانی شهداد، پژوهش‌نامه، تهران: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران؛1380، ص. 239-266. [
6. Kaboli M. Report of the thirteenth season of excavation at the ancient site of Shahdad. Pajoheshnameh, Tehran: Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization of Iran; 2002, p. 141–181. [in Persian] [کابلی میرعابدین. گزارش یازدهمین فصل کاوش گروه باستان‌شناسی دشت لوت در محوطه باستانی شهداد، پژوهش‌نامه. تهران: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران؛ 1381، ص. 141-181. [
7. Caldwell JR. Investigations at Tal-i-Iblis (Illinois state museum preliminary reports No. 9). Springf Illinois State Museum Soc 1967.
8. Lamberg-Karlovsky CC, Beale TW, Adovasio J, HESKEL D, MCKERRELL H, MEADOW RH, et al. Excavations at Tepe Yahya, Iran, 1967-1975. The early periods. Am Sch Prehist Res Bull 1986.
9. Prickett M. Settlement during the early periods. Excav Tepe Yahya, Iran 1967;1975:215–46.
10. Garazhian O. Darestan: a group of Pre-pottery neolithic (PPN) sites in south-eastern Iran. Antiquity 2009;83.
11. Garazhian O, Rahmati M. Period I of Tali-e Atashi: Pre-pottery neolithic culture and architecture in the landscape of SE Iran. Pazhohesh-ha-ye Bastanshenasi Iran 3AD; 2012:111–48. [in Persian] [گاراژیان عمران، رحمتی مسعود. دوره اول تل آتشی، فرهنگ نوسنگی پیش‌ازسفال و معماری آن در چشم‏انداز جنوب شرق ایران. پژوهش‏های باستان‏شناسی ایران 3؛ 1391: 111-148. [
12. Nishiaki Y. A radiocarbon chronology for the Neolithic settlement of Tall-i Mushki, Marv Dasht Plain, Fars, Iran. Iran 2010;48:1–10. [DOI:10.1080/05786967.2010.11864769]
13. Petrie CA. The Chalcolithic of south Iran. In: Potts D., editor. Oxford Handb. Iran. Archaeol., Oxford: OUP; 2012, p. 120–158.
14. Vidale M, Desset F. Mahtoutabad I (Konar Sandal South, Jiroft): Preliminary evidence of occupation of a Halil Rud site in the early fourth millennium BC. Anc Iran Its Neighb Local Dev Long-Range Interact Fourth Millenn BC 2013:233–52.
15. Abedi A. Absolute (14C AMS) and Relative Chronology of Dava Göz Khoy; New Evidence of Transitional Chalcolithic, Dalma and Pisdeli Cultures in NW IRAN. Journal of Research on Archaeometry. 2016; 2(1):39–54. [in Persian] [عابدی اکبر. گاهنگاری مطلق (14C) و نسبی محوطه دوه‏گز خوی با استفاده از روش طیف‏سنج جرمی شتاب‏دهنده (AMS)؛ شواهدی از دوره مس و سنگ انتقالی، دالما و پیزدلی. دوفصلنامه پژوهه باستان‌سنجی. 1395؛ 2(1): 39-54.] [DOI:10.29252/jra.2.1.39]
16. Reimer PJ, Baillie MGL, Bard E, Bayliss A, Beck JW, Blackwell PG, et al. Intcal09 and marine09 radiocarbon age calibration curves, 0–50,000 years cal BP. Radiocarbon 2009;51:1111–50. [DOI:10. 1017/S0033822200034202]

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهه باستان سنجی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Research on Archaeometry

Designed & Developed by : Yektaweb